MPSC Current Affairs | Chalu Ghadamodi | 17 June 2022
भारत गौरव योजना
भारतीय रेल्वेच्या ‘भारत गौरव’ योजनेंतर्गत खाजगी ऑपरेटरद्वारे कोईम्बतूर ते शिर्डी दरम्यान चालवल्या जाणाऱ्या पहिल्या ट्रेनला हिरवा झेंडा दाखवण्यात आला. पर्यटन मंत्रालयाने माहिती दिली आहे की पहिली भारत गौरव ट्रेन उत्तरेकडे कोईम्बतूर ते साईनगर शिर्डी मार्गावर चालेल. प्रवाशांना देशाच्या सांस्कृतिक वारशाची माहिती देताना ही ट्रेन मार्गावरील अनेक ऐतिहासिक स्थळे कव्हर करेल.
भारतीय रेल्वेने नोव्हेंबर 2021 मध्ये थीम-आधारित भारत गौरव ट्रेनचे संचालन सुरू केले होते. या थीमचा उद्देश भारत गौरव ट्रेन्सच्या माध्यमातून भारताचा समृद्ध सांस्कृतिक वारसा आणि भव्य ऐतिहासिक ठिकाणे भारतातील आणि जगाच्या लोकांना दाखवणे हा आहे.
ग्लोबल स्टार्टअप इकोसिस्टम रँकिंग
केरळ राज्याच्या स्टार्ट-अप इकोसिस्टमला, ग्लोबल स्टार्टअप इकोसिस्टम रिपोर्ट (GSER) मध्ये आशियामध्ये प्रथम क्रमांक मिळाला आहे. धोरण सल्लागार आणि संशोधन संस्था स्टार्टअप जीनोम आणि ग्लोबल आंत्रप्रेन्योरशिप नेटवर्क यांनी संयुक्तपणे तयार केलेल्या GSER मध्ये जागतिक क्रमवारीत राज्य चौथ्या क्रमांकावर आहे. 2020 मध्ये प्रकाशित झालेल्या पहिल्या GSER मध्ये, केरळ आशियामध्ये 5 व्या आणि जगात 20 व्या क्रमांकावर होते.
GSER अहवाल सध्या सुरू असलेल्या लंडन टेक वीक 2022 च्या पार्श्‍वभूमीवर प्रसिद्ध करण्यात आला, जे जागतिक सरकार आणि कॉर्पोरेट नेते, प्रेरणादायी स्टार्ट-अप संस्थापक आणि गुंतवणूकदारांना समाजासाठी तंत्रज्ञानाच्या सामर्थ्यावर चर्चा करण्यासाठी एकत्र आणते. सर्वोच्च आशियाई उदयोन्मुख परिसंस्थेचे मोजमाप प्रतिभा, अनुभव, दीर्घकालीन ट्रेंड या सर्वात महत्त्वपूर्ण कामगिरी घटकांवर आणि इकोसिस्टममध्ये प्रतिभा निर्माण करण्याची आणि ठेवण्याची क्षमता यांच्या आधारे मोजण्यात आले.
महिला कामगार सहभाग वाढून 25.1% झाला
नियतकालिक कामगार दल सर्वेक्षण (PLFS) जुलै 2020-जून 2021 च्या वार्षिक अहवालानुसार, सामान्य स्थितीत अखिल भारतीय महिला श्रमशक्तीचा सहभाग दर (LFPR) 2021 मध्ये 2.3 टक्के वाढून 25.1 टक्के झाला, जो मागील वर्षीच्या 22.8 टक्के होता. ग्रामीण भागात, महिला श्रमशक्तीचा सहभाग 3% ने वाढून 27.7% झाला आहे, तर शहरी भागात, महिला कामगार शक्तीचा सहभाग 0.1 टक्क्यांनी वाढून 18.6% झाला आहे. लेबर फोर्स पार्टिसिपेशन रेट (LFPR) हे लोकसंख्येमध्ये काम करणाऱ्या लोकांचे प्रमाण आहे.
भारतात, 15 ते 29 वर्षे वयोगटातील लोकांसाठी नेहमीच्या स्थितीत LFPR 41.4 टक्के आहे, तर 15 आणि त्याहून अधिक वयोगटातील लोकांसाठी ते 54.9 टक्के आहे.
त्याच वेळी, सर्व वयोगटातील लोकांसाठी भारतातील कामगार लोकसंख्येचे प्रमाण (WPR) 39.8% आहे. वर्कफोर्स पार्टिसिपेशन रेट (WPR) ही लोकसंख्येची टक्केवारी आहे जी नोकरी करतात.
शेवटी, सर्व वयोगटातील लोकांसाठी भारताचा बेरोजगारीचा दर (UR) 4.2 टक्के आहे; ग्रामीण भागात महिलांसाठी 2.1 टक्के आणि पुरुषांसाठी 3.9 टक्के आहे.
आरती प्रभाकर यांची अमेरिकेच्या राष्ट्राध्यक्षांच्या विज्ञान सल्लागारपदी नियुक्ती
अमेरिकेचे अध्यक्ष जो बिडेन यांच्या व्हाईट हाऊस ऑफिस ऑफ सायन्स अँड टेक्नॉलॉजी पॉलिसी (OSTP) च्या प्रमुखपदी आरती प्रभाकर यांच्या निकयुक्तीची अपेक्षा आहे. ती एरिक लँडरची जागा घेईल ज्याने त्याच्या नियुक्तीनंतर नऊ महिन्यांनंतर आपल्या कर्मचार्‍यांना धमकावले आणि त्याच्या कार्यकाळात कामासाठी प्रतिकूल वातावरण निर्माण केल्याची कबुली दिल्यानंतर ही भूमिका सोडली.
एकदा सिनेटने 63-वर्षीय व्यक्तीच्या नियुक्तीला मान्यता दिली की, युनायटेड स्टेट्सच्या राष्ट्राध्यक्षांच्या विज्ञान सल्लागार म्हणून काम करणारी आरती ही पहिली महिला आणि रंगाची पहिली व्यक्ती असेल. तिच्या भूमिकेसाठी बायडेनला चीनशी स्पर्धा कशी करावी याबद्दल सल्ला देणे आवश्यक आहे, यूएस-अनुदानित शैक्षणिक संशोधनाचे चोरीपासून संरक्षण करणारे नियम आणणे आणि संशोधन समुदायातील असमानता कमी करण्याचे उद्दिष्ट आहे.
बिल क्लिंटन आणि बराक ओबामा यांच्या अध्यक्षीय कार्यकाळातही आरती यांनी प्रमुख भूमिका बजावल्या होत्या. क्लिंटन प्रशासनाने तिला नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ स्टँडर्ड्स अँड टेक्नॉलॉजी (NIST) चे नेतृत्व करण्यासाठी निवडले आणि ओबामा प्रशासनाने डिफेन्स अॅडव्हान्स्ड रिसर्च प्रोजेक्ट्स एजन्सी (DARPA) चे नेतृत्व करण्यासाठी तिची निवड केली.
