स्पर्धा परीक्षेतील विद्यार्थ्यांनी सोशल मिडीयाचा वापर कसा करावा ?

अजित थोरबोले

आज मोठ्या प्रमाणावर सोशल मिडीयाचा वापर वाढलेला आहे. बदलत्या परिस्थतीशी जुळवुन घेण्यासाठी त्याची सध्याच्या स्पर्धेच्या युगात गरज निर्माण झाली आहे. परंतु त्याचा मर्यादीत आणि विधायक कामासाठी वापर होणे गरजेचे आहे.

आज विविध प्रशासकीय कामांमध्ये  व्यवसायिक कामांमध्ये सोशल मिडीयाचा वापर वाढलेला आहे. स्पर्धा परीक्षा पण यातुन सुटलेले नाही. परंतु याचा वापर योग्य प्रकारे होण्याची गरज आहे. त्याचा वापर आपल्या कामापुरता मर्यादीत करावा त्याला सर्वस्व बनवायला नको. स्पर्धेच्या युगात focused असणे खुप गरजेचे आहे. जे उमेदवार focused study करतात त्यांना हमखास यश मिळते. त्यामुळे सोशल मिडीयातून काय घ्यावे आणि काय घेऊ नये? हे कळायला हवे.

हे माहितीचे युग आहे. परंतु भरपुर माहिती असणाऱ्यापेक्षा योग्य आणि authentic माहिती असणारा आणि त्याचा योग्य प्रकारे वापर करणारा यशस्वी होते. उदा.’Project tiger‘ बद्दल Wikipedia (https://en.wikipedia.org/wiki/Project_Tiger) वर पण माहिती उपलब्ध आहे. परंतु पर्यावरण मंत्रालयाच्या Project Tiger (http://projecttiger.nic.in/)या वेबसाईट वरील माहिती ही authentic मानले जाते त्यामुळे सोशल मेडियावर येणारी माहितीची सत्यता पडताळणे गरजेचे ठरते त्यामुळे Facebook, WhatsApp यावर येणाऱ्या माहितीची सत्यता पडताळा अथवा कोणता source वापरायचे ते ठरवा.

सध्या मोठ्या प्रमाणवर Facebook आणि WhatsApp वर स्पर्धा परीक्षा study group सक्रिय आहेत. या ग्रुपवर जरूर join करा परंतु खालील बाबी तपासून पहा-

१. या ग्रुप वर परीक्षेच्य़ा स्वरुपानुसार मार्गदर्शन मिळते का ?

२. जे प्रश्न या ग्रुपवर टाकलेले असतात त्या स्वरूपाचे प्रश्न सद्याच्या परीक्षेत विचारले जातात का ?

३. या ग्रुपवर अभ्यासाव्यतिरीक्त इतर गोष्टी जशा की, जोक्स शेअर करणे, वाढदिवसाच्या शुभेच्छा देणारे मॅसेज, काही वादाचे विषय (अमिरखान प्रकरणासारखे) आणि त्यावरील चर्चा काही सामाजिक संघटनंचे जाहीरनामे आणि न संपणाऱ्याफालतु विषयावरील चर्चा तर होत नाहीत ना हे पहावे.

४. आपण ज्या प्रमाणावर ज्या ग्रुपवर वेळ घालवटो त्यातून मिळणार output पुरेसे आहे का ?

५. नकारात्मक विचार प्रवृत्तीचा उमेदवाराच group तर नाही ना ?

६. अशा ठिकाणी नवख्या उमेदवाराला study बद्दल योग्य मार्गदर्शन मिळते का ?

MPSC MAIN Geography Audio Notes by Ajit Thorbole Sir

वरील बाबीची उत्तरे तपासून या group वर चे सदस्य व्हा.

स्पर्धा परीक्षेची तयारी करताना मनोहर भोळे सरांनी त्यांच्या ‘अभ्यास ते अधिकारी’ पुस्तकात ‘ON’आणि ‘OFF’ ची अतिशय सुंदर संकल्पना मांडली आहे. ‘ सोशल मिडिया आणि अभ्यास’ यामध्ये ती तांतोतंत लागु पडते.

Facebook वर ‘Likes’ आणि ‘Comments’ करण्यात वेळ वाया घालवू नका. स्पर्धा परीक्षेत खरा तुमचा कस लागतो एक-एक सेकंद महत्वाचा आहे आणि जो या वेळेचे महत्व समजेल, तोच या स्पर्धा परीक्षा मध्ये पुढे जाईल. ज्या वेळेस आपण likes अथवा comments करत असतो त्यावेळेस आपण ज्यावर आपण Likes आणि Comments करतो नकळत आपण त्यामध्ये Invole होतो आणि आपले लक्ष study मध्ये लागत नाही.तुम्हीच ठरवा तुम्हाला कुठे जायचे आहे?

MPSC MAIN History Audio Notes by Ajit Thorbole Sir

साधारणत: या परीक्षेत २१ ते २५ वयोगटातील विद्यार्थ्यांच्या संख्या जास्त आहे. या वर्गामध्ये सोशल मिडियाचे आकर्षण आणि वापरही जास्त असतो. परंतु हा काळ पण त्यांना स्वतःचे करिअर घडविण्यासाठीचा उमेदीचा काळ असतो आपल्या व्यक्तिमत्वाला परिवक्वता आणण्याची ही योग्य वेळ असते आणि या वयात आपण चुकीच्या मार्गाकडे वळतो. ज्याचा परिणाम आपल्या करिअर वर होतो आपण वेगवेगळ्या विचार सरणीकडे झुकलो जातो आणि त्याचा परिणाम आपल्या अभ्यासावर होतो या विचारसरणी सोशल मिडियाव्दारे आपल्याला प्रभावित करत असतात तुम्ही ठरवायचे आहे की, अभ्यास करून करिअर घडवायचे कि, कोणत्या तरी विचारसरणीचा भाग होऊन स्वतःला अधोगतीकडे घेऊन जायचे. माझे ऐका या स्पर्धा परीक्षा तयारी करणाऱ्या नवीन उमेदवारांनी सोशल मिडिया पासून दूर रहावे.

सोशल मिडियाचा सर्वाधिक चांगला वापर हा मुलाखतीच्या काळात होतो. यामध्ये Facebook आणि WhatsApp वर ग्रुप तयार करता येऊ शकतात. ज्यामध्ये झालेल्या मुलाखतीचे शेअरिंग, चर्चा, विविध विषयावर माहितीची देवाण-घेवाण, मुलाखतीची तंत्रे, त्याचबरोबर एखाद्या प्रश्नावरील विविध कोनातील उत्तरे याबाबतीत चर्चा, चांगल्या संदर्भसुचीची देवाणघेवाण केली जाऊ शकते. याचा फायदा मला माझ्या मुलाखतीच्या वेळी खुप चांगल्या प्रकारे झाला.

परीक्षेचे स्वरूप ज्या प्रकारचे आहे त्या पध्दतीने अभ्यास करायलया हवा. पूर्व आणि मुख्य परीक्षा या Objective Type च्या आहेत. त्यामुळे अभ्यासाबरोबर जास्तीत जास्त प्रश्न सोड़वण्यावर भर असावा आणि WhatsApp वर आणि facebook वर टाकलेल्या प्रश्नाकडे दुर्लक्ष करून बाजारातून चांगले प्रश्नपत्रिकेचे पुस्तक खरेदी करा तर मुलाखत ही बोलण्याची परिक्षा आहे तर वाचनाबरोबर बोलण्याचा सराव महत्वाचा आहे. काही group तशा प्रकारे कार्ययत आहेत. मिशन एमपीएससीच्या व्हाॅटसअॅप ग्रुपविषयी अधिक माहितीसाठी येथे क्लिक करा.

आपण तयार केलेल्या नोटस् इतरांना द्यावयाचा नाहीत, असी एक भुमिका काही उमेदवारांमध्ये दिसून येते त्यामुळे त्यांचे स्पर्धा विश्व हे मर्यादीत स्वरूपाचे बनते आणि ही वृत्ती त्याच्या प्रगतीच्या आड येते. परंतु WhatsApp च्या व्दारे जर अभ्यास वाटून केला तर तुम्हाला ‘ GIVE & TAKE’ या सुत्रानुसार जर शेअर केला तर त्याचा नक्कीच फायदा होतो. उदा. जर प्रत्येकांनी ‘INDIA YEAR BOOK’ मधील विषय वाटून घेतले आणि त्यावर short मध्ये notes आणि त्या शेअर तर अभ्यास सोपा होईल आनंदमय होईल आणि कमी वेळात अभ्यास पूर्ण करु शकाल.

सोशल मिडिया एक साधन आहे. साध्य नाही याचे भान सतत ठेवायला हवे. माझ्या मते साधारणतः दररोज 1 तासापेक्षा जास्त वेळ यासाठी नका ठराविक दिवसातील काही वेळ यासाठी राखून ठेवा. जास्तीत जास्त वेळ हा पुस्तकांचे चांगल्या प्रकारे वाचन आणि त्याचे चिंतन आणि प्रश्नपत्रिकाचा सराव यावर करायला हवे.

खुप अभ्यास करा. कधीही नाउमेद होऊ नका. जीवनात आपले चांगलेच होणार आहे ही भावना सतत मनात असु दया. जोपर्यत यश मिळत नाही तोपर्यत सातत्यपूर्ण १०० टक्के प्रयत्न करा.सोशल मिडियाचा चांगला वापर करा पण त्याच्या आहारी जाऊ नका.आपल्या आई वडिलांच्या चेहऱ्यावर हसु पाहण्यासाठी लढा. – अजित प्रकाश थोरबोले

(लेखक अजित थोरबोले हे नांदेड येथे परि.उपजिल्हाधिकारी पदावर कार्यरत असून सरांच्या Ajit’s MPSC Tips या ब्लॉगच्या माध्यमातून ते विद्यार्थ्यांना मार्गदर्शन करत असतात. सरांच्या इतर पोस्ट वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा.)

विद्यार्थी मित्रांनो यानंतर हि तुमचे काही प्रश्न असल्यास खाली दिलेल्या कॉमेंट बॉक्सद्वारे विचारू शकतात. लेख आवडल्यास सोशल मिडियावर नक्की शेअर करा. नियमित अपडेट राहण्यासाठी लाईक करा आमचे फेसबुक पेज – Mission MPSC