MPSC Current Affairs | Chalu Ghadamodi | 6 May 2022
मिशन रेल कर्मयोगी
MPSC Current Affairs
मिशन रेल कर्मयोगी अंतर्गत ५१००० हून अधिक फ्रंटलाइन रेल्वे कर्मचाऱ्यांना प्रशिक्षण देण्यात आले आहे. या कर्मचार्यांना ‘मास्टर ट्रेनर्स’ द्वारे प्रशिक्षित केले गेले आहे, ज्यांनी स्वतः भारतीय रेल्वे इन्स्टिट्यूट ऑफ ट्रान्सपोर्ट मॅनेजमेंट (IRITM) या रेल्वे मंत्रालयाच्या अंतर्गत असलेल्या केंद्रीकृत प्रशिक्षण संस्थेत प्रशिक्षण घेतले आहे.
28 फेब्रुवारी 2022 पासून IRITM मध्ये मास्टर ट्रेनर्सचे प्रशिक्षण सुरू झाले आहे. इंडियन रेल्वे इन्स्टिट्यूट ऑफ ट्रान्सपोर्ट मॅनेजमेंट (IRITM) मधील प्रत्येक बॅचमध्ये वेगवेगळ्या झोनच्या सात विभागातील मास्टर ट्रेनर्स आहेत. आत्तापर्यंत, 49 विभागांचा समावेश असलेल्या मास्टर ट्रेनर्सच्या 8 तुकड्यांचा समावेश करण्यात आला आहे (IR विभागांपैकी अर्ध्याहून अधिक) आणि 8 वी तुकडी सध्या IRITM मध्ये प्रशिक्षण घेत आहे. या मास्टर ट्रेनर्सनी याआधीच 51,000 हून अधिक फील्ड ट्रेनींना या क्षेत्रात प्रशिक्षण दिले आहे.
मिशन कर्मयोगी हे 20 सप्टेंबर 2020 रोजी भारत सरकारने जगातील कोठेही क्षमता वाढवण्याच्या सर्वात महत्त्वपूर्ण उपक्रमांपैकी एक म्हणून सुरू केले होते. सरकारी कर्मचार्यांचा दृष्टिकोन आणि कौशल्य बदलण्याच्या पंतप्रधानांच्या आवाहनाला सर्वप्रथम रेल्वे मंत्रालयाने प्रतिसाद दिला. प्रशिक्षण देण्यासाठी सानुकूलित मजकूर आणि दृकश्राव्य सामग्री विकसित करण्यासाठी क्षमता निर्माण आणि वर्तणूक परिवर्तनातील तज्ञांना सामील करण्यात आले आहे. माहिती तंत्रज्ञानाचा व्यापक वापर गेम-चेंजर म्हणून केला जातो कारण ते देखरेख आणि मूल्यमापनासाठी कठोर नियम पाळताना ‘कोणत्याही वेळी, कोणत्याही ठिकाणी आणि कोणत्याही उपकरणाचे शिक्षण’ सुनिश्चित करेल.
हा प्रकल्प सहा महिन्यांच्या कालावधीत सुमारे एक लाख फ्रंटलाइन रेल्वे कर्मचाऱ्यांना प्रशिक्षित करण्याचा प्रयत्न करतो. मिशन रेल कर्मयोगी चे उद्दिष्ट नागरिक केंद्रित प्रशिक्षण देऊन या फ्रंटलाइन कर्मचार्यांचा दृष्टीकोन बदलणे हा आहे – प्रथम त्यांना “सेवा करण्याचा हेतू” विकसित करण्यात मदत करणे आणि दुसरे म्हणजे त्यांची “सेवा करण्याची क्षमता” तयार करणे. त्यांची वैयक्तिक कामगिरी सुधारण्यासाठी तसेच संस्थेची प्रतिसादात्मक आणि कार्यक्षम म्हणून प्रतिमा मजबूत करण्यासाठी मोठी भूमिका बजावण्यासाठी त्याची रचना करण्यात आली आहे.
IWF ज्युनियर वर्ल्ड चॅम्पियनशिप 2022
हर्षदा शरद गरुड ही ग्रीसमधील हेरक्लिओन येथे IWF ज्युनियर वर्ल्ड चॅम्पियनशिपमध्ये सुवर्णपदक जिंकणारी भारताची पहिली वेटलिफ्टर ठरली आहे. 18 वर्षीय हर्षदाने IWF ज्युनियर वर्ल्ड चॅम्पियनशिप 2022 मध्ये महिलांच्या 45 किलो गटात एकूण 153 किलो (70kg + 82kg) वजन उचलून सुवर्णपदक जिंकले. तिच्या विजयाने स्पर्धेच्या पहिल्या दिवशी भारताचे खातेही उघडले.
2022 ज्युनियर वेटलिफ्टिंग चॅम्पियनशिप हेराक्लिओन, ग्रीस येथे 2 मे ते 10 मे 2022 दरम्यान आयोजित केली जात आहे.
IWF ज्युनियर वर्ल्ड चॅम्पियनशिप 2022 मध्ये सुवर्णपदक जिंकणारी पहिली भारतीय वेटलिफ्टर बनलेली हर्षदा शरद गरुड, 2020 च्या खेलो इंडिया युथ गेम्स अंडर-17 मुलींच्या विजेतेपदाचीही विजेती आहे.
स्वतः राज्यस्तरीय वेटलिफ्टर असलेले वडील शरद गरुड यांच्या आग्रहास्तव हर्षदाने सहा वर्षांपूर्वी १२ वर्षांची असताना वेटलिफ्टिंगला सुरुवात केली.
हर्षदाने तिच्या वडिलांबद्दल बोलताना सांगितले की, जरी तिने त्यांना कधीही कृती करताना पाहिले नसले तरी मी त्यांच्या गोष्टी नेहमी ऐकल्या. हर्षदाला वेगळं काही करावं असं कधीच वाटलं नाही.
IWF ज्युनियर वर्ल्ड चॅम्पियनशिप 2022 पूर्वी, हर्षदा शरद गरुड आणि स्पर्धेतील उर्वरित भारतीय तुकडीने नेताजी सुभाष नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ स्पोर्ट्स (NIS), पटियाला येथे महिनाभर प्रशिक्षण घेतले.
तेथे चॅम्पियनशिपची तयारी करणाऱ्या तरुणांना ऑलिम्पिक रौप्यपदक विजेत्या मिराबी चानूसह ज्येष्ठ वेटलिफ्टर्सना भेटून संवाद साधता आला.
भारत शुक्र मिशन
इंडियन स्पेस रिसर्च ऑर्गनायझेशन (ISRO) ने डिसेंबर 2024 मध्ये भारताची पहिली व्हीनस (शुक्र) मिशन ‘शुक्रयान-I’ प्रक्षेपित करण्याची योजना आखली आहे. शुक्रयान मोहीम ही शुक्र ग्रहाच्या पृष्ठभागाचा आणि वातावरणाचा अभ्यास करण्यासाठी नियोजित परिभ्रमण आहे.
चंद्र आणि मंगळावर अशाच मोहिमा पाठवल्यानंतर शुक्रयान हे शुक्रयान भारताचे पहिले परिभ्रमण अभियान असेल. आपल्या सूर्यमालेतील सर्वात उष्ण ग्रहाच्या पृष्ठभागाचा अभ्यास करणे आणि सल्फ्यूरिक ऍसिडच्या ढगांच्या खाली असलेले रहस्य उलगडणे हे या मोहिमेचे उद्दिष्ट आहे.
इस्रोचे अध्यक्ष एस सोमनाथ यांनी नुकत्याच झालेल्या बैठकीत सांगितले की, “शुक्र ग्रहावर मोहीम तयार करणे आणि ठेवणे भारताला फार कमी वेळात शक्य आहे, कारण आज ही क्षमता भारताकडे आहे.” त्यांनी पुढे माहिती दिली की व्हीनस मोहिमेची कल्पना केली गेली आहे, प्रकल्प अहवाल तयार केला गेला आहे आणि पैशाची ओळख पटली आहे आणि शास्त्रज्ञांना चांद्रयान-1 आणि मंगळयानद्वारे प्राप्त झालेल्या उच्च परिणामांवर लक्ष केंद्रित करण्याचे आवाहन केले.
ISRO ने डिसेंबर 2024 च्या विंडोमध्ये शुक्रयान मिशन लाँच करण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे ज्यात पुढील वर्षासाठी नियोजित परिभ्रमण युद्धाभ्यास आहेत जेव्हा पृथ्वी आणि शुक्र इतके जवळून संरेखित केले जातील जेणेकरुन अंतराळ यानाला कमीतकमी प्रणोदक वापरून त्याच्या नियुक्त कक्षेत ठेवता येईल. जर इस्रोने ही विंडो चुकवली तर पुढील वेळी अशीच विंडो 2031 मध्येच उपलब्ध होईल.
जागतिक स्नूकर चॅम्पियनशिप 2022 चे विजेतेपद रॉनी ओ’सुलिव्हनने जिंकले
रॉनी ओ’सुलिव्हन (इंग्लंड) यांनी 16 एप्रिल ते 2 मे 2022 दरम्यान शेफिल्ड, इंग्लंड येथील क्रूसिबल थिएटरमध्ये झालेल्या अंतिम फेरीत जुड ट्रम्प (इंग्लंड) विरुद्ध 18-13 असा पराभव करून 2022ची जागतिक स्नूकर चॅम्पियनशिप जिंकली आहे. ही स्पर्धा वर्ल्ड स्नूकर टूरद्वारे आयोजित करण्यात आली होती आणि स्पोर्ट्स बेटिंग कंपनी बेटफ्रेडने प्रायोजित केली होती. एकूण बक्षीस रक्कम 2,395,000 युरो आहे आणि विजेत्याला 500,000 युरोचा वाटा मिळेल.
ओ’सुलिव्हन (वय 46) हा क्रूसिबल इतिहासातील सर्वात जुना जगज्जेता ठरला, त्याने 1978 मध्ये 45 वर्षांचे सहावे विजेतेपद पटकावणाऱ्या रे रियार्डनला मागे टाकले. हे रॉनी ओ’सुलिव्हनचे सातवे जागतिक स्नूकर चॅम्पियनशिप विजेतेपद होते, यापूर्वी 2001, 2004, 2004, 2004 मध्ये 2012, 2013 आणि 2020, स्टीफन हेंड्रीच्या आधुनिक काळातील सात जागतिक विजेतेपदांच्या विक्रमाशी बरोबरी केली (हेंड्रीने 1990 च्या दशकात जिंकले).