Marathi Current Affairs Question : 29 July 2022
1) UN-समर्थित एजन्सींनी हवामान बदलामुळे विस्थापित झालेल्या लोकांच्या कोणत्या श्रेणीचे संरक्षण करण्यासाठी प्रथम जागतिक धोरण फ्रेमवर्क जारी केले?
उत्तर – मुले
इंटरनॅशनल ऑर्गनायझेशन फॉर मायग्रेशन (IOM), युनायटेड नेशन्स चिल्ड्रन्स फंड (UNICEF), जॉर्जटाउन युनिव्हर्सिटी आणि युनायटेड नेशन्स युनिव्हर्सिटी यांनी हवामान बदलामुळे विस्थापित मुलांचे संरक्षण करण्यासाठी प्रथमच जागतिक धोरण फ्रेमवर्क जारी केले. ‘हवामान बदलाच्या संदर्भात मुलांसाठी मार्गदर्शक तत्त्वे’ मध्ये अंतर्गत आणि सीमा ओलांडून स्थलांतर करण्यास भाग पाडलेल्या मुलांसाठी नऊ तत्त्वांचा समावेश आहे.
२) ‘आंतरराष्ट्रीय व्याघ्र दिन’ दरवर्षी केव्हा साजरा केला जातो?
उत्तर – 29 जुलै
आंतरराष्ट्रीय व्याघ्र दिन दरवर्षी 29 जुलै रोजी जगभरात साजरा केला जातो. वाघांच्या संवर्धनाच्या महत्त्वाबाबत व्यक्ती, संस्था आणि सरकारमध्ये जागरुकता निर्माण करणे हा यामागचा उद्देश आहे. गेल्या शतकात ९७% वाघ नामशेष झाल्याचे उघड झाल्यानंतर २०१० मध्ये आंतरराष्ट्रीय व्याघ्र दिन सुरू करण्यात आला. WWF च्या मते, वाघांची सध्याची लोकसंख्या 3,900 आहे. जगातील वाघांची संख्या सुमारे ७०% भारतात आहे.
3) 2022 च्या राष्ट्रकुल क्रीडा स्पर्धेत टीम इंडियाचा ध्वजवाहक म्हणून कोणाची निवड करण्यात आली आहे?
उत्तर – पीव्ही इंडस
भारतीय ऑलिम्पिक असोसिएशनने (IOA) दोन वेळा ऑलिम्पिक पदक विजेता पी.व्ही. सिंधूची टीम इंडियाची ध्वजवाहक म्हणून घोषणा.
4) कोणता दूरसंचार प्रदाता अलीकडील प्रकल्प कार्यान्वित करतो ज्याचा उद्देश सर्व अस्पर्शित गावांना 4G मोबाइल सेवा प्रदान करण्याचा आहे?
उत्तर – बीएसएनएल
केंद्रीय मंत्रिमंडळाने देशातील दुर्गम आणि दुर्गम भागातील सर्व अस्पर्शित (24,680) गावांना 4G मोबाइल सेवा प्रदान करण्याच्या प्रकल्पाला मंजुरी दिली. हा प्रकल्प BSNL द्वारे आत्मनिर्भर भारतच्या 4G तंत्रज्ञान स्टॅकचा वापर करून कार्यान्वित केला जाईल आणि त्याला युनिव्हर्सल सर्व्हिस ऑब्लिगेशन फंडातून निधी दिला जाईल. या प्रकल्पाची एकूण किंमत २६,३१६ कोटी रुपये आहे.
5) कोणत्या संस्थेने लहान निर्यातदारांना मदत करण्यासाठी वर्धित निर्यात क्रेडिट जोखीम विमा संरक्षण प्रदान करण्यासाठी नवीन योजना सुरू केली?
उत्तर – ECGC
एक्सपोर्ट क्रेडिट गॅरंटी कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (ECGC) ने लहान निर्यातदारांना समर्थन देण्यासाठी 90% पर्यंत वर्धित निर्यात क्रेडिट जोखीम विमा संरक्षण प्रदान करण्यासाठी नवीन योजना सुरू केली आहे. संपूर्ण टर्नओव्हर पॅकेजिंग क्रेडिट आणि पोस्ट शिपमेंट (ECIB- WTPC आणि PS) अंतर्गत बँकांसाठी एक्सपोर्ट क्रेडिट इन्शुरन्स अंतर्गत हे कव्हर प्रदान केले जाते. या योजनेचा बँकांकडून निर्यात कर्ज घेणाऱ्या छोट्या निर्यातदारांना फायदा होईल आणि त्यांच्या विद्यमान पोर्टफोलिओमध्ये विविधता येईल.
6) जुलै 2022 मध्ये नॅशनल स्टॉक एक्सचेंज (NSE) चे MD आणि CEO म्हणून कोणी पदभार स्वीकारला?
उत्तर – आशिष कुमार चौहान
आशिष कुमार चौहान यांनी नॅशनल स्टॉक एक्सचेंज (NSE) चे MD आणि CEO म्हणून पदभार स्वीकारला आहे. चौहान यांनी BSE चे व्यवस्थापकीय संचालक आणि CEO पदाचा राजीनामा दिला आहे आणि 25 जुलै 2022 पासून त्यांना एक्सचेंजमधील त्यांच्या भूमिका आणि जबाबदाऱ्यांपासून मुक्त करण्यात आले आहे. नवीन एमडी आणि सीईओची नियुक्ती होईपर्यंत एक्स्चेंजची कार्यकारी व्यवस्थापन समिती तिचे कार्य सांभाळत राहील.
7) कोणत्या राज्याच्या मुख्यमंत्र्यांनी ‘स्मार्ट ई बीट’ प्रणाली पोलिसांच्या उपस्थितीवर आणि कर्मचार्‍यांकडून गस्त रीअल-टाइम मॉनिटरिंगसाठी सुरू केली?
उत्तर – हरियाणा
हरियाणाचे मुख्यमंत्री मनोहर लाल खट्टर यांनी गुरुग्राममध्ये पोलिसांच्या उपस्थितीवर आणि कर्मचार्‍यांच्या गस्तीवर रिअल-टाइम मॉनिटरिंगसाठी अॅप आधारित प्रणाली सुरू केली. ही अॅप आधारित प्रणाली ‘स्मार्ट पोलिसिंग इनिशिएटिव्ह’ अंतर्गत गुरुग्राममध्ये सुरू करण्यात आली होती. ‘स्मार्ट ई-बीट’ प्रणाली सर्व 33 पोलिस ठाण्याचे क्षेत्र व्यापेल.
8) दिलीप कुमार: इन द शॅडो ऑफ ए लिजेंड या पुस्तकाचे लेखक कोण आहेत?
उत्तर – फैसल फारुकी
‘दिलीप कुमार: इन द शॅडो ऑफ ए लेजेंड’ या पुस्तकाचे प्रकाशन करण्यात आले.
या पुस्तकाचे लेखक फैसल फारुकी आहेत. युसुफ खान या अभिनेते दिलीप कुमार यांच्या जीवनावर आधारित आहे. लेखक अभिनेत्याचे एक जिव्हाळ्याचे पोर्ट्रेट रंगवतात, जे त्याच्या गौरवशाली जीवनातील काही अल्प-ज्ञात किस्सेवर प्रकाश टाकतात. फारुकी हे Mouthshut.com चे संस्थापक आणि CEO आहेत.
9) जुलै 2022 मध्ये इंडियन लाइन ऑफ क्रेडिट अंतर्गत बांधण्यात आलेल्या 8व्या IT/हायटेक पार्कची पायाभरणी. मध्ये ठेवले.
उत्तर – नोटर
24 जुलै 2022 रोजी सिंगरा, नोटर येथे इंडियन लाइन ऑफ क्रेडिट अंतर्गत बांधण्यात आलेल्या 8व्या IT/हाय-टेक पार्कची पायाभरणी करण्यात आली. बांगलादेशला देण्यात आलेल्या इंडियन लाइन ऑफ क्रेडिट (LOC) अंतर्गत 12 IT/हाय-टेक पार्कपैकी हे 8 वे पार्क आहे. एप्रिल 2022 पासून केरनीगंज, रंगपूर, खुलना, बरिसाल, मयमानसिंग, जमालपूर, कॉक्स बाजार आणि सिंगरा येथे 8 हाय-टेक पार्कची पायाभरणी करण्यात आली.
10) जुलै 2022 मध्ये भारतातील पहिले ब्रेन हेल्थ क्लिनिक कोणत्या शहरात सुरू करण्यात आले आहे?
उत्तर – बंगलोर
कर्नाटकचे आरोग्यमंत्री डॉ. सुधाकर 22 यांनी 22 जुलै रोजी बेंगळुरू येथे भारतातील पहिल्या मेंदू आरोग्य क्लिनिकचे उद्घाटन केले. हे सामान्य न्यूरोलॉजिकल विकार असलेल्या रूग्णांचे निदान, उपचार आणि पाठपुरावा करण्यासाठी सुरू करण्यात आले आहे. जयनगर जनरल हॉस्पिटलमध्ये कर्नाटक ब्रेन हेल्थ इनिशिएटिव्ह (का-बीएचआय) अंतर्गत क्लिनिक सुरू करण्यात आले आहे. मेंदूच्या आरोग्य समस्यांचे निदान करण्यासाठी डॉक्टरांना प्रशिक्षण देणे हे Ka-BHI चे उद्दिष्ट आहे.
मराठी चालू घडामोडी प्रश्नमंजुषा : 22 जुलै 2022
1) NITI आयोगाच्या इंडिया इनोव्हेशन इंडेक्स (2021) मध्ये कोणते राज्य प्रथम क्रमांकावर आहे?
उत्तर – कर्नाटक
NITI आयोगाच्या इंडिया इनोव्हेशन इंडेक्स (2021) मध्ये कर्नाटक सलग तिसऱ्यांदा प्रथम क्रमांकावर आहे. पहिली आवृत्ती ऑक्टोबर 2019 मध्ये आणि दुसरी जानेवारी 2021 मध्ये रिलीज झाली. इंडिया इनोव्हेशन इंडेक्समध्ये राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांची नाविन्य क्षमतांच्या आधारे क्रमवारी लावली जाते. सर्वोच्च राज्यांच्या यादीत तेलंगणा, हरियाणा आणि महाराष्ट्र दुसऱ्या, तिसऱ्या आणि चौथ्या क्रमांकावर आहेत. मणिपूर ‘ईशान्य आणि हिल राज्ये’ श्रेणीत अव्वल आणि चंदीगड ‘केंद्रशासित प्रदेश आणि शहरी राज्ये’ श्रेणीत अव्वल आहे.
2) नुकताच चर्चेत असलेला ‘बंठिया आयोग’चा अहवाल कोणत्या क्षेत्राशी संबंधित आहे?
उत्तर – स्थानिक स्वराज्य संस्थांमध्ये आरक्षण
सर्वोच्च न्यायालयाने बंठिया आयोगाचा अहवाल स्वीकारला असून या अहवालानुसार निवडणूक घेण्याचे निर्देश महाराष्ट्र राज्य निवडणूक आयोगाला दिले आहेत. या अहवालामुळे राज्यातील स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकीत ओबीसी उमेदवारांसाठी राजकीय आरक्षणाचा मार्ग मोकळा झाला आहे. राज्यातील स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकीत उमेदवारांना 27 टक्के राजकीय आरक्षण मिळणार आहे.
3) भारताचे 15 वे राष्ट्रपती म्हणून कोणाची निवड झाली आहे?
उत्तर – द्रौपदी मुर्मू
राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीत एनडीएच्या राष्ट्रपतीपदाच्या उमेदवार द्रौपदी मुर्मू यांचा 64.03 टक्के मतांनी विजय झाला. त्यांना एकूण 6,76,803 मते मिळाली, त्यांचे प्रतिस्पर्धी यशवंत सिन्हा यांना 3,80,177 मते मिळाली. भारताच्या राष्ट्रपतीपदी निवड झालेल्या द्रौपदी मुर्मू या पहिल्या आदिवासी नेत्या ठरल्या आहेत.
4) सरोगसी (नियमन) कायदा, 2021, जो अलीकडेच चर्चेत होता, तो कोणत्या मंत्रालयाशी संबंधित आहे?
उत्तर – आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालय
सहाय्यक पुनरुत्पादक तंत्रज्ञान (नियमन) कायदा, 2021 आणि सरोगसी (नियमन) कायदा, 2021 च्या अनुषंगाने सरकारने मानवी भ्रूणांच्या आयातीवर बंदी घातली आहे. विदेश व्यापार महासंचालनालयाने ही घोषणा केली. यापूर्वी, आरोग्य संशोधन विभागाच्या मार्गदर्शक तत्त्वांवर आधारित संशोधन हेतू वगळता आयात प्रतिबंधित होती. सरोगसी ही एक प्रथा आहे जिथे एखादी स्त्री इच्छुक जोडप्यासाठी मुलाला जन्म देते, या हेतूने की जन्मानंतर मूल जोडप्याकडे सुपूर्द केले जाईल.
5) भारताने कोणत्या देशासोबत चित्ता पुन्हा आणण्यासाठी आणि वन्यजीवांच्या संरक्षणासाठी सामंजस्य करार केला?
उत्तर – नामिबिया
भारताचे केंद्रीय पर्यावरण मंत्री आणि नामिबियाचे उपपंतप्रधान यांनी नवी दिल्ली येथे एका सामंजस्य करारावर स्वाक्षरी केली. यामुळे मध्य प्रदेशातील कुनो नॅशनल पार्कमध्ये आठ चित्ता पुन्हा दाखल होण्याचा मार्ग मोकळा झाला आहे. या सामंजस्य करारामध्ये वन्यजीव संरक्षण आणि शाश्वत जैवविविधता वापराबाबत सहकार्याचाही समावेश आहे.
6) जुलै 2022 मध्ये ISSF नेमबाजी विश्वचषक 2022 मध्ये कोणता देश पदकतालिकेत अव्वल होता?
उत्तर – भारत
भारताने 20 जुलै 2022 रोजी दक्षिण कोरियाच्या चांगवॉन येथे ISSF नेमबाजी विश्वचषक 2022 मोहीम पूर्ण केली. भारताने 20 जुलै रोजी पाच सुवर्ण, सहा रौप्य आणि चार कांस्यांसह 15 पदकांसह पदकतालिकेच्या शीर्षस्थानी आपली मोहीम पूर्ण केली. अनिश भानवाला, विजयवीर सिद्धू आणि समीर या त्रिकुटाने स्पर्धेच्या अंतिम दिवशी पुरुषांच्या 25 मीटर रॅपिड फायर पिस्तूल सांघिक प्रकारात रौप्य पदक जिंकले.
7) केंद्रीय मंत्रिमंडळाने 20 जुलै 2022 रोजी भारत आणि कोणत्या देशादरम्यान न्यायिक सहकार्यावरील सामंजस्य करारावर स्वाक्षरी करण्यास मान्यता दिली.
उत्तर – मालदीव
केंद्रीय मंत्रिमंडळाने 20 जुलै 2022 रोजी भारत आणि मालदीव प्रजासत्ताकच्या न्यायिक सेवा आयोगादरम्यान न्यायिक सहकार्यासाठी सामंजस्य करारावर स्वाक्षरी करण्यास मान्यता दिली. न्यायालयीन सहकार्याच्या क्षेत्रात भारत आणि इतर देशांमधील हा आठवा सामंजस्य करार आहे. हे दोन्ही देशांतील न्यायालयांच्या डिजिटायझेशनसाठी माहिती तंत्रज्ञानाच्या फायद्यांचा उपयोग करण्यासाठी एक व्यासपीठ प्रदान करेल.
8) मल्याळम चित्रपट निर्मात्याला जुलै 2022 मध्ये केरळचा सर्वोच्च चित्रपट पुरस्कार जेसी डॅनियल पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले आहे.
उत्तर – के.पी. कुमारन
मल्याळम चित्रपट निर्माते के. पी. कुमारन यांना केरळचा सर्वोच्च चित्रपट पुरस्कार जेसी डॅनियल पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले आहे. मल्याळम चित्रपट उद्योगातील योगदानाबद्दल त्यांना हा पुरस्कार मिळाला. 5 लाख रुपये रोख, मानपत्र आणि सन्मानचिन्ह असे या पुरस्काराचे स्वरूप आहे. कुमारन यांनी 1975 मध्ये अतिथीद्वारे दिग्दर्शनात पदार्पण केले आणि 1989 मध्ये रुग्मिनी चित्रपटासाठी मल्याळममधील सर्वोत्कृष्ट फीचर फिल्मचा राष्ट्रीय पुरस्कार जिंकला.
9) जुलै 2022 मध्ये भारत आणि कोणत्या देशामध्ये परराष्ट्र कार्यालयातील सल्लामसलतांची पाचवी फेरी झाली?
उत्तर – फिजी
भारत आणि फिजी यांच्यातील परराष्ट्र कार्यालयातील सल्लामसलतांची पाचवी फेरी सुवा येथे १८ जुलै २०२२ रोजी झाली. भारताच्या बाजूचे नेतृत्व परराष्ट्र मंत्रालयातील सचिव (पूर्व) सौरभ कुमार यांनी केले आणि फिजीच्या बाजूचे नेतृत्व फिजीच्या पंतप्रधान कार्यालयातील स्थायी सचिव योगेश करण आणि परराष्ट्र व्यवहार मंत्रालयाने केले. समुपदेशनाची पुढील फेरी नवी दिल्ली येथे होणार आहे.
10) 18 जुलै 2022 रोजी बर्लिनमध्ये कोणती पीटर्सबर्ग हवामान चर्चा सुरू झाली.
उत्तर – 13 वा
18 जुलै 2022 रोजी बर्लिनमध्ये 13व्या पीटर्सबर्ग हवामान संवादाला सुरुवात झाली. जर्मनी आणि इजिप्त दोन दिवसीय अनौपचारिक मंत्रिस्तरीय बैठकीचे अध्यक्ष आहेत, जे 2022 च्या वार्षिक हवामान बैठकीचे (COP-27) यजमान आहे. 2010 मध्ये त्याच्या स्थापनेपासून, पीटर्सबर्ग संवादाने राजकीय सहमती निर्माण करण्यासाठी मंत्र्यांसाठी एक मंच म्हणून काम केले आहे, जे चर्चेतील प्रगती रोखणाऱ्या मुद्द्यांवर मतभेद सोडविण्यात मदत करते.
मराठी चालू घडामोडी प्रश्नमंजुषा : 21 जुलै 2022
1) 2021 मध्ये भारतीय नागरिकत्वाचा त्याग करणाऱ्या भारतीय नागरिकांच्या पसंतीचा देश कोणता आहे?
उत्तर : अमेरीका
गृह मंत्रालयाने दिलेल्या आकडेवारीनुसार, 2021 मध्ये 1.63 लाखांहून अधिक भारतीय नागरिकांनी त्यांचे भारतीय नागरिकत्व सोडले आहे. गेल्या तीन वर्षांतील हा उच्चांक आहे. जवळपास निम्म्या भारतीयांनी अमेरिकेचे नागरिक होण्याचे निवडल्याने अमेरिका ही सर्वोच्च निवड होती. अमेरिकेनंतर भारतीयांनी ऑस्ट्रेलिया, कॅनडा आणि ब्रिटनमध्ये नागरिकत्व मिळवण्यास प्राधान्य दिले.
२) ‘आंतरराष्ट्रीय चंद्र दिवस’ दरवर्षी केव्हा साजरा केला जातो?
उत्तर – 20 जुलै
युनायटेड नेशन्स जनरल असेंब्लीने अधिकृतपणे दरवर्षी 20 जुलै हा दिवस आंतरराष्ट्रीय चंद्र दिवस म्हणून घोषित केला. 1969 मध्ये मानव पहिल्यांदा चंद्रावर उतरला तो दिवस साजरा केला जातो. याच दिवशी अपोलो ११ चंद्रावर उतरले होते.
3) क्षमता निर्माण आयोग (CBC) ने अलीकडेच कोणत्या संस्थांसाठी राष्ट्रीय मानके (NSCSTI) विकसित केले आहेत?
उत्तर – नागरी सेवा प्रशिक्षण संस्था
केंद्रीय कार्मिक मंत्री जितेंद्र सिंह यांनी “नागरी सेवा प्रशिक्षण संस्थांसाठी राष्ट्रीय मानके” (NSCSTI) लाँच केले. राष्ट्रीय स्तरावरील नागरी सेवा प्रशिक्षण संस्थांसाठी मानके तयार करण्यासाठी क्षमता निर्माण आयोगाने (CBC) मानके विकसित केली आहेत.
4) रिझर्व्ह बँकेने कोणत्या संस्थांसाठी चार-स्तरीय नियामक फ्रेमवर्क स्वीकारले आहे?
उत्तर – अर्बन को-ऑपरेटिव्ह बँक
भारतीय रिझर्व्ह बँकेने (RBI) नागरी सहकारी बँकांसाठी (UCBs) साधी चार-स्तरीय नियामक चौकट स्वीकारण्याचा निर्णय घेतला आहे. त्यांची आर्थिक सुदृढता मजबूत करण्यासाठी ठेवींच्या आकारावर आधारित फ्रेमवर्क असेल. आरबीआयचे माजी डेप्युटी गव्हर्नर एन.एस. विश्वनाथन यांच्या अध्यक्षतेखालील तज्ज्ञ समितीने नागरी सहकारी बँकांना बळकट करण्यासाठी अनेक शिफारशी केल्या.
5) ट्रॅकिंग उपकरणांनी सुसज्ज असलेल्या सर्व व्यावसायिक वाहनांना इमर्जन्सी रिस्पॉन्स सपोर्ट सिस्टीम (ERSS) शी जोडणारे पहिले भारतीय राज्य कोणते?
उत्तर – हिमाचल प्रदेश
व्हेईकल लोकेशन ट्रॅकिंग डिव्हाइस (VLTD) ने सुसज्ज असलेली सर्व नोंदणीकृत व्यावसायिक वाहने आपत्कालीन प्रतिसाद समर्थन प्रणाली (ERSS) शी जोडणारे हिमाचल प्रदेश हे देशातील पहिले राज्य ठरले आहे.
6) जुलै 2022 मध्ये श्रीलंकेच्या संसदेत झालेल्या राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीत 134 मतांनी कोणाचा विजय झाला?
उत्तर – रानिल विक्रमसिंघे
श्रीलंकेच्या संसदेत झालेल्या राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीत काळजीवाहू अध्यक्ष रानिल विक्रमसिंघे 134 मतांनी विजयी झाले आहेत.दुल्लास अल्लापेरुमा 82 आणि अनुरा के. दिसानायके यांना तीन मते मिळाली. राजपक्षे मालदीवमध्ये पळून गेल्यानंतर सहा वेळा पंतप्रधान राहिलेले विक्रमसिंघे प्रभारी अध्यक्ष झाले. श्रीलंकेचे आठवे कार्यकारी अध्यक्ष म्हणून त्यांची निवड झाली आहे.
7) Ookla च्या स्पीडटेस्ट ग्लोबल इंडेक्स नुसार मोबाईल स्पीड इंडेक्स 2022 मध्ये भारताचा क्रमांक किती आहे?
उत्तर – 118 वा क्रमांक
जून 2022 मध्ये, मोबाईल स्पीडच्या बाबतीत भारत तीन स्थानांनी घसरून जागतिक स्तरावर 118 व्या क्रमांकावर आहे. Ookla च्या स्पीडटेस्ट ग्लोबल इंडेक्सनुसार, सरासरी मोबाइल डाउनलोड स्पीड मे 2022 मध्ये 14.28 Mbps वरून 14.00 Mbps वर आला आहे. जून महिन्यासाठी, नॉर्वे 126.96 Mbps सह मध्यम मोबाइल डाउनलोड गती निर्देशांकात प्रथम क्रमांकावर आहे आणि 213.73 Mbps सह मध्यम ब्रॉडबँड डाउनलोड गती निर्देशांकात चिली प्रथम क्रमांकावर आहे.
8) जुलै 2022 मध्ये ONGC विदेश लिमिटेड (OVL) चे व्यवस्थापकीय संचालक म्हणून कोणी पदभार स्वीकारला आहे?
उत्तर – राजर्षी गुप्ता
राजर्षी गुप्ता यांनी ONGC Videsh Limited (OVL), ऑइल अँड नॅचरल गॅस कॉर्पोरेशन (ONGC) ची विदेशी गुंतवणूक शाखा, व्यवस्थापकीय संचालक म्हणून पदभार स्वीकारला आहे.
ताब्यात घेतला आहे. जून 2022 मध्ये निवृत्त झालेल्या आलोक गुप्ता यांची जागा त्यांनी घेतली. याआधी ते कार्यकारी संचालक, ONGC मध्ये कॉर्पोरेट स्ट्रॅटेजी आणि प्लॅनिंगचे प्रमुख होते. त्यांनी ह्यूस्टनमध्ये जिओलॉजिकल अँड जिओफिजिकल सेंटर ऑफ एक्सलन्सची स्थापना केली.
9) वेस्ट इंडिजच्या कोणत्या क्रिकेटपटूने जुलै 2022 मध्ये आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमधून निवृत्ती जाहीर केली आहे?
उत्तर – दिनेश रामदिन
वेस्ट इंडिजचे क्रिकेटपटू दिनेश रामदिन आणि लेंडल सिमन्स यांनी आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमधून निवृत्ती जाहीर केली आहे. रामदिनने विंडीजसाठी 213 सामन्यांमध्ये हजेरी लावली आणि आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमध्ये 6 शतके आणि 23 अर्धशतकांसह 5098 धावा केल्या, सिमन्सने वेस्ट इंडिजसाठी एकूण 134 आंतरराष्ट्रीय सामने खेळले ज्यात त्याने 2 शतके आणि 25 अर्धशतकांसह 3466 धावा केल्या.
10) हेन्ली पासपोर्ट इंडेक्स 2022 मध्ये भारतीय पासपोर्टचा क्रमांक काय आहे?
उत्तर – 87 वा क्रमांक
हेन्ली पासपोर्ट इंडेक्समध्ये भारतीय पासपोर्टला ८७ वे स्थान मिळाले आहे. जगातील सर्वात शक्तिशाली पासपोर्ट जपान, सिंगापूर आणि दक्षिण कोरियाकडे आहेत.
उर्वरित टॉप 10 मध्ये जर्मनी, स्पेन, फिनलंड, लक्झेंबर्ग आणि इटली या देशांचा समावेश आहे.
187 देशांपर्यंत पोहोचून यूके सहाव्या स्थानावर आहे, तर यूएस 186 गुणांसह सातव्या स्थानावर आहे.
मराठी चालू घडामोडी प्रश्नमंजुषा : 20 जुलै 2022
१) सार्वजनिक क्षेत्रातील काही बँका अलीकडेच एए इकोसिस्टममध्ये सामील झाल्या आहेत. AA चा अर्थ काय आहे?
उत्तर – खाते एकत्रित करणारा
सार्वजनिक क्षेत्रातील कर्ज देणारी पंजाब नॅशनल बँक (PNB) आर्थिक माहिती वापरकर्ता (FIU) तसेच वित्तीय माहिती प्रदाता (FIP) म्हणून खाते एकत्रित करणाऱ्या इकोसिस्टमवर लाइव्ह झाली आहे. युनियन बँक ऑफ इंडिया, कॅनरा बँक आणि इंडियन बँक देखील खाते एकत्रक प्रणालीमध्ये सामील झाल्या आहेत. SBI, BoB आणि UCO बँक यासह इतर बँका चाचणी टप्प्यात आहेत आणि इतर काही विकासाच्या टप्प्यात आहेत.
2) भारताचे राष्ट्रपती निवडण्यासाठी 2022 ची राष्ट्रपती निवडणूक घेतली जात आहे.
उत्तर – 15 वा
भारताचे १५ वे राष्ट्रपती निवडण्यासाठी २०२२ ची राष्ट्रपती निवडणूक भारतात होत आहे. या निवडणुकीत एनडीएच्या उमेदवार द्रौपदी मुर्मू आणि विरोधी पक्षाचे उमेदवार यशवंत सिन्हा सहभागी होत आहेत. राष्ट्रपतींची निवड इलेक्टोरल कॉलेजच्या सदस्यांद्वारे केली जाते, ज्यामध्ये संसदेच्या दोन्ही सभागृहांचे आणि सर्व राज्यांच्या विधानसभांचे तसेच दिल्ली आणि पुद्दुचेरी या केंद्रशासित प्रदेशांचे निवडून आलेले सदस्य समाविष्ट असतात.
3) नॅशनल बँक फॉर फायनान्सिंग इन्फ्रास्ट्रक्चर अँड डेव्हलपमेंट (NaBFID) चे MD म्हणून कोणाची शिफारस करण्यात आली आहे?
उत्तर – जी. राजकिरण राय
वित्तीय सेवा संस्था ब्युरो (FSIB) ने नॅशनल बँक फॉर फायनान्सिंग इन्फ्रास्ट्रक्चर अँड डेव्हलपमेंट (NaBFID) मध्ये व्यवस्थापकीय संचालक पदासाठी अर्ज आमंत्रित केले आहेत. राजकिरण राय यांची शिफारस केली आहे.
4) अलीकडेच चर्चेत आलेला मायराज अहमद खान कोणत्या खेळाशी संबंधित आहे?
उत्तर – शूटिंग
दोन वेळचा ऑलिम्पियन आणि भारताचा स्कीट नेमबाज मैराज अहमद खान याने कोरियातील चांगवॉन येथे झालेल्या ISSF विश्वचषक स्पर्धेत देशाचे पहिले वैयक्तिक सुवर्णपदक जिंकले. पाच सुवर्ण, पाच रौप्य आणि तीन कांस्य पदकांसह भारत पदकतालिकेत अव्वल स्थानावर आहे.
5) भारतातील कोणत्या राज्याने/केंद्रशासित प्रदेशाने पहिली एआय-संचालित डिजिटल लोकअदालत सुरू केली आहे?
उत्तर – राजस्थान
राष्ट्रीय विधी सेवा प्राधिकरणाचे अध्यक्ष उदय उमेश ललित यांनी राजस्थानमधील 18 व्या अखिल भारतीय विधी सेवा प्राधिकरणाच्या बैठकीत देशातील पहिली एआय-सक्षम डिजिटल लोकअदालत सुरू केली.
6) भारतीय ऑलिम्पिक संघटना आणि आंतरराष्ट्रीय हॉकी महासंघाच्या अध्यक्षपदाचा अलीकडेच कोणी राजीनामा दिला आहे?
उत्तर :- नरिंदर बत्रा
नरिंदर बत्रा यांनी भारतीय ऑलिम्पिक असोसिएशन, आंतरराष्ट्रीय हॉकी महासंघाचे अध्यक्ष आणि आंतरराष्ट्रीय ऑलिम्पिक समितीचे सदस्य पदाचा राजीनामा दिला.
65 वर्षीय नरिंदर बत्रा यांनी 2017 मध्ये पहिल्यांदा भारतीय ऑलिम्पिक संघटनेची जबाबदारी स्वीकारली. भारतीय ऑलिम्पिक असोसिएशनच्या निवडणुका गेल्या वर्षी डिसेंबरमध्ये होणार होत्या परंतु निवडणूक प्रक्रियेत सुरू असलेल्या दुरुस्त्यांमुळे त्या वेळापत्रकानुसार होऊ शकल्या नाहीत. नरिंदर बत्रा 2016 मध्ये आंतरराष्ट्रीय हॉकी फेडरेशनचे अध्यक्ष बनले आणि गेल्या वर्षी दुसऱ्यांदा या पदावर पुन्हा दावा केला.
7) अलीकडेच NITI आयोग आणि जागतिक अन्न कार्यक्रम यांनी आशिया आणि कोणत्या खंडात बाजरी मुख्य प्रवाहात आणण्यासाठी ‘मॅपिंग आणि चांगल्या पद्धतींचे आदान-प्रदान’ नावाचा उपक्रम सुरू केला आहे?
उत्तर :- आफ्रिका
19 जुलै 2022 रोजी, NITI आयोग आणि जागतिक अन्न कार्यक्रम (WFP) ने आशिया आणि आफ्रिकेतील बाजरी मुख्य प्रवाहात आणण्यासाठी ‘गुड प्रॅक्टिसेसचे मॅपिंग आणि एक्सचेंज’ हा उपक्रम सुरू केला. हे भारत आणि परदेशात बाजरीचे उत्पादन आणि वापर वाढवण्यासाठी चांगल्या पद्धतींचा संग्रह तयार करेल. कार्यक्रमाचे उद्घाटन नीती आयोगाच्या उपाध्यक्षा सुमन बेरी यांच्या हस्ते झाले.
8) नुकतीच नॅशनल स्टॉक एक्सचेंजचे व्यवस्थापकीय संचालक आणि मुख्य कार्यकारी अधिकारी म्हणून कोणाची नियुक्ती करण्यात आली आहे?
उत्तर :- आशिषकुमार चौहान
नॅशनल स्टॉक एक्सचेंजने आशिष कुमार चौहान यांची नवीन व्यवस्थापकीय संचालक आणि मुख्य कार्यकारी अधिकारी म्हणून नियुक्ती केली आहे.
आशिष कुमार चौहान विक्रम लिमये यांच्यानंतर 5 वर्षांचा कार्यकाळ 16 जुलै 2022 रोजी संपुष्टात येणार आहेत.
राष्ट्रीय स्टॉक एक्सचेंज मुख्यालय – मुंबई, महाराष्ट्र
राष्ट्रीय स्टॉक एक्सचेंजची स्थापना – 1992
राष्ट्रीय शेअर बाजाराचे अध्यक्ष – गिरीशचंद्र चतुर्वेदी
9) नुकतेच नवी दिल्ली येथील डॉ. आंबेडकर इंटरनॅशनल सेंटर येथे नौदल नवोन्मेष आणि स्वदेशीकरण संस्थेच्या ‘स्वावलंबन’ या परिसंवादाला कोणी संबोधित केले?
उत्तर :– नरेंद्र मोदी
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी 18 जुलै 2022 रोजी नवी दिल्लीतील डॉ. आंबेडकर इंटरनॅशनल सेंटर येथे NIIO (नेव्हल इनोव्हेशन अँड इंडिजनायझेशन ऑर्गनायझेशन) परिसंवाद ‘स्वावलंबन’ ला संबोधित केले. त्यांनी ‘स्प्रिंट चॅलेंज’चे अनावरण केले, ज्याचा उद्देश भारतीय नौदलात स्वदेशी तंत्रज्ञानाच्या वापरास प्रोत्साहन देणे आहे. SPRINT म्हणजे iDEX, NIIO आणि TDAC द्वारे R&D मध्ये सपोर्टिंग पोल-वॉल्टिंग.
10) नुकतेच लष्करप्रमुख जनरल मनोज पांडे कोणत्या देशाच्या 3 दिवसीय दौऱ्यावर आहेत?
उत्तर :- बांगलादेश
लष्करप्रमुख जनरल मनोज पांडे 18 ते 20 जुलै 2022 या कालावधीत बांगलादेशच्या 3 दिवसीय दौऱ्यावर आहेत. लष्करप्रमुख झाल्यानंतर जनरल मनोज पांडे यांचा हा पहिलाच विदेश दौरा आहे. ते सुरक्षा आस्थापनांच्या वरिष्ठ अधिकाऱ्यांसोबत अनेक बैठका घेतील आणि संरक्षणाशी संबंधित विविध मुद्द्यांवर विचार विनिमय करतील.
मराठी चालू घडामोडी प्रश्नमंजुषा : 19 जुलै 2022
1) ‘जागतिक न्याय दिन’ कधी पाळला जातो?
उत्तर – १७ जुलै
आंतरराष्ट्रीय न्यायासाठी लोकांना जागृत करण्यासाठी आणि पीडितांच्या हक्कांना प्रोत्साहन देण्यासाठी दरवर्षी 17 जुलै रोजी जागतिक न्याय दिन साजरा केला जातो. हा आंतरराष्ट्रीय गुन्हेगारी न्याय दिन (ICC) म्हणूनही ओळखला जातो आणि रोम कायद्याची मान्यता आणि 1998 मध्ये नवीन आंतरराष्ट्रीय गुन्हेगारी न्याय प्रणालीची स्थापना झाल्याचा उत्सव साजरा केला जातो. 139 हून अधिक देशांनी आंतरराष्ट्रीय गुन्हेगारी न्यायालयाच्या करारावर स्वाक्षरी केली आहे.
2) ‘सिंगापूर ओपन 2022’ स्पर्धेचे विजेतेपद कोणत्या भारतीय खेळाडूने जिंकले?
उत्तर – पीव्ही इंडस
पी.व्ही सिंधूने सिंगापूर ओपन 2022 च्या महिला एकेरीच्या अंतिम सामन्यात चीनच्या वांग झी यीचा पराभव केला. दोन वेळा ऑलिम्पिक पदक विजेत्याने 2022 मधील पहिले सुपर 500 विजेतेपद जिंकले.
3) ‘भारत रंग महोत्सव 2022’ कोणती संस्था आयोजित करते?
उत्तर – नॅशनल स्कूल ऑफ ड्रामा
नॅशनल स्कूल ऑफ ड्रामा (NSD), नवी दिल्ली तर्फे “आझादी का अमृत महोत्सव – 22वा भारत रंग महोत्सव, 2022” या महोत्सवाचे आयोजन करण्यात आले आहे. नॅशनल स्कूल ऑफ ड्रामा ही सांस्कृतिक मंत्रालयाच्या अंतर्गत स्वायत्त संस्था आहे. आपल्या स्वातंत्र्यसैनिकांचे स्मरण करणे आणि त्यांना आदरांजली वाहणे हा या उत्सवाचा उद्देश आहे.
4) भारतीय नौदलातून नुकत्याच बंद करण्यात आलेल्या पाणबुडीचे नाव काय आहे?
उत्तर – INS सिंधुध्वज
‘INS सिंधुध्वज’ नावाची पाणबुडी 35 वर्षांच्या सेवेनंतर भारतीय नौदलातून नुकतीच रद्द करण्यात आली. पाणबुडी तिच्या स्वदेशी सोनार USHUS, स्वदेशी उपग्रह संप्रेषण प्रणाली रुक्मणी आणि इनर्शिअल नेव्हिगेशन सिस्टम आणि स्वदेशी टॉर्पेडो फायर कंट्रोल सिस्टमसाठी ओळखली जात होती.
5) नॅशनल स्टॉक एक्सचेंज (NSE) चे व्यवस्थापकीय संचालक आणि CEO म्हणून नुकतीच कोणाची नियुक्ती करण्यात आली आहे?
उत्तर – आशिष कुमार चौहान
सिक्युरिटीज अँड एक्स्चेंज बोर्ड ऑफ इंडिया (SEBI) ने नॅशनल स्टॉक एक्सचेंज (NSE) चे पुढील व्यवस्थापकीय संचालक आणि CEO म्हणून आशिष कुमार चौहान यांच्या नियुक्तीला मान्यता दिली आहे. चौहान सध्या बॉम्बे स्टॉक एक्सचेंज (BSE) चे MD आणि CEO आहेत आणि त्यांचा कार्यकाळ नोव्हेंबर 2022 मध्ये संपणार आहे. आशिष कुमार हे NSE च्या संस्थापकांपैकी एक आहेत आणि त्यांनी 1992 ते 2000 पर्यंत NSE मध्ये काम केले आहे.
6) जुलै 2022 मध्ये आंतरराष्ट्रीय नेमबाजी स्पोर्ट फेडरेशन (ISSF) विश्वचषक स्पर्धेत पुरुषांच्या 50 मीटर रायफल प्रकारात सुवर्णपदक कोणी जिंकले?
उत्तर – ऐश्वर्या प्रताप सिंह तोमर
ऐश्वर्या प्रताप सिंग तोमरने चँगवॉन, कोरिया येथे सुरू असलेल्या आंतरराष्ट्रीय नेमबाजी स्पोर्ट फेडरेशन (ISSF) विश्वचषक स्पर्धेत पुरुषांच्या 50 मीटर रायफल 3 पोझिशन (3P) स्पर्धेत सुवर्णपदक जिंकले आहे.
सुवर्णपदकाच्या लढतीत त्याने हंगेरीच्या झाकान पेक्लरचा पराभव केला. ऐश्वर्याचे हे दुसरे ISSF विश्वचषक सुवर्णपदक ठरले. भारत चार सुवर्ण, चार रौप्य आणि एक कांस्य पदकांसह पदकतालिकेत आघाडीवर आहे.
7) जुलै 2022 मध्ये सर्बिया येथे झालेल्या 15व्या आंतरराष्ट्रीय बुद्धिबळ खुल्या पॅरासिन स्पर्धा कोणी जिंकल्या आहेत?
उत्तर – आर. प्रज्ञानानंद
भारताचा युवा ग्रँडमास्टर आर. प्रज्ञानानंदने 16 जुलै 2022 रोजी सर्बियाच्या पॅरासिन शहरात आयोजित 15 व्या आंतरराष्ट्रीय बुद्धिबळ ओपन पॅरासिनची ओपन ए श्रेणी जिंकली. त्याने नऊ फेऱ्यांमधून 8 गुण मिळवले आणि अलेक्झांडर प्रेडके (रशियन) 7.5 गुणांसह दुसरे स्थान मिळवले.
28 जुलै 2022 पासून चेन्नईजवळ होणार्‍या 44व्या बुद्धिबळ ऑलिम्पियाडमध्ये प्रज्ञानानंद देखील भारत ‘B’ संघाचा भाग असेल.
8) कोणत्या राज्य सरकारने 15 जुलै 2022 रोजी स्वतःचे पोलिस अॅप आणि ई-एफआयआर सेवा सुरू केली आहे?
उत्तर – उत्तराखंड
उत्तराखंडचे मुख्यमंत्री पुष्कर सिंह धामी यांनी 15 जुलै 2022 रोजी उत्तराखंड पोलिस अॅप आणि ई-एफआयआर सेवा सुरू केली. पोलिस अॅप हे राज्य पोलिसांद्वारे पुरविलेल्या पाच ऑनलाइन सेवांची एकात्मिक आवृत्ती आहे. आपत्कालीन क्रमांक 112 आणि सायबर हेल्पलाइन क्रमांक 1930 देखील या अॅपला जोडण्यात आले आहेत.
9) जुलै 2022 मध्ये 41 वी व्हिला डी बेनास्क आंतरराष्ट्रीय बुद्धिबळ खुली स्पर्धा कोणी जिंकली?
उत्तर – अलीरेझा पिरोजा
भारतीय ग्रँडमास्टर अरविंद चितांबरम जुलै 2022 मध्ये 41 व्या व्हिला डी बेनास्क आंतरराष्ट्रीय बुद्धिबळ ओपनमध्ये विजेता ठरला. चितांबरम हे माजी राष्ट्रीय विजेते देखील आहेत. त्याने येथे आर्मेनियाचा रॉबर्ट होव्हानिसियान आणि देशबांधव रौनक साधवानी यांचा टायब्रेकमध्ये पराभव केला. साधवानी यांनी तिसरा क्रमांक पटकावला.
10) कोणत्या देशाच्या हवामान कार्यालयाने जुलै 2022 मध्ये राष्ट्रीय आणीबाणी घोषित करून प्रथमच रेड अलर्ट जारी केला आहे?
उत्तर – युनायटेड किंगडम
यूके हवामान कार्यालयाने प्रथमच रेड अलर्ट जारी केला आहे, राष्ट्रीय आणीबाणी घोषित केली आहे, कारण तापमान 40 डिग्री सेल्सियसपर्यंत पोहोचू शकते. रेड अलर्ट म्हणजे जीव धोक्यात आहे आणि दैनंदिन दिनचर्या बदलणे आवश्यक आहे. यूकेमध्ये प्रथमच 40 डिग्री सेल्सियस तापमानाचा अंदाज वर्तवण्यात आला आहे. उत्तर आफ्रिकेतून उद्भवणारी उष्णतेची लाट संपूर्ण युरोपमध्ये पसरत आहे आणि फ्रान्स आणि स्पेनमध्ये जंगलात आग लागली आहे.
मराठी चालू घडामोडी प्रश्नमंजुषा : 16 जुलै 2022
1) कोणते केंद्रीय मंत्रालय ‘मिशन शक्ती’ योजना राबवते?
उत्तर – महिला आणि बाल विकास मंत्रालय
महिला आणि बाल विकास मंत्रालयाने ‘मिशन शक्ती’ योजनेसाठी तपशीलवार मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली आहेत. 15 व्या वित्त आयोगाच्या 2021-22 ते 2025-26 या कालावधीत अंमलबजावणीसाठी महिलांच्या संरक्षण आणि सक्षमीकरणासाठी एक छत्र योजना म्हणून एकात्मिक महिला सक्षमीकरण कार्यक्रम म्हणून ‘मिशन शक्ती’ सुरू करण्यात आली. ‘मिशन शक्ती’च्या दोन उप-योजना आहेत – ‘संबळ’ आणि ‘समर्थ’. पर्यायी विवाद निराकरण सुलभ करण्यासाठी नारी अदालतचा एक नवीन घटक देखील घोषित करण्यात आला.
2) भारताने माकडपॉक्सचा पहिला रुग्ण कोणत्या राज्यात/केंद्रशासित प्रदेशात नोंदवला?
उत्तर – केरळ
भारताने केरळ राज्यात पहिला माकड-पॉक्सचा रुग्ण नोंदवला. पुण्यातील नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ व्हायरोलॉजीमध्ये पाठवण्यात आलेल्या ३५ वर्षीय पुरुषाचा नमुना या आजारासाठी पॉझिटिव्ह आढळला.
3) जून 2022 मध्ये अखिल भारतीय घाऊक किंमत निर्देशांक (WPI) वर आधारित महागाईचा दर किती आहे?
उत्तर – 15.18%
जून 2022 च्या अखिल भारतीय घाऊक किंमत निर्देशांकावर आधारित महागाई दर 15.18% आहे. हे मे 2022 मधील WPI संख्या 15.88% पेक्षा कमी आहे. या महिन्यात महागाईचा उच्च दर मुख्यत्वे खनिज तेल, खाद्यपदार्थ, कच्चे पेट्रोलियम आणि नैसर्गिक वायू, मूलभूत धातू, रसायने आणि रासायनिक उत्पादने, अन्न यांच्या किमतीत वाढ झाल्यामुळे आहे.
4) राज्य आणि केंद्रीय कर आणि लेव्हीज (RoSCTL) योजना कोणत्या केंद्रीय मंत्रालयाशी संबंधित आहे?
उत्तर – वाणिज्य आणि उद्योग मंत्रालय
वाणिज्य आणि उद्योग मंत्रालयाने ३१ मार्च २०२४ पर्यंत वस्त्रोद्योग मंत्रालयाने घोषित केलेल्या समान दरांसह राज्य आणि केंद्रीय कर आणि लेव्ही (RoSCTL) माफीची योजना सुरू ठेवण्यास अधिकृत केले. निर्यात वाढवणे आणि वस्त्रोद्योगात रोजगार निर्माण करणे हा त्याचा उद्देश आहे.
5) टाईम मासिकाच्या ‘2022 मधील जगातील 50 महान ठिकाणे’ मध्ये कोणत्या भारतीय राज्याचा समावेश आहे?
उत्तर – केरळ
टाइम मॅगझिनच्या “2022 मधील जगातील 50 महान ठिकाणांच्या” यादीत केरळचा समावेश करण्यात आला आहे. TIME ने केरळचे वर्णन ‘भारतातील सर्वात सुंदर राज्यांपैकी एक’ असे केले आहे. भारताचे पहिले UNESCO जागतिक वारसा शहर, अहमदाबादचा देखील 2022 च्या जगातील 50 महान ठिकाणांच्या यादीत समावेश करण्यात आला आहे.
6) जुलै 2022 मध्ये भूतानमध्ये भारताचे राजदूत म्हणून कोणाची नियुक्ती करण्यात आली आहे?
उत्तर – सुधाकर दलाला
1993 च्या बॅचचे भारतीय परराष्ट्र सेवा (IFS) अधिकारी सुधाकर दलाला यांची भूतानमधील भारताचे राजदूत म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे. ते रुचिरा कंबोज यांच्यानंतर संयुक्त राष्ट्रात भारताचे पुढील स्थायी प्रतिनिधी म्हणून नियुक्त झाले आहेत.
दलाला सध्या वॉशिंग्टनमधील भारतीय दूतावासात डेप्युटी चीफ ऑफ मिशन म्हणून कार्यरत आहेत. दलाला यांनी पंतप्रधान कार्यालयात संचालक म्हणूनही काम केले आहे.
7) 14 जुलै 2022 रोजी दक्षिण कोरियाच्या चांगवॉन येथे सुरू असलेल्या ISSF नेमबाजी विश्वचषक स्पर्धेत कोणता देश पदकतालिकेत अव्वल होता?
उत्तर – भारत
14 जुलै 2022 रोजी दक्षिण कोरियाच्या चांगवॉन येथे सुरू असलेल्या ISSF नेमबाजी विश्वचषक स्पर्धेत भारताने पदकतालिकेत अव्वल स्थान पटकावले. भारताने ही स्पर्धा 3 सुवर्ण, 4 रौप्य आणि 1 कांस्य पदकांसह 8 पदकांसह पूर्ण केली. अर्जुन बबुता, शाहू तुषार माने आणि पार्थ माखिजा या त्रिकुटाने 14 जुलै 2022 रोजी 10 मीटर एअर रायफल सांघिक स्पर्धेत कोरियाचा पराभव करून भारताला तिसरे सुवर्णपदक जिंकण्यास मदत केली.
8) भारतभर एकात्मिक फूड पार्कची साखळी विकसित करण्यासाठी कोणत्या देशाने $2 अब्ज गुंतवणूक करण्याची घोषणा केली आहे?
उत्तर – संयुक्त अरब अमिराती (UAE)
संयुक्त अरब अमिराती (UAE) भारतभर एकात्मिक फूड पार्कची मालिका विकसित करण्यासाठी $2 अब्जची गुंतवणूक करणार आहे. 14 जुलै 2022 रोजी झालेल्या ’12U2′ (भारत, इस्रायल, अमेरिका आणि संयुक्त अरब अमिराती) गटाच्या पहिल्या आभासी शिखर परिषदेदरम्यान हा निर्णय जाहीर करण्यात आला. UAE च्या गुंतवणुकीमुळे पीक उत्पादन वाढविण्यात मदत होईल आणि त्या बदल्यात, दक्षिण आशिया आणि मध्य पूर्वेतील अन्न असुरक्षिततेचा सामना करण्यास मदत होईल.
9) जुलै 2022 मध्ये भारतातील पहिला माकडपॉक्सचा रुग्ण कोणत्या राज्यात आढळून आला?
उत्तर – केरळ
14 जुलै 2022 रोजी भारतामध्ये मंकीपॉक्सच्या पहिल्या प्रकरणाची पुष्टी झाली, जेव्हा UAE मधून केरळला परतलेल्या व्यक्तीमध्ये या आजाराची लक्षणे दिसून आली. त्याचे नमुने पुण्यातील नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ व्हायरोलॉजीला पाठवण्यात आले, ज्यात १४ जुलैच्या संध्याकाळी या आजाराची पुष्टी झाली. मंकीपॉक्स हा विषाणूजन्य झुनोटिक रोग आहे ज्याची लक्षणे चेचक सारखीच आहेत. 1958 मध्ये माकडांमध्ये प्रथम आढळून आली.
10) कोणता दिवस जागतिक युवा कौशल्य दिन म्हणून पाळला जातो?
उत्तर – १५ जुलै
जागतिक युवा कौशल्य दिन दरवर्षी 15 जुलै रोजी साजरा केला जातो. या दिवसाचा एकमेव उद्देश जगभरातील तरुणांना आवश्यक कौशल्ये प्रदान करणे आहे जेणेकरून त्यांना रोजगार मिळू शकेल. 2022 ची थीम ‘भविष्यासाठी युवा कौशल्यांचे परिवर्तन’ आहे. डिसेंबर 2014 मध्ये, संयुक्त राष्ट्र महासभेने 15 जुलै हा जागतिक युवा कौशल्य दिन म्हणून घोषित करण्याचा ठराव मंजूर केला.
मराठी चालू घडामोडी प्रश्नमंजुषा : 15 जुलै 2022
1) ‘EIU ग्लोबल लिव्हेबिलिटी इंडेक्स 2022’ मध्ये कोणते शहर भारतात प्रथम क्रमांकावर आहे?
उत्तर – नवी दिल्ली
युरोपियन इंटेलिजेंस युनिट (EIU) ने अलीकडेच ग्लोबल लिव्हेबिलिटी इंडेक्स 2022 2022 जारी केले आहे, ज्यामध्ये 173 शहरे त्यांच्या राहणीमानाच्या आधारावर क्रमवारीत आहेत. या यादीत दिल्ली, मुंबई, चेन्नई, अहमदाबाद आणि बंगळुरू या पाच भारतीय शहरांचा समावेश करण्यात आला आहे. दिल्ली 140 व्या, त्यानंतर मुंबई 141, चेन्नई आणि अहमदाबाद अनुक्रमे 142 आणि 143 व्या क्रमांकावर आहे. बेंगळुरू 146 व्या क्रमांकावर आहे.
2) राष्ट्रीय अन्न सुरक्षा कायदा (NFSA) च्या अंमलबजावणीसाठी कोणते राज्य क्रमवारीत अव्वल आहे?
उत्तर – ओडिशा
केंद्रीय अन्न मंत्री पियुष गोयल यांनी राष्ट्रीय अन्न सुरक्षा कायदा, 2013 च्या अंमलबजावणीसाठी प्रथम राज्य क्रमवारी निर्देशांक जारी केला. 2022 या वर्षासाठी तीन पॅरामीटर्सच्या आधारे राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांची क्रमवारी लावण्यात आली आहे. 20 मोठ्या राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये ओडिशा अव्वल स्थानावर आहे. 14 लहान राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये त्रिपुरा प्रथम आणि लडाख शेवटच्या क्रमांकावर आहे.
3) अलीकडेच चर्चेत असलेले फील्ड मेडल कोणत्या क्षेत्राशी संबंधित आहे?
उत्तर – गणित
फील्ड्स मेडलला गणितातील नोबेल पुरस्कार देखील म्हणतात. स्वित्झर्लंडमध्ये कार्यरत युक्रेनियन गणितज्ञ मेरी वायझोव्स्का यांना 2022 फील्ड मेडलच्या चार प्राप्तकर्त्यांपैकी एक म्हणून नाव देण्यात आले आहे. इंटरनॅशनल मॅथेमॅटिकल युनियन (IMU), एक आंतरराष्ट्रीय गैर-सरकारी आणि ना-नफा वैज्ञानिक संस्था, गणितातील आंतरराष्ट्रीय सहकार्याला प्रोत्साहन देण्यासाठी फील्ड्स पदक प्रदान केले जाते.
4) नुकताच जाहीर झालेला डॉ. राजेंद्र प्रसाद स्मृती पुरस्कार कोणत्या क्षेत्राशी संबंधित आहे?
उत्तर – सार्वजनिक प्रशासन
केंद्रीय विज्ञान आणि तंत्रज्ञान मंत्री डॉ. जितेंद्र सिंह यांनी शैक्षणिक उत्कृष्टतेच्या क्षेत्रात सार्वजनिक प्रशासनात डॉ. राजेंद्र प्रसाद स्मृती पुरस्काराची स्थापना करण्याची घोषणा केली. भारताच्या पहिल्या राष्ट्रपतींच्या स्मरणार्थ त्यांनी हा पुरस्कार जाहीर केला.
5) भारताने सेवा उद्योगात 11 वर्षातील सर्वात जलद वाढ कोणत्या महिन्यात नोंदवली?
उत्तर – जून 2022
भारताच्या सेवा उद्योगाचा जून 2022 मध्ये 11 वर्षांतील सर्वात जलद गतीने विस्तार झाला आहे. S&P ग्लोबल इंडिया सर्व्हिसेस पर्चेसिंग मॅनेजर्स इंडेक्स जूनमध्ये 59.2 वर पोहोचला, जो एप्रिल 2011 नंतरचा उच्चांक आहे. या सर्वेक्षणानुसार, जवळपास पाच वर्षांतील सर्वात जलद दराने किमती वाढल्याने स्थिर चलनवाढ ही चिंतेची बाब आहे.
6) स्पेस टेक स्टार्टअप अग्निकुल कॉसमॉसने भारतातील पहिला रॉकेट इंजिन कारखाना कोणत्या शहरात उघडला आहे?
प्रस्थान – चेन्नई
13 जुलै 2022 रोजी, स्पेस टेक स्टार्टअप Agnikul Cosmos ने चेन्नई येथे 3D प्रिंटेड रॉकेट इंजिन तयार करणाऱ्या भारतातील पहिल्या कारखान्याचे उद्घाटन केले.
या सुविधेला ‘रॉकेट फॅक्टरी 1’ असे नाव देण्यात आले असून टाटा सन्सचे अध्यक्ष एन. चंद्रशेखरन आणि इस्रोचे अध्यक्ष एस. सोमनाथ यांनी केले.
युनिट 3D प्रिंटेड रॉकेट इंजिन तयार करण्यासाठी अॅडिटीव्ह मॅन्युफॅक्चरिंग तंत्रज्ञानाचा वापर करेल.
7) जुलै 2022 च्या ICC ODI संघ क्रमवारीत भारतीय पुरुष क्रिकेट संघाचा क्रमांक काय आहे?
उत्तर – तिसरा क्रमांक
जुलै 2022 च्या ICC ODI संघ क्रमवारीत भारताने पाकिस्तानला मागे टाकून 108 रेटिंग गुणांसह तिसरे स्थान पटकावले आहे. 12 जुलै 2022 रोजी ओव्हल क्रिकेट ग्राउंडवर इंग्लंड विरुद्धच्या 3 सामन्यांच्या मालिकेतील पहिल्या सामन्यात शानदार विजय मिळवून भारत तिसऱ्या स्थानावर पोहोचला. न्यूझीलंड 127 रेटिंग गुणांसह गुणतालिकेत अव्वल स्थानावर आहे, तर इंग्लंड 122 गुणांसह आहे. दुसऱ्या स्थानावर.
8) जुलै 2022 मध्ये भारतातील बांगलादेशचे पुढील उच्चायुक्त म्हणून कोणाची नियुक्ती करण्यात आली आहे?
उत्तर – मुस्तफिजुर रहमान
बांगलादेश सरकारने मुस्तफिजुर रहमान यांची भारतातील बांगलादेशचे पुढील उच्चायुक्त म्हणून नियुक्ती केली आहे. ते मुहम्मद इम्रान यांच्या जागी नवीन उच्चायुक्त म्हणून काम पाहतील. मुस्तफिझूर रहमान सध्या जिनिव्हा येथील संयुक्त राष्ट्र कार्यालयात बांगलादेशचे स्थायी प्रतिनिधी आणि स्वित्झर्लंडमधील राजदूत म्हणून काम पाहत आहेत.
त्यांनी सिंगापूरमध्ये बांगलादेशचे उच्चायुक्त म्हणूनही काम केले आहे.
9) जुलै 2022 मध्ये प्रसिद्ध नेपाळी कवी भानुभक्त आचार्य यांची 209 वी जयंती म्हणून कोणता दिवस साजरा करण्यात आला?
प्रस्थान – १३ जुलै
13 जुलै 2022 रोजी प्रसिद्ध नेपाळी कवी भानुभक्त आचार्य यांची 209 वी जयंती साजरी करण्यात आली. नेपाळी भाषेचा पाया रचल्याबद्दल त्यांना ‘आदिकवी’ म्हणून ओळखले जाते. रामायणाचे संस्कृतमधून नेपाळीमध्ये भाषांतर करणारे ते पहिले लेखक होते. त्यांची जयंती ‘भानू जयंती’ म्हणून ओळखली जाते आणि ती नेपाळ, दार्जिलिंग आणि सिक्कीममधील लोक साजरी करतात.
10) कोणत्या राज्यात, केंद्रीय मंत्रिमंडळाने जुलै 2022 मध्ये गती शक्ती विद्यापीठाच्या स्थापनेला मान्यता दिली आहे?
उत्तर – गुजरात
केंद्रीय मंत्रिमंडळाने 13 जुलै 2022 रोजी गुजरातमधील गती शक्ती विद्यापीठाचे नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ रेल अँड ट्रान्सपोर्ट (NRTI) मध्ये अपग्रेड करण्यास मान्यता दिली. हे विद्यापीठ वाहतूक क्षेत्रातील शिक्षण, प्रशिक्षण, कौशल्य आणि संशोधनाचे केंद्र म्हणून काम करेल. मल्टीमॉडल कनेक्टिव्हिटीसाठी सरकारच्या प्रमुख ‘पीएम गति शक्ती’ राष्ट्रीय मास्टर प्लॅनवरून विद्यापीठाचे नाव देण्यात आले आहे.
मराठी चालू घडामोडी प्रश्नमंजुषा : 14 जुलै 2022
1) कोणत्या संस्थेने ‘कॉस्ट-ऑफ-लिव्हिंग क्रायसिस इन डेव्हलपिंग कंट्रीज’ अहवाल प्रसिद्ध केला?
उत्तर – UNDP
युनायटेड नेशन्स डेव्हलपमेंट प्रोग्राम (UNDP) ने ‘विकसनशील देशांमधील जगण्याच्या खर्चाच्या संकटावर’ अहवाल प्रसिद्ध केला. भारतातील गरिबीवर महागाईचा केवळ नगण्य परिणाम होईल हे यावरून दिसून येते. या अहवालानुसार, लक्ष्यित हस्तांतरणामुळे गरीब कुटुंबांना महागाईचा सामना करण्यास मदत होते. भारतात, PMGKAY आणि PMGKY द्वारे असुरक्षित लोकांना अन्न आणि रोख सुविधा पुरविल्या गेल्या.
2) जून 2022 मध्ये भारतात किरकोळ चलनवाढीचा दर किती नोंदवला गेला?
उत्तर – 7.01 टक्के
NSO ने नुकत्याच जाहीर केलेल्या आकडेवारीनुसार, अन्नधान्याच्या चलनवाढीमध्ये घट झाल्यामुळे मे 2022 मध्ये किरकोळ महागाई 7.04% वरून जूनमध्ये 7.01 टक्क्यांपर्यंत कमी झाली. सलग तिसऱ्या महिन्यात महागाई 7% च्या वर राहिली.
3) ‘राज्याच्या कृषी आणि फलोत्पादन मंत्र्यांच्या राष्ट्रीय परिषदेचे’ ठिकाण कोणते आहे?
उत्तर – बंगलोर
बेंगळुरू येथे राज्याच्या कृषी आणि फलोत्पादन मंत्र्यांच्या दोन दिवसीय राष्ट्रीय परिषदेचे उद्घाटन कर्नाटकचे केंद्रीय कृषी मंत्री नरेंद्र सिंह तोमर यांनी “ई-नाम अंतर्गत प्लॅटफॉर्म ऑफ प्लॅटफॉर्म (PoPs)” लाँच केले. आझादी का अमृत महोत्सवानिमित्त कृषी आणि शेतकरी कल्याण विभागातर्फे या परिषदेचे आयोजन करण्यात आले होते.
4) कोणती संस्था औद्योगिक उत्पादन निर्देशांक (IIP) आउटपुट डेटा जारी करते?
उत्तर – राष्ट्रीय सांख्यिकी कार्यालय
सांख्यिकी आणि कार्यक्रम अंमलबजावणी मंत्रालय (MoSPI) अंतर्गत राष्ट्रीय सांख्यिकी कार्यालय (NSO), औद्योगिक उत्पादन निर्देशांक (IIP) वाढ डेटा जारी करते. एप्रिलमधील ७.१ टक्क्यांवरून मे महिन्यात आयआयपी वाढ १९.६ टक्के झाली. या वर्षी मे महिन्यात उत्पादन क्षेत्रातील उत्पादन 20.6% वाढले, तर खाण उत्पादन 10.9% आणि वीज निर्मिती 23.5% वाढली.
5) कोणती कंपनी गर्भाशयाच्या ग्रीवेच्या कर्करोगाविरूद्ध भारतातील पहिली क्वाड्रिव्हॅलेंट ह्युमन पॅपिलोमाव्हायरस लस (qHPV) तयार करणार आहे?
उत्तर – सीरम इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडिया
ड्रग कंट्रोलर जनरल ऑफ इंडिया (DCGI) ने गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगाविरूद्ध भारतातील पहिली क्वाड्रि-व्हॅलेंट ह्यूमन पॅपिलोमाव्हायरस लस (qHPV) मंजूर केली. qHPV लस पुणे स्थित सीरम इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडिया (SII) द्वारे तयार केली जाईल. गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग हा भारतातील 15 ते 44 वयोगटातील महिलांमध्ये आढळणारा दुसरा सर्वात सामान्य कर्करोग आहे.
6) कोणत्या राज्य सरकारने जुलै 2022 मध्ये महत्त्वाकांक्षी प्रधानमंत्री फसल विमा योजनेत (PMFBY) पुन्हा सामील होण्याचा निर्णय घेतला आहे?
उत्तर – आंध्र प्रदेश
आंध्र प्रदेश सरकारने महत्त्वाकांक्षी प्रधानमंत्री फसल विमा योजनेत (PMFBY) पुन्हा सामील होण्याचा निर्णय घेतला आहे.
आंध्र प्रदेशने खरीप-2022 हंगामापासून PMFBY लागू करण्याचा निर्णय घेतला आहे. या निर्णयामुळे राज्यातील 40 लाखांहून अधिक शेतकऱ्यांच्या पिकांना नैसर्गिक आपत्तीत विमा संरक्षण मिळणार आहे. • आंध्र प्रदेशने 2020 मध्ये उच्च प्रीमियम किमतींचा हवाला देऊन PMFBY ची निवड रद्द केली होती.
7) जुलै 2022 मध्ये जपान सरकारने ऑर्डर ऑफ द रायझिंग सन, गोल्ड आणि सिल्व्हर स्टार कोणाला प्रदान केले आहे?
उत्तर – नारायण कुमार
चेन्नईस्थित सनमार समूहाचे उपाध्यक्ष नारायण कुमार यांना जपान सरकारने ऑर्डर ऑफ द रायझिंग सन, गोल्ड आणि सिलचर स्टारने सन्मानित केले आहे.
जपान आणि भारत यांच्यातील आर्थिक संबंध मजबूत करण्यात योगदान दिल्याबद्दल त्यांना हा पुरस्कार देण्यात आला आहे.
नारायण कुमार हे इंडो-जपान चेंबर ऑफ कॉमर्स अँड इंडस्ट्रीचे अध्यक्षही आहेत.
8) केंद्राचे नवीन शैक्षणिक धोरण (NEP) लागू करण्याची प्रक्रिया सुरू करणारे कोणते राज्य देशातील पहिले राज्य बनले आहे?
उत्तर – उत्तराखंड
12 जुलै 2022 रोजी, केंद्राचे नवीन शैक्षणिक धोरण (NEP) लागू करण्याची प्रक्रिया सुरू करणारे उत्तराखंड हे देशातील पहिले राज्य बनले.
उत्तराखंडचे मुख्यमंत्री पुष्कर सिंह धामी यांनी पूर्व-प्राथमिक शिक्षण प्रणाली मजबूत करण्यासाठी राज्यभरातील अंगणवाडी केंद्रांमध्ये ‘बाल वाटिका’ चे उद्घाटन करून ही प्रक्रिया सुरू केली.
या बालवाटिका राज्यातील ४ हजार ४५७ अंगणवाडी केंद्रांमध्ये काम करणार आहेत.
9) कोणत्या कंपनीने भारतातील पहिला स्वदेशी विकसित लिथियम-आयन सेल “NMC 2170” सादर केला आहे?
उत्तर – ओला इलेक्ट्रिक
12 जुलै 2022 रोजी बेंगळुरूस्थित इलेक्ट्रिक टू-व्हीलर उत्पादक ओला इलेक्ट्रिकने भारतातील पहिला स्वदेशी विकसित लिथियम-आयन सेल लॉन्च केला. NMC 2170 चे अनावरण.
ओला 2023 पर्यंत चेन्नईतील गिगाफॅक्टरीमधून या सेलचे मोठ्या प्रमाणावर उत्पादन सुरू करेल.
कंपनीला देशात प्रगत पेशी विकसित करण्यासाठी भारत सरकारने ACC PLI योजनेअंतर्गत अलीकडेच 20GWh क्षमतेचे वाटप केले आहे.
10) कोणता भारतीय क्रिकेटपटू जुलै 2022 मध्ये एकदिवसीय आंतरराष्ट्रीय (ODI) मध्ये सर्वात जलद 150 बळी घेणारा भारतीय बनला आहे?
उत्तर – मोहम्मद शमी
भारताचा वेगवान गोलंदाज मोहम्मद शमी एकदिवसीय आंतरराष्ट्रीय (ODI) मध्ये सर्वात जलद 150 बळी घेणारा भारतीय ठरला आहे.
शमीने 12 जुलै 2022 रोजी इंग्लंडविरुद्ध हा पराक्रम गाजवला. मालिकेतील पहिल्या सामन्यादरम्यान, जिथे त्याने केवळ 31 धावांत तीन बळी घेतले.
शमीने 150 विकेट्सचा टप्पा गाठला. 80 सामने खेळले आणि 97 सामने खेळणारा माजी भारतीय वेगवान गोलंदाज अजित आगरकरचा विक्रम मोडला.
मराठी चालू घडामोडी प्रश्नमंजुषा : 13 जुलै 2022
1) ‘स्टेट ऑफ फूड सिक्युरिटी अँड न्यूट्रिशन इन द वर्ल्ड 2022’ अहवाल कोणत्या संस्थेने प्रसिद्ध केला आहे?
उत्तर – संयुक्त राष्ट्र संघ
युनायटेड नेशन्स एजन्सी (FAO, IFAD, UNICEF, WFP आणि WHO) द्वारे ‘स्टेट ऑफ फूड सिक्युरिटी अँड न्यूट्रिशन इन द वर्ल्ड 2022’ हा अहवाल प्रसिद्ध करण्यात आला आहे. भारतातील कुपोषित लोकांची संख्या गेल्या 15 वर्षात 2019-2021 मध्ये 224.3 दशलक्ष इतकी कमी झाली आहे. अहवालात असेही म्हटले आहे की, भारत हा जगातील दुसऱ्या क्रमांकाचा सर्वाधिक लोकसंख्येचा देश आहे, ज्यात प्रौढ आणि अशक्त महिलांचे प्रमाण जास्त आहे.
2) विश्वाच्या इतिहासातील सर्वात जुना कागदोपत्री प्रकाश, जो नुकताच प्रसिद्ध झाला, तो कोणत्या दुर्बिणीने टिपला गेला आहे?
उत्तर – जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोप
अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष बिडेन यांनी जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोपने घेतलेल्या प्रतिमेचे अनावरण केले. हा विश्वाच्या इतिहासातील सर्वात जुना दस्तऐवजीकरण केलेला प्रकाश आहे, जो 13 अब्ज वर्षांपूर्वीचा आहे. ही प्रतिमा SMACS 0723 म्हणून ओळखली जाते. हा पृथ्वीवरील दक्षिण गोलार्धातून दिसणारा आकाशाचा पॅच आहे.
3) POP-FAME, बातम्यांमध्ये दिसणारे एक नवीन इंधन कोणत्या स्त्रोतापासून विकसित केले गेले आहे?
उत्तर – बॅक्टेरिया
यूएस लॉरेन्स-बर्कले लॅबमधील शास्त्रज्ञांनी एका जीवाणूपासून POP-FAME इंधन विकसित केले आहे. या इंधनाचे ऊर्जा घनता मूल्य प्रति लिटर ५० मेगा-जूलपेक्षा जास्त आहे, जे सध्या वापरल्या जाणार्‍या रॉकेट इंधनापेक्षा जास्त आहे.
4) नुकतेच सुरू झालेले भारतातील तिसरे आणि सर्वात नवीन पॉवर एक्सचेंज कोणते आहे?
उत्तर – हिंदुस्थान पॉवर एक्सचेंज
हिंदुस्तान पॉवर एक्सचेंज (HPX), देशातील तिसरे पॉवर एक्सचेंज नुकतेच सुरू करण्यात आले. याला बीएसई आणि पॉवर ट्रेडिंग कॉर्पोरेशन (पीटीसी) यांचा पाठिंबा आहे. HPX मध्ये PTC India आणि BSE गुंतवणूक 25-25%, तर ICICI बॅंक 9.9% आहे. देशातील इतर दोन एक्सचेंज इंडियन एनर्जी एक्सचेंज (IEX) आणि पॉवर एक्सचेंज ऑफ इंडिया लिमिटेड (PXIL) आहेत.
5) ‘नॅशनल कॉन्क्लेव्ह ऑन माइन्स अँड मिनरल्स’चे ठिकाण कोणते आहे?
उत्तर – नवी दिल्ली
केंद्रीय खाण मंत्री प्रल्हाद जोशी यांच्या हस्ते नवी दिल्ली येथे खाण आणि खनिजांवरील 6व्या राष्ट्रीय परिषदेचे उद्घाटन झाले. आझादी का अमृत महोत्सवाचा एक भाग म्हणून या कॉन्क्लेव्हचे आयोजन करण्यात आले होते. केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा यांनी या कॉन्क्लेव्हमध्ये ‘राष्ट्रीय खनिज विकास पुरस्कार’ आणि विविध श्रेणीतील इतर पुरस्कार प्रदान केले.
6) भारतातील पहिला उन्नत शहरी द्रुतगती मार्ग म्हणून कोणता द्रुतगती मार्ग विकसित केला जात आहे?
उत्तर – द्वारका एक्सप्रेसवे
द्वारका द्रुतगती मार्ग भारतातील पहिला उन्नत शहरी द्रुतगती मार्ग म्हणून विकसित केला जात आहे. हा एक्सप्रेसवे दिल्लीतील द्वारकाला हरियाणातील गुरुग्रामशी जोडेल. हे 9,000 कोटी रुपये खर्चून विकसित केले जात आहे आणि एकूण लांबी 29 किमी आहे. याला नॉर्दर्न पेरिफेरल रोड असेही म्हणतात. ते 2023 मध्ये वाहतुकीसाठी खुले होईल आणि दिल्ली-गुरुग्राम द्रुतगती मार्गावरील गर्दीपासून आराम मिळेल.
7) कोणते रेल्वे स्टेशन ऑगमेंटेड रिअॅलिटी स्क्रीनने सुसज्ज असलेले भारतातील पहिले रेल्वे स्टेशन बनले आहे?
उत्तर – छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस
मुंबईतील छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस (CSMT) हे ऑगमेंटेड रिअॅलिटी स्क्रीनने सुसज्ज असलेले भारतातील पहिले रेल्वे स्थानक ठरले आहे. या तंत्रज्ञानामुळे स्थानकावरील प्रवाशांना इमर्सिव्ह अनुभवासाठी समर्पित स्क्रोलिंग स्क्रीन आणि रेल्वे माहितीसह रिअल टाइम डिजिटायझेशन वेळापत्रक मिळू शकेल. मध्य रेल्वेला महसूल मिळवून देणे हा या प्रकल्पाचा उद्देश आहे.
8) अंगोलाचे सर्वात जास्त काळ राष्ट्राध्यक्ष, ज्यांचे जुलै 2022 मध्ये निधन झाले.
उत्तर – जोस एडुआर्डो डॉस सॅंटोस
अंगोलाचे सर्वात जास्त काळ अध्यक्ष असलेले, जोस एडुआर्डो डॉस सॅंटोस यांचे 8 जुलै 2022 रोजी वयाच्या 79 व्या वर्षी निधन झाले. ते 1979 ते 2017 पर्यंत अंगोलाचे राष्ट्रपती होते. 1979 मध्ये अंगोलाचे पहिले राष्ट्राध्यक्ष ऍगोस्टिनहो नेटो यांच्या निधनानंतर सँटोस वयाच्या 37 व्या वर्षी अध्यक्ष झाले. त्यांनी आफ्रिकेतील सर्वात प्रदीर्घ गृहयुद्ध लढले आणि आफ्रिकेला एक प्रमुख तेल उत्पादक बनवले.
अंगोला:
राजधानी: लुआंडा
चलन: अंगोलन क्वांझा
अध्यक्ष: जोआओ
अधिकृत भाषा: पोर्तुगीज
9) भारतातील इंटरनेटचे जनक, जुलै 2022 मध्ये निधन झाले.
उत्तर – ब्रिजेंद्र के. सिंघल
देश संचार निगम लिमिटेड (VSNL) चे माजी अध्यक्ष ब्रिजेंद्र के. सिंघल यांचे ९ जुलै २०२२ रोजी वयाच्या ८२ व्या वर्षी निधन झाले. त्यांना ‘भारतातील इंटरनेटचे जनक’ म्हटले जाते. सिंगल यांनी 1991 मध्ये व्हीएसएनएलचा कार्यभार स्वीकारण्यासाठी सॅटेलाइट कम्युनिकेशन कंपनी इनमारसॅट सोडली.
त्यांच्या देखरेखीखाली, VSNL ने भारताची इंटरनेट सेवा सुरू केली आणि त्यावेळच्या सर्वात मोठ्या जागतिक डिपॉझिटरी पावत्या जारी केल्या.
10) जुलै 2022 मध्ये गोवा शिपयार्ड लिमिटेड (GSL) चे अध्यक्ष आणि व्यवस्थापकीय संचालक (CMD) म्हणून कोणाची नियुक्ती करण्यात आली आहे?
उत्तर – ब्रजेश तोमर
सार्वजनिक उपक्रम निवड मंडळ (PESB) पॅनेलने ब्रजेश कुमार उपाध्याय यांची गोवा शिपयार्ड लिमिटेड (GSL) चे अध्यक्ष आणि व्यवस्थापकीय संचालक (CMD) म्हणून नियुक्ती केली आहे. सध्या ते GSL मध्ये संचालक (ऑपरेशन्स) म्हणून कार्यरत आहेत.
ते 1991 मध्ये प्रशिक्षणार्थी व्यवस्थापक म्हणून GSL मध्ये रुजू झाले.
1) ‘वर्ल्ड पॉप्युलेशन प्रॉस्पेक्ट्स 2022’ अहवालानुसार, भारत कोणत्या वर्षी जगातील सर्वाधिक लोकसंख्या असलेला देश म्हणून चीनला मागे टाकण्याचा अंदाज आहे?
उत्तर – 2023
युनायटेड नेशन्सने जागतिक लोकसंख्या दिनानिमित्त ‘वर्ल्ड पॉप्युलेशन प्रॉस्पेक्ट्स 2022’ नावाने अधिकृत लोकसंख्येच्या अंदाजांची 27 वी आवृत्ती प्रसिद्ध केली. या प्रकाशनानुसार, २०२३ मध्ये भारत चीनला मागे टाकून जगातील सर्वाधिक लोकसंख्या असलेला देश बनण्याचा अंदाज आहे. 15 नोव्हेंबर 2022 पर्यंत जागतिक लोकसंख्या आठ अब्जांपर्यंत पोहोचण्याचा अंदाज आहे.
2) 2022 मध्ये विम्बल्डन महिला आणि पुरुषांच्या विजेतेपदाचा विजेता कोण आहे?
उत्तर – एलेना रायबाकिना, नोव्हाक जोकोविच
23 वर्षीय एलेना रायबकिना ग्रँड स्लॅम विजेतेपद जिंकणारी पहिली कझाकिस्तानची खेळाडू ठरली. 2011 नंतर ती सर्वात तरुण विम्बल्डन चॅम्पियन ठरली. नोव्हाक जोकोविचने सलग चौथे विम्बल्डन पुरुष एकेरीचे विजेतेपद आणि एकूण २१ वे ग्रँड स्लॅम विजेतेपद पटकावले.
3) ‘ओएएलपी’ आणि ‘हेल्प’ जे काहीवेळा बातम्यांमध्ये दिसतात ते कोणत्या क्षेत्राशी संबंधित आहेत?
उत्तर – तेल
हायड्रोकार्बन एक्सप्लोरेशन आणि लायसन्सिंग पॉलिसी (HELP), तेल आणि वायूचे अन्वेषण आणि उत्पादन करण्यासाठी एक नवीन धोरण, पेट्रोलियम आणि नैसर्गिक वायू मंत्रालयाने 2016 मध्ये लाँच केले. ओपन एकरेज लायसन्सिंग प्रोग्राम (OALP) च्या सात बोली फेऱ्या पूर्ण झाल्या आहेत. आतापर्यंत 134 एक्सप्लोरेशन आणि प्रोडक्शन ब्लॉक्स देण्यात आले आहेत. नुकत्याच झालेल्या 7 व्या बोली फेरीत, ONGC, OIL आणि GAIL ने तेल आणि वायूच्या उत्खनन आणि उत्पादनासाठी प्रस्तावित केलेल्या आठपैकी बहुतेक ब्लॉक जिंकले.
4) कानगनहल्ली, जी अलीकडेच चर्चेत होती, हे प्राचीन बौद्ध स्थळ कोणत्या राज्य/केंद्रशासित प्रदेशात आहे?
उत्तर – कर्नाटक
कानगनहल्ली हे कर्नाटक राज्यातील कलबुर्गी जिल्ह्यातील भीमा नदीच्या काठी एक प्राचीन बौद्ध स्थळ आहे. हा सन्नाती स्थळाचा एक भाग आहे. भारतीय पुरातत्व सर्वेक्षण विभागाने आता या बौद्ध स्थळाच्या संवर्धनाचे काम सुरू केले आहे.
5) अलीकडेच चर्चेत असलेले सिंगलिला राष्ट्रीय उद्यान कोणत्या राज्यात आहे?
उत्तर – पश्चिम बंगाल
पश्चिम बंगालच्या सिंगिला नॅशनल पार्कने पाच वर्षांच्या कालावधीत सुमारे 20 लाल पांडा सोडण्याचा कार्यक्रम सुरू केला आहे. पश्चिम बंगालच्या पद्मजा नायडू हिमालयन झूलॉजिकल पार्कने 20 लाल पांडा (आयलुरस फुलजेन्स) जंगलात सोडण्यासाठी हा कार्यक्रम सुरू केला आहे.
6) जुलै 2022 मध्ये गुजराती भाषेतील ‘स्वाधीनता संग्राम ना सुरवीरों’ हे पुस्तक कोणी प्रकाशित केले?
उत्तर – मीनाक्षी लेखी
केंद्रीय परराष्ट्र व्यवहार आणि सांस्कृतिक राज्यमंत्री मीनाक्षी लेखी यांनी 9 जुलै 2022 रोजी गुजरातीमध्ये ‘स्वाधीनता संग्राम ना सुरविरो’ या पुस्तकाचे प्रकाशन केले. हे पुस्तक ७५ स्वातंत्र्यसैनिकांना साजरे करते आणि त्यांनी देशासाठी केलेल्या बलिदानाच्या कथा सामायिक केल्या आहेत. हे पुस्तक देशाच्या स्वातंत्र्याच्या ७५व्या वर्षाच्या निमित्ताने ‘स्वाधीनता का अमृत महोत्सव’ चा एक भाग आहे.
7) जुलै 2022 मध्ये उपनिवडणूक आयुक्त म्हणून कोणाची नियुक्ती करण्यात आली आहे?
उत्तर – आर. च्या. गुप्ता
वरिष्ठ अधिकारी आर. च्या. गुप्ता यांची उपनिवडणूक आयुक्त म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे. तो टी. श्रीकांतची जागा घेणार आहे.
गुप्ता हे केंद्रीय सचिवालय सेवा (CSS) अधिकारी आहेत, ते त्यांच्या सेवानिवृत्तीच्या तारखेपासून 28 फेब्रुवारी 2023 पर्यंत उप निवडणूक आयुक्त (संयुक्त सचिव स्तर) म्हणून काम करतील.
8) जुनी सात दिवस रंगीत ‘खरची पूजा’ जुलै 2022 मध्ये कोणत्या राज्यात सुरू झाली?
उत्तर – त्रिपुरा
जुनी सात दिवसांची रंगीत ‘खरची पूजा’ जुलै 2022 मध्ये त्रिपुरामध्ये सुरू झाली. वार्षिक ‘खरची पूजा’ आणि सण मर्त्य आत्म्यांच्या पापांची शुद्धी करण्यासाठी आहेत.
शिव, दुर्गा, विष्णू, लक्ष्मी, सरस्वती, कार्तिक, गणेश, ब्रह्मा, आबाधी (जलदेवता), चंद्र, गंगा, अग्नी, कामदेव आणि हिमाद्री (हिमालय) या उत्सवातील 14 देवता आहेत.
9) कोणते राज्य 27 सप्टेंबर ते 10 ऑक्टोबर 2022 या कालावधीत 36 व्या राष्ट्रीय खेळांचे आयोजन करेल?
उत्तर – गुजरात
इतिहासातील काळासाठी, गुजरात 27 सप्टेंबर ते 10 ऑक्टोबर 2022 दरम्यान 36 व्या राष्ट्रीय खेळांचे यजमानपद भूषवणार आहे. सात वर्षांच्या अंतरानंतर ही प्रतिष्ठित स्पर्धा आयोजित केली जात आहे, शेवटची 2015 मध्ये केरळमध्ये झाली होती. राष्ट्रीय खेळांमध्ये 34 हून अधिक क्रीडा शाखा असतील, जे सहा शहरांमध्ये आयोजित केले जातील.
10) राष्ट्रीय मत्स्य शेतकरी दिन दरवर्षी केव्हा पाळला जातो?
उत्तर – 10 जुलै
राष्ट्रीय मत्स्य शेतकरी दिन दरवर्षी १० जुलै रोजी साजरा केला जातो.
10 जुलै 1957 रोजी अंगुल, ओडिशा येथे देशात प्रथमच प्रा. डॉ.हिरालाल चौधरी आणि त्यांचे सहकारी अलीकुन्ही यांची आठवण होते. हे प्रबळ कार्पच्या प्रजननामध्ये कार्प पिट्यूटरी हार्मोन अर्कच्या प्रशासनाद्वारे केले गेले.
मराठी चालू घडामोडी प्रश्नमंजुषा : 11 जुलै 2022
1) खालीलपैकी कोणत्या मंत्रालयाने अलीकडेच “मिशन वात्सल्य” साठी नवीन मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली आहेत?
उत्तर – महिला आणि बाल विकास मंत्रालय
महिला आणि बाल विकास मंत्रालयाने “मिशन वात्सल्य” साठी नुकतीच नवीन मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली आहेत. त्यानुसार, राज्यांनी केंद्रीय निधी आणि लाभ मिळवण्यासाठी मिशन वात्सल्यचे अधिकृत आणि मूळ नाव कायम ठेवणे आवश्यक आहे. साठी विचारले आहे.
2) अलीकडेच पहिले ALH स्क्वाड्रन INAS 324 कोणी नियुक्त केले आहे?
उत्तर – भारतीय नौदल
व्हाइस अॅडमिरल बिस्वजित दासगुप्ता यांच्या उपस्थितीत, भारतीय नौदलाने विशाखापट्टणम येथे पहिले ALH स्क्वाड्रन INAS 324 नियुक्त केले आहे. हे स्वदेशी डिझाइन केलेले आणि तयार केलेले प्रगत हलके हेलिकॉप्टर एमके III हेलिकॉप्टर चालवते
३) यापैकी कोणाकडून प्रसिद्ध करण्यात आलेल्या अहवालानुसार, गेल्या 15 वर्षांत भारताची कुपोषित लोकसंख्या 224.3 दशलक्षांवर आली आहे?
उत्तर – संयुक्त राष्ट्र
संयुक्त राष्ट्रांनी जारी केलेल्या अहवालानुसार, गेल्या 15 वर्षांत भारताची कुपोषित लोकसंख्या 224.3 दशलक्ष इतकी कमी झाली आहे. परंतु जगातील दुसऱ्या क्रमांकाची लोकसंख्या असलेल्या देशात लठ्ठ प्रौढ आणि अशक्त महिलांची संख्या वाढली आहे.
4) निम्न में से कौन सा शहर 2023 में भारत के सबसे बड़े शॉपिंग फेस्टिवल की मेजबानी करेगा?
उत्तर – दिल्ली
मुख्यमंत्री अरविंद केजरीवाल ने घोषणा की कि दिल्ली अगले वर्ष 28 जनवरी से 26 फरवरी तक 2023 में भारत के सबसे बड़े शॉपिंग फेस्टिवल की मेजबानी करेगा. फेस्टिवल में एंटरटेनमेंट, फूड वॉक के लिए 200 कंसर्ट होंगे और उत्पादों पर भारी छूट भी दी जाएगी.
5) कोणत्या सामान्य विमा कंपनीने अलीकडेच सायबर व्हॉल्ट एज विमा योजना सुरू केली आहे?
उत्तर – SBI जनरल इन्शुरन्स
SBI जनरल इन्शुरन्सने अलीकडेच सायबर व्हॉल्ट एज इन्शुरन्स योजना सुरू केली आहे. हे व्यक्तींसाठी एक व्यापक सायबर विमा संरक्षण आहे जे सायबर जोखीम आणि हल्ल्यांमुळे आर्थिक नुकसानीपासून संरक्षण प्रदान करते.
6) ‘मिशन वात्सल्य’, जी अलीकडेच चर्चेत होती, ही योजना कोणत्या केंद्रीय मंत्रालयाने राबवली आहे?
उत्तर – महिला आणि बाल विकास मंत्रालय
‘मिशन वात्सल्य’ ही महिला आणि बाल विकास मंत्रालयामार्फत राबवली जाणारी देशातील बाल संरक्षण सेवांसाठी एक छत्र योजना आहे. मंत्रालयाने या योजनेसाठी मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली आहेत. राज्यांना निधी मिशन वात्सल्य प्रकल्प मंजुरी मंडळाद्वारे मंजूर केला जाईल, ज्याचे अध्यक्ष महिला आणि बाल विकास मंत्रालयाचे सचिव असतील.
7) जागतिक बँकेने अनुदानित शालेय शिक्षण प्रकल्पासाठी USD 300 दशलक्ष कोणत्या राज्याला मान्यता मिळाली आहे?
उत्तर – छत्तीसगड
छत्तीसगड सरकारने राज्यात 300 दशलक्ष डॉलर्सच्या शालेय शिक्षण प्रकल्पाला पुढे जाण्यासाठी केंद्र सरकारकडून तत्वतः मान्यता प्राप्त केली आहे. केंद्रीय वित्त मंत्रालयाच्या अंतर्गत आर्थिक व्यवहार विभागाने (DEA) या प्रकल्पासाठी तत्वतः मान्यता दिली आहे, ज्याला जागतिक बँकेकडून निधी दिला जाणार आहे.
8) ‘कन्व्हेंशन फॉर द सेफगार्डिंग ऑफ द इंटेंजिबल कल्चरल हेरिटेज (ICH)’ कोणत्या संस्थेशी संबंधित आहे?
उत्तर – युनेस्को
2022-2026 चक्रासाठी UNESCO च्या 2003 च्या अमूर्त सांस्कृतिक वारशाच्या संरक्षणासाठी (ICH) अधिवेशनाच्या आंतरसरकारी समितीवर भारताची निवड झाली आहे. भारताने यापूर्वीच 2006 ते 2010 आणि 2014 ते 2018 या कालावधीत दोनदा ICH समितीचे सदस्य म्हणून काम केले आहे. भारत युनेस्कोच्या दोन समित्यांचा भाग असेल – अमूर्त सांस्कृतिक वारसा (2022-2026) आणि जागतिक वारसा (2021-2025).
9) पीयूष गोयल यांच्यानंतर G-20 साठी भारताचे नवीन शेर्पा म्हणून कोणाचे नाव देण्यात आले आहे?
उत्तर – अमिताभ कांत
माजी NITI आयोगाचे CEO अमिताभ कांत यांना G-20 साठी भारताचे नवीन शेर्पा म्हणून नाव देण्यात आले आहे, ते पीयूष गोयल, वाणिज्य आणि उद्योग आणि ग्राहक व्यवहार मंत्री आहेत. 1 डिसेंबर 2022 ते 30 नोव्हेंबर 2023 पर्यंत भारत G-20 चे अध्यक्ष असेल.
10) भारत सरकारच्या सर्व डिजिटल प्रकल्पांच्या एकल भांडाराचे नाव काय आहे जे जगासोबत शेअर केले जाईल?
उत्तर – इंडियास्टॅक. जागतिक
डिजिटल इंडिया वीक 2022 च्या सेलिब्रेशनचा एक भाग म्हणून, इंडिया स्टॅक नॉलेज एक्सचेंजवर व्हर्च्युअल इव्हेंटचे आयोजन करण्यात आले होते. Indiastack.global ला पंतप्रधानांनी लॉन्च केले, इंडियास्टॅकवरील सर्व मोठ्या प्रकल्पांचे एकल भांडार. भारत सरकारने आधार, डिजीलॉकर, कोविन प्लॅटफॉर्म, गव्हर्नमेंट ई-मार्केटप्लेस आणि आयुष्मान भारत डिजिटल हेल्थ मिशन यासह अनेक ई-गव्हर्नन्स टूल्स जगासोबत शेअर करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
मराठी चालू घडामोडी प्रश्नमंजुषा : 8 जुलै 2022
1) कोणत्या संस्थेने ‘ग्लोबल फाइंडेक्स डेटाबेस 2021’ जारी केले?
उत्तर – जागतिक बँक
जागतिक बँकेने ‘ग्लोबल फाइंडेक्स डाटाबेस 2021: फायनान्शियल इन्क्लूजन, डिजिटल पेमेंट्स आणि रिझिलेन्स इन द एज ऑफ COVID-19’ जारी केले. या अहवालात असे आढळून आले की, पुरुषांपेक्षा महिलांची बँका नसण्याची शक्यता अधिक आहे.
2) ‘2022 ग्लोबल बायोडायव्हर्सिटी कॉन्क्लेव्ह’चे यजमान कोणते शहर आहे?
उत्तर – बॉन
2022 ची जागतिक जैवविविधता परिषद बॉन, जर्मनी येथे आयोजित करण्यात आली होती. जैवविविधता आणि इकोसिस्टम सर्व्हिसेस (IPBES) वरील आंतरशासकीय विज्ञान-धोरण प्लॅटफॉर्म (IPBES) ने घोषित केले की वन्य प्रजातींच्या शाश्वत वापरावरील मूल्यांकन जारी केले जाईल.
3) आरबीआयच्या उदारीकृत नियमांनुसार, स्वयंचलित मार्गाखाली बाह्य व्यावसायिक कर्ज (ECB) साठी नवीन मर्यादा काय आहे?
उत्तर – 1.5 अब्ज USD
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) ने परकीय चलनाचा प्रवाह वाढवण्यासाठी नियमांचे उदारीकरण केले. कर्ज बाजारातील FPI गुंतवणुकीसाठीचे नियम सुलभ करणे आणि बाह्य व्यावसायिक कर्ज (ECB) मर्यादा स्वयंचलित मार्गाने USD 750 दशलक्ष किंवा प्रति आर्थिक वर्षात USD 1.5 अब्ज इतकी वाढवणे या उपायांमध्ये समाविष्ट आहे.
4) ‘स्टार्टअप स्कूल इंडिया (SSI)’ उपक्रम कोणत्या कंपनीने सुरू केला?
उत्तर – गुगल
Google ने Google for Start-ups उपक्रमाचा भाग म्हणून स्टार्टअप स्कूल इंडिया (SSI) लाँच करण्याची घोषणा केली. हे एक व्यासपीठ आहे ज्याच्या अंतर्गत Google गुंतवणूकदार, उद्योजक आणि प्रोग्रामर यांना एकत्र आणेल आणि छोट्या शहरातील स्टार्ट-अप्सना संवाद साधण्याची आणि त्यांच्याकडून शिकण्याची संधी देईल. या कार्यक्रमाद्वारे किमान 10,000 स्टार्ट-अप्सपर्यंत पोहोचण्याचे गुगलचे उद्दिष्ट आहे.
5) नुकतेच राज्यसभेवर नामांकन झालेले इलैयाराजा हे कोणत्या क्षेत्रातील नामवंत व्यक्ती आहेत?
उत्तर – संगीत
ज्येष्ठ संगीत दिग्दर्शक इलैयाराजा, क्रीडापटू पी.टी. उषा, चित्रपट पटकथा लेखक व्ही. विजयेंद्र प्रसाद आणि अध्यात्मिक नेते वीरेंद्र हेगडे यांना राज्यसभेसाठी नामांकन देण्यात आले आहे. pt उषा केरळची, इलैयाराजा तामिळनाडूची, वीरेंद्र हेगडे कर्नाटकची आणि विजयेंद्र प्रसाद आंध्र प्रदेशची.
6) जुलै 2022 मध्ये कोणत्या देशात पहिले कॅम्पस आधारित IT व्यवसाय इनक्यूबेटर उघडण्यात आले?
उत्तर – बांगलादेश
बांगलादेशचे पहिले कॅम्पस आधारित IT व्यवसाय इनक्यूबेटर 6 जुलै 2022 रोजी चितगाव अभियांत्रिकी आणि तंत्रज्ञान विद्यापीठात उघडण्यात आले.
त्याला ‘शेख कमाल आयटी बिझनेस इनक्यूबेटर’ असे नाव देण्यात आले असून पंतप्रधान शेख हसीना यांच्या हस्ते त्याचे उद्घाटन करण्यात आले.
113 कोटी रुपये खर्चून 4.7 एकर परिसरात ते बांधण्यात आले आहे.
हे बांगलादेशातील स्टार्टअपसाठी संपूर्ण आणि नाविन्यपूर्ण इकोसिस्टम प्रदान करेल.
7) निम्नलिखित में से किसे 6 जुलाई 2022 को राज्य सभा के लिए मनोनीत नहीं किया गया है?
उत्तर – सलमान खान
ओलंपिक धावक पी.टी. उषा, संगीतकार इलैयाराजा, समाज-सेवी वीरेंद्र हेगड़े, और पटकथा लेखक वी. विजयेंद्र प्रसाद को 6 जुलाई 2022 को राज्यसभा के लिए मनोनीत किया गया था।
सभी चार उम्मीदवार क्रमशः चार दक्षिणी राज्यों केरल, तमिलनाडु, कर्नाटक और आंध्र प्रदेश से हैं। उन्हें भारत के राष्ट्रपति द्वारा नामित प्रतिष्ठित व्यक्तियों की श्रेणी में मनोनीत किया गया है।
8) फोर्ब्स 2022 च्या अमेरिकेतील सर्वात श्रीमंत स्व-निर्मित महिलांच्या यादीत कोणत्या भारतीय वंशाच्या सीईओची नोंद झाली आहे?
उत्तर – जयश्री व्ही. उल्लाल
Arista Networks च्या अध्यक्ष आणि CEO जयश्री व्ही. उल्लाल यांना फोर्ब्सच्या २०२२ च्या अमेरिकेतील सर्वात श्रीमंत स्व-निर्मित महिलांच्या यादीत समाविष्ट करण्यात आले आहे. भारतीय वंशाचा उल्लाल फोर्ब्सच्या यादीत 1.9 अब्ज डॉलर्सच्या संपत्तीसह 15 व्या क्रमांकावर आहे. 2018 मध्ये बॅरॉनच्या “वर्ल्ड्स बेस्ट सीईओ” यासह अनेक पुरस्कारांचीही ती प्राप्तकर्ता आहे. फोर्ब्सच्या यादीत ABC सप्लायच्या सह-संस्थापक आणि अध्यक्ष डियान हेंड्रिक्स पहिल्या स्थानावर आहेत.
9) कोणत्या भारतीय तंत्रज्ञान संस्थेने (IIT) जुलै 2022 मध्ये नवीन जलद चार्जिंग सोडियम-आयन बॅटरी विकसित केली आहे?
उत्तर – IIT खरगपूर
IIT खरगपूर येथील संशोधकांनी सोडियम-आयन (Na-ion) आधारित बॅटरी आणि नॅनो मटेरियल वापरून सुपरकॅपेसिटर विकसित केले आहेत जे वेगाने चार्ज केले जाऊ शकतात आणि ई-सायकलमध्ये एकत्रित केले जाऊ शकतात.
हे सोडियम साहित्य लिथियम (Li) आधारित साहित्यापेक्षा स्वस्त आहे आणि ते औद्योगिक स्तरावरील उत्पादनापर्यंत वाढवता येते. या संशोधनाला भारत सरकारच्या विज्ञान आणि तंत्रज्ञान विभागाने अर्थसहाय्य केले होते.
10) कोणत्या कंपनीने जुलै 2022 मध्ये ‘स्टार्टअप स्कूल इंडिया’ सुरू करण्याची घोषणा केली आहे? ,
खाली – गुगल
Google ने 6 जुलै 2022 रोजी Google for Startups उपक्रमाचा भाग म्हणून ‘Startup School India’ लाँच करण्याची घोषणा केली.
लहान शहरांमधील स्टार्टअप्सना विविध आव्हानांचा सामना करण्यास सक्षम करण्यासाठी संचित ज्ञानाचे संरचित अभ्यासक्रमात आयोजन करणे हे त्याचे उद्दिष्ट आहे. हा नऊ आठवड्यांचा आभासी कार्यक्रम असेल आणि त्यात स्टार्टअप इकोसिस्टमचे Google प्रमुख आणि सहकाऱ्यांमधील चॅटचा समावेश असेल.
Google LLC ही एक अमेरिकन बहुराष्ट्रीय तंत्रज्ञान कंपनी आहे.
हे कृत्रिम बुद्धिमत्ता, शोध इंजिन तंत्रज्ञान, ऑनलाइन जाहिराती आणि ग्राहक इलेक्ट्रॉनिक्सवर लक्ष केंद्रित करते.
मराठी चालू घडामोडी प्रश्नमंजुषा : ७ जुलै २०२२
1) EIU ग्लोबल लिव्हेबिलिटी इंडेक्स 2022′ मध्ये कोणते शहर भारतात प्रथम क्रमांकावर आहे?
उत्तर – नवी दिल्ली
युरोपियन इंटेलिजेंस युनिट (EIU) ने अलीकडेच ग्लोबल लिव्हेबिलिटी इंडेक्स 2022 2022 जारी केले आहे, ज्यामध्ये 173 शहरे त्यांच्या राहणीमानाच्या आधारावर क्रमवारीत आहेत. या यादीत दिल्ली, मुंबई, चेन्नई, अहमदाबाद आणि बंगळुरू या पाच भारतीय शहरांचा समावेश करण्यात आला आहे. दिल्ली 140 व्या, त्यानंतर मुंबई 141, चेन्नई आणि अहमदाबाद अनुक्रमे 142 आणि 143 व्या स्थानावर आहे. बेंगळुरू 146 व्या क्रमांकावर आहे.
2) राष्ट्रीय अन्न सुरक्षा कायदा (NFSA) च्या अंमलबजावणीसाठी कोणते राज्य क्रमवारीत अव्वल आहे?
उत्तर – ओडिशा
केंद्रीय अन्न मंत्री पियुष गोयल यांनी राष्ट्रीय अन्न सुरक्षा कायदा, 2013 च्या अंमलबजावणीसाठी प्रथम राज्य क्रमवारी निर्देशांक जारी केला. 2022 या वर्षासाठी तीन पॅरामीटर्सच्या आधारे राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांची क्रमवारी लावण्यात आली आहे. 20 मोठ्या राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये ओडिशा अव्वल स्थानावर आहे. 14 लहान राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये त्रिपुरा प्रथम आणि लडाख शेवटच्या क्रमांकावर आहे.
3) अलीकडेच चर्चेत असलेले फील्ड मेडल कोणत्या क्षेत्राशी संबंधित आहे?
उत्तर – गणित
फील्ड्स मेडलला गणितातील नोबेल पुरस्कार देखील म्हणतात. स्वित्झर्लंडमध्ये कार्यरत युक्रेनियन गणितज्ञ मेरी वायझोव्स्का यांना 2022 फील्ड मेडलच्या चार प्राप्तकर्त्यांपैकी एक म्हणून नाव देण्यात आले आहे. इंटरनॅशनल मॅथेमॅटिकल युनियन (IMU), एक आंतरराष्ट्रीय गैर-सरकारी आणि ना-नफा वैज्ञानिक संस्था, गणितातील आंतरराष्ट्रीय सहकार्याला प्रोत्साहन देण्यासाठी फील्ड्स पदक प्रदान केले जाते.
4) नुकताच जाहीर झालेला डॉ. राजेंद्र प्रसाद स्मृती पुरस्कार कोणत्या क्षेत्राशी संबंधित आहे?
उत्तर – सार्वजनिक प्रशासन
केंद्रीय विज्ञान आणि तंत्रज्ञान मंत्री डॉ. जितेंद्र सिंह यांनी शैक्षणिक उत्कृष्टतेच्या क्षेत्रात सार्वजनिक प्रशासनात डॉ. राजेंद्र प्रसाद स्मृती पुरस्काराची स्थापना करण्याची घोषणा केली. भारताच्या पहिल्या राष्ट्रपतींच्या स्मरणार्थ त्यांनी हा पुरस्कार जाहीर केला.
5) भारताने सेवा उद्योगात 11 वर्षातील सर्वात जलद वाढ कोणत्या महिन्यात नोंदवली?
उत्तर – जून 2022
भारताच्या सेवा उद्योगाचा जून 2022 मध्ये 11 वर्षांतील सर्वात जलद गतीने विस्तार झाला आहे. S&P ग्लोबल इंडिया सर्व्हिसेस पर्चेसिंग मॅनेजर्स इंडेक्स जूनमध्ये 59.2 वर पोहोचला, जो एप्रिल 2011 नंतरचा उच्चांक आहे. या सर्वेक्षणानुसार, स्थिर चलनवाढ चिंतेचे कारण आहे कारण किमती जवळपास पाच वर्षांतील सर्वात जलद दराने वाढल्या आहेत.
6) 4 जुलै 2022 रोजी एलोर्डा बॉक्सिंग कपच्या पहिल्या आवृत्तीत महिलांच्या 81 किलो वजनी गटात सुवर्णपदक कोणी जिंकले?
उत्तर – अल्फिया पठाण
युवा जागतिक बॉक्सिंग चॅम्पियन्स अल्फिया पठाण आणि गीतिका यांनी 4 जुलै 2022 रोजी कझाकस्तानमधील नूर सुलतान येथे एलोर्डा बॉक्सिंग कपच्या पहिल्या आवृत्तीत सुवर्णपदक जिंकले. अल्फिया पठाणने महिलांच्या 81 किलो गटात लज्जत कुंगेबायेवाचा पराभव केला तर गीतिकाने 48 किलो गटात कलैवानी श्रीनिवासनचा पराभव केला. भारताने एकूण 14 पदकांसह (2 सुवर्ण, 2 रौप्य आणि 10 कांस्य) स्पर्धा संपवली.
7) एअरवर्ड द्वारे कोणत्या ड्रोन निर्मात्याला 2022 चा “सर्वोत्कृष्ट ड्रोन ऑर्गनायझेशन स्टार्ट-अप श्रेणी” पुरस्कार मिळाला आहे?
उत्तर – IG ड्रोन
दिल्लीस्थित IG ड्रोन यांना एअरवर्ड्सने 2022 ची “सर्वोत्कृष्ट ड्रोन ऑर्गनायझेशन स्टार्ट-अप श्रेणी” प्रदान केली आहे. नैसर्गिक आपत्ती आणि संकटांच्या वेळी स्थानिक समुदायांना मदत करण्याच्या आणि विविध भागधारकांना तंत्रज्ञानाचा वापर करण्याच्या दृष्टीकोनासाठी या पुरस्कारासाठी त्याची निवड करण्यात आली आहे. एअरवर्ड्स हा ड्रोनच्या सकारात्मक वापरासाठी समर्पित पहिला Panoptic जागतिक पुरस्कार कार्यक्रम आहे.
8) 5 जुलै 2022 रोजी असोसिएशन ऑफ इंडियन युनिव्हर्सिटीजचे अध्यक्ष म्हणून कोणाची नियुक्ती करण्यात आली?
उत्तर – सुरंजन दास
जाधवपूर विद्यापीठाचे कुलगुरू सुरंजन दास यांची 5 जुलै 2022 रोजी असोसिएशन ऑफ इंडियन युनिव्हर्सिटीज (AIU) चे अध्यक्ष म्हणून नियुक्ती करण्यात आली.
प्रोफेसर दास हे असोसिएशनचे 101 वे अध्यक्ष असतील आणि जी. ते तिरुवासगम यांची जागा घेतील. त्यांचा कार्यकाळ 1 जुलै 2022 पासून एक वर्षाचा असेल. प्रोफेसर दास यांनी दक्षिण आशियाई इतिहास आणि राजकारणातील तज्ञ म्हणून नावलौकिक मिळवला आहे.
9) कोणता दिवस जागतिक प्राणी दिवस म्हणून पाळला जातो?
उत्तर – 06 जुलै
इबोला, एव्हियन इन्फ्लूएन्झा आणि वेस्ट नाईल व्हायरस यांसारख्या झुनोटिक रोगांवरील पहिल्या लसीच्या विकासासाठी दरवर्षी 6 जुलै रोजी जागतिक झुनोसिस दिवस पाळला जातो. झुनोसेस हा एक संसर्गजन्य रोग आहे जो प्राण्यांपासून मानवांमध्ये पसरतो. झुनोटिक रोगाविरूद्ध प्रथम लसीकरण फ्रेंच जीवशास्त्रज्ञ लुई पाश्चर यांनी 6 जुलै 1885 रोजी यशस्वीरित्या विकसित केले.
10) कोणत्या देशाच्या क्रिकेट बोर्डाने आपल्या पुरुष आणि महिला क्रिकेटपटूंना समान वेतन जाहीर केले आहे?
उत्तर – न्यूझीलंड
न्यूझीलंड क्रिकेट (NZC) ने 5 जुलै 2022 रोजी एक महत्त्वपूर्ण करार जाहीर केला, ज्या अंतर्गत पुरुष आणि महिला खेळाडूंना समान सामना शुल्क दिले जाईल. करार 1 ऑगस्ट 2022 पासून सुरू होईल आणि आंतरराष्ट्रीय आणि देशांतर्गत दोन्ही स्तरावरील सामन्यांवर लागू होईल.
