MPSC Current Affairs | Chalu Ghadamodi | 16 April 2022
येत्या आठवड्यात भारताला वीज टंचाईचा सामना करावा लागेल?
MPSC Current Affairs
कोळशाच्या वाढत्या किमती आणि अनेक राज्यांमध्ये थर्मल कोळशाचा तुटवडा यामुळे येत्या आठवड्यात भारतात विजेचा तुटवडा जाणवेल अशी अपेक्षा आहे. वाढती मागणी, पुरवठ्याचा तुटवडा आणि वाढीव खर्च यामुळे राज्यभरातील औष्णिक ऊर्जा केंद्रे आवश्यक प्रमाणात कोळशाचा शोध घेण्यासाठी धडपडत आहेत. या उन्हाळ्यात भारताची वीज मागणी 2GW च्या पुढे जाण्याची अपेक्षा आहे, ज्यामुळे येत्या काही महिन्यांत देशात वीज संकट निर्माण होण्याची अपेक्षा आहे.
या वर्षी आतापर्यंत नोंदवलेले कमाल भार 195,000 MW च्या वर आहे, ज्यामध्ये 8 एप्रिल रोजी 199,584 MW च्या शिखराचा समावेश आहे, जो गेल्या वर्षीच्या रेकॉर्ड लोडपेक्षा फक्त 0.5 टक्के कमी आहे. येत्या काही महिन्यांत विजेचा भार आणखी वाढण्याची अपेक्षा आहे कारण उन्हाळ्याच्या शिखरावर अजून आठवडे बाकी आहेत.
वाढत्या विजेच्या मागणीची पूर्तता करण्यासाठी सरकार सक्षम असेल, असे आश्वासन केंद्रीय ऊर्जा आणि नवीन आणि नवीकरणीय ऊर्जा मंत्री आर के सिंह यांनी अलीकडेच दिले. औष्णिक ऊर्जा केंद्रांना सुरळीत कोळसा पुरवठा सुनिश्चित करण्यासाठी सरकारने अनेक पावले उचलली आहेत, अशी माहिती मंत्र्यांनी दिली.
केंद्रीय मंत्र्यांनी माहिती दिली की राज्यांना त्यांच्या कोळशाच्या पुरवठ्यापैकी 25 टक्के कोळसा इतर राज्यांतील औष्णिक ऊर्जा प्रकल्पांना आवश्यकतेनुसार वीज पुरवठ्यासाठी वाटप करण्याची परवानगी देण्यात आली आहे. यामुळे कोळसा वाहतुकीची किंमत कमी होण्यास मदत होईल आणि त्यामुळे विजेच्या किमतीही कमी होतील अशी अपेक्षा आहे.
हवाई दलाच्या मार्शल अर्जन सिंह यांना भारतीय वायुसेनेने वाहिली श्रद्धांजली
वायुसेनेचे मार्शल अर्जन सिंग यांचा जन्म १५ एप्रिल १९१९ रोजी लायलपूर (आता पाकिस्तानातील फैसलाबाद) येथे झाला. वयाच्या 19 व्या वर्षी, त्यांची RAF कॉलेज, क्रॅनवेल येथे प्रशिक्षणासाठी निवड झाली आणि डिसेंबर 1939 मध्ये रॉयल एअर फोर्समध्ये पायलट अधिकारी म्हणून नियुक्त करण्यात आले. उत्कृष्ट नेतृत्व, उत्कृष्ट कौशल्य आणि धैर्य यासाठी त्यांना डिस्टिंग्विश्ड फ्लाइंग क्रॉस (DFC) देण्यात आला. 15 ऑगस्ट 1947 रोजी, भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यावर, त्यांना दिल्लीतील लाल किल्ल्यावरून शंभरहून अधिक IAF विमानांच्या फ्लाय-पास्टचे नेतृत्व करण्याचा अनोखा सन्मान देण्यात आला. 01 ऑगस्ट 1964 रोजी अर्जन सिंग यांनी वयाच्या 44 व्या वर्षी एअर मार्शल पदावर हवाई दल प्रमुख (CAS) म्हणून पदभार स्वीकारला.
1965 च्या युद्धात त्यांच्या नेतृत्वासाठी त्यांना पद्मविभूषण पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. अर्जन सिंग हे भारतीय हवाई दलाचे पहिले एअर चीफ मार्शल बनले. जुलै 1969 मध्ये सेवानिवृत्त झाल्यानंतर त्यांनी आयएएफच्या भल्यासाठी आणि कल्याणासाठी मोठे योगदान दिले. 1971 ते 1974 या काळात त्यांनी स्वित्झर्लंड, होली सी आणि लिकटेंस्टीन येथे राजदूत म्हणून देशाची सेवा सुरू ठेवली, त्यानंतर त्यांनी 1974 ते 1977 या काळात नैरोबी येथे केनिया येथे भारताच्या उच्चायुक्तालयाचे प्रमुख म्हणून काम केले. त्यांनी द चे सदस्य म्हणूनही काम केले. 1978 ते 1981 पर्यंत भारतीय अल्पसंख्याक आयोग आणि 1989 ते 1990 पर्यंत दिल्लीचे लेफ्टनंट गव्हर्नर म्हणून.
त्यांच्या सेवेची दखल घेऊन, भारत सरकारने जानेवारी 2002 मध्ये अर्जन सिंग यांना मार्शल ऑफ द एअरफोर्स ही रँक प्रदान केली ज्यामुळे ते भारतीय वायुसेनेचे पहिले ‘फाइव्ह स्टार’ रँक अधिकारी बनले. IAF मधील त्यांच्या योगदानाच्या स्मरणार्थ, 2016 मध्ये एअर फोर्स स्टेशन पानागढचे एअर फोर्स स्टेशन अर्जन सिंग असे नामकरण करण्यात आले.
सुलभ भारत अभियान (सुगम्य भारत अभियान)
14 एअरपोर्ट ऑथॉरिटी ऑफ इंडिया (AAI) विमानतळ आता अॅम्ब्युलिफ्टने सुसज्ज आहेत. भारत सरकारच्या प्रवेशयोग्य भारत मोहिमेअंतर्गत (सुगम्य भारत अभियान) या सुविधेमुळे उड्डाण करणार्‍यांना गतिशीलता कमी करण्यात मदत होईल. AAI, व्हीलचेअर किंवा स्ट्रेचर यांसारख्या कमी गतिशीलता असलेल्या प्रवाशांना सुविधा देण्यासाठी, ज्या विमानतळांवर कोड C आणि इतर प्रगत स्तरावरील विमानांचे नियोजित उड्डाण ऑपरेशन आहेत परंतु त्यांच्याकडे एरोब्रिज सुविधा नाहीत अशा विमानतळांसाठी 20 रुग्णवाहिका खरेदी केल्या आहेत. ‘मेक इन इंडिया’ धोरणांतर्गत भारतात अॅम्ब्युलिफ्ट्स स्वदेशी बनवण्यात आल्या आहेत.
भारत सरकारच्या प्रवेशयोग्य भारत मोहिमेअंतर्गत (सुगम्य भारत अभियान) भारतीय विमानतळ प्राधिकरणाने हाती घेतलेला अॅम्ब्युलिफ्टचा उपक्रम प्रवाशांना कमी गतिशीलतेसह सोयीस्कर हवाई प्रवास प्रदान करेल. ज्या विमानतळांवर एरोब्रिजची सुविधा उपलब्ध नाही अशा दिव्यांगजनांनाही यामुळे मदत होणार आहे.
विमानतळावरील अॅम्ब्युलिफ्ट्स एका वेळी सहा व्हीलचेअर आणि दोन स्ट्रेचरची सेवा पुरवू शकतात.
अॅम्ब्युलिफ्टमध्ये हीटिंग वेंटिलेशन आणि वातानुकूलित यंत्रणा बसवली आहे.
रू. 63 लाख प्रति युनिट. ही सुविधा त्यांच्या विमानतळांवर कार्यरत विमान कंपन्यांना नाममात्र टोकन शुल्कावर देखील प्रदान केली जाते.
भारतीय शटलर मिथुन मंजुनाथने रौप्यपदक जिंकले
29 मार्च ते 3 एप्रिल 2022 या कालावधीत ऑर्लिन्स, फ्रान्स येथे आयोजित बॅडमिंटन स्पर्धेत ऑर्लिअन्स मास्टर्स 2022 मध्ये भारतीय शटलर मिथुन मंजुनाथने पुरुष एकेरीत रौप्यपदक जिंकले आहे. आपल्या पहिल्या BWF फायनलमध्ये खेळताना, 79व्या मानांकित भारतीय शटलरला पॅलेस देस स्पोर्ट्स एरिना येथे जागतिक क्रमवारीत 32व्या क्रमांकावर असलेल्या फ्रेंच खेळाडू टोमा ज्युनियर पोपोव्हकडून 11-21, 19-21 असा पराभव पत्करावा लागला. अश्विनी भट आणि शिखा गौतम या महिला दुहेरी जोडीने या स्पर्धेत महिला दुहेरीत कांस्यपदक पटकावले आहे.
2023 मध्ये स्ट्रीट चाइल्ड क्रिकेट विश्वचषक
2023 मध्ये स्ट्रीट चाइल्ड क्रिकेट विश्वचषक आयोजित करण्यासाठी भारत सज्ज आहे. हा विश्वचषक स्ट्रीट चाइल्ड युनायटेड आणि सेव्ह द चिल्ड्रन इंडिया यांनी आयोजित केला आहे. स्ट्रीट चाइल्ड क्रिकेट वर्ल्ड कप 2023 पुढील वर्षी भारतात 16 देशांतील 22 संघांचे स्वागत करेल.
या वर्षी बांगलादेश, बोलिव्हिया, ब्राझील, बुरुंडी, इंग्लंड, हंगेरी, मॉरिशस, मेक्सिको, नेपाळ, रवांडा, दक्षिण आफ्रिका, श्रीलंका, टांझानिया, युगांडा आणि झिम्बाब्वे हे देश सहभागी होणार आहेत. स्ट्रीट चाइल्ड युनायटेड आणि सेव्ह द चिल्ड्रन यांच्यातील भागीदारीव्यतिरिक्त SCCWC 2023 जागतिक बँक, ICC आणि ब्रिटीश उच्चायोग यांच्याशीही सहयोग करेल.
