MPSC Current Affairs | Chalu Ghadamodi | 18 April 2022

महाराष्ट्र मायग्रेशन ट्रॅकिंग सिस्टम (MTS)

MPSC Current Affairs
असुरक्षित हंगामी स्थलांतरित कामगारांच्या हालचालींचा मागोवा घेण्यासाठी महाराष्ट्र सरकारने वेबसाइट-आधारित मायग्रेशन ट्रॅकिंग सिस्टम (MTS) विकसित केले आहे जे त्यांना नियुक्त केले जातील वैयक्तिक अद्वितीय ओळख क्रमांकाद्वारे(Unique Identification Number).

राज्य सरकारच्या महिला व बाल विकास (WCD) विभागाने नोव्हेंबर 2021 मध्ये चंद्रपूर, गडचिरोली, जालना, अमरावती, नंदुरबार आणि पालघर यासह जास्त आदिवासी लोकसंख्या असलेल्या सहा जिल्ह्यांमध्ये एक पथदर्शी प्रकल्प म्हणून सुरुवात केली होती. एकात्मिक बाल विकास सेवा (ICDS) सातत्य राखण्यासाठी MTS प्रकल्पाची परिकल्पना करण्यात आली आहे जसे स्थलांतरित लाभार्थ्यांना लसीकरण, पोषण पुरवठा, आरोग्य तपासणी इ. ज्यामध्ये स्तनदा माता, 18 वर्षांपर्यंतची मुले आणि नोंदणीकृत गर्भवती महिलांचा समावेश आहे.

ही प्रणाली महाराष्ट्रात लागू करण्यात आली आहे कारण महाराष्ट्रात मोठ्या प्रमाणात कामगारांचे हंगामी स्थलांतर होते. तसेच, कोविड-19-संबंधित लॉकडाऊनमुळे, मोठ्या संख्येने मुले आणि महिला विस्थापित झाल्या होत्या आणि त्यांचे लसीकरण, पोषण आणि इतर ICDS योजना-संबंधित सेवांना मुकावे लागले होते. त्यामुळे, या प्रणालीच्या अंमलबजावणीद्वारे, राज्य आंतरजिल्हा, आंतर-जिल्हा आणि कामगारांच्या आंतरराज्यीय स्थलांतराचा डेटा कॅप्चर करणार आहे.

पंचायती राज मंत्रालयाने आयकॉनिक सप्ताह समारंभाचा समारोप केला

पंचायती राज मंत्रालयाच्या आझादी का अमृत महोत्सवाच्या प्रतिष्ठित सप्ताहाचा समारोप आज उत्साहपूर्ण सहभाग, लक्ष आणि पंचायती राज संस्थांचे निवडून आलेले प्रतिनिधी आणि कार्यकर्ते आणि इतर प्रमुख भागधारकांच्या प्रतिसादाने संपन्न झाला. पंचायती राज मंत्रालयाने 11 ते 17 एप्रिल 2022 या कालावधीत आझादी का अमृत महोत्सव (AKAM) साजरा करण्यासाठी आयकॉनिक वीक सेलिब्रेशनचा एक भाग म्हणून राष्ट्रीय परिषदांची मालिका आयोजित केली. सात दिवसांमध्ये 5000 हून अधिक सहभागींनी विविध राज्यांतील पंचायतींनी अनुभव आणि ज्ञान सामायिक केले.

महात्मा गांधींचे रामराज्याचे स्वप्न पूर्ण करण्यासाठी देशाला गरिबी आणि भ्रष्टाचाराविरुद्ध लढावे लागेल. गरिबी हे कोणत्याही देशाच्या विकासाच्या संथ गतीचे मूळ कारण आहे. प्रगतीशील विकासात गरिबी हा मोठा अडथळा आहे, विकासाला गती द्यायची असेल तर गरिबीची समस्या मुळापासून नष्ट करावी लागेल. शाश्वत विकास उद्दिष्टांचे हे मुख्य उद्दिष्ट आहे, जे साध्य करण्यासाठी केंद्र सरकार, राज्य सरकार आणि सर्व विभाग प्रयत्नशील आहेत.

आझादी का अमृत महोत्सव अंतर्गत आयकॉनिक वीक साजरा करण्याच्या 7 व्या दिवशी, पंचायती राज मंत्रालयाने (थीम-1 गरीबीमुक्त आणि वर्धित आजीविका गाव) आणि (थीम 6: स्व. पुरेशी पायाभूत सुविधा असलेले गाव). महाराष्ट्र, सिक्कीम आणि मध्य प्रदेश या राज्यांनी दारिद्र्यमुक्त गाव आणि जम्मू आणि काश्मीर आणि ओडिशा या स्वयंपूर्ण पायाभूत सुविधांवर त्यांचे अनुभव, आव्हाने आणि यशोगाथा शेअर केल्या.

सिंगापूर आंतरराष्ट्रीय जल सप्ताह २०२२

महासंचालक, नॅशनल मिशन फॉर क्लीन गंगा (NMCG) श्री जी. अशोक कुमार यांनी सिंगापूर इंटरनॅशनल वॉटर वीक, वॉटर कन्व्हेन्शन 2022 मध्ये अक्षरशः भाग घेतला आणि ‘भारतातील सांडपाणी निर्मिती, उपचार आणि व्यवस्थापनाची स्थिती: NMCG उपक्रमांद्वारे यश’ या विषयावर सादरीकरण केले.

17 एप्रिल रोजी NMCG ने आयोजित केलेल्या हॉट इश्यू कार्यशाळेत श्री कुमार यांनी जल अधिवेशनाच्या थीम 3 अंतर्गत ‘विकसनशील देशांमधील शाश्वत सांडपाणी व्यवस्थापन: नदी पुनरुज्जीवनात एक नाविन्यपूर्ण भारतीय दृष्टीकोन’ या विषयावर बोलले.

भारतातील पाण्याची परिस्थिती आणि पाणी आणि सांडपाणी क्षेत्रातील प्रमुख सरकारी योजनांची रूपरेषा सांगताना श्री जी. अशोक कुमार यांनी 2019 मध्ये जलशक्ती मंत्रालयाच्या स्थापनेला “ऐतिहासिक क्षण” असे संबोधले आणि ‘कॅच द रेन: व्हेअर इट फॉल्स, व्हेन इट फॉल्स’ च्या यशाची माहिती उपस्थितांना दिली.

ऑक्सफॅम नवीन अहवाल

ऑक्सफॅमच्या नवीन अहवालानुसार, 2022 मध्ये एक अब्ज लोकांपैकी एक चतुर्थांश लोक गरिबीत ढकलले जातील. अहवालात असेही म्हटले आहे की रशिया-युक्रेन संकटामुळे आणि कोविड-19-संबंधित आर्थिक संकटामुळे किमती वाढल्याने जगभरातील आर्थिक संकट निर्माण होईल.

कोविड-19 सोबत रशिया-युक्रेनचे संकट जगभर श्रीमंत आणि गरीब यांच्यातील दरी वाढवत आहे.
महामारीच्या सुरुवातीपासून, जगभरातील सुमारे 3.3 अब्ज लोक दारिद्र्यरेषेखाली जगत आहेत, तर दर 26 तासांनी एक नवीन व्यक्ती अब्जाधीश बनत आहे.
ऑक्सफॅम अहवालाचे अंदाज जागतिक बँक (World Bank) आणि जागतिक विकास केंद्राने (Centre for global Development) केलेल्या पूर्वीच्या संशोधनासह जागतिक बँकेच्या अंदाजांवर आधारित आहेत.

अहवालानुसार, जगातील 10 सर्वात श्रीमंत व्यक्तींनी महामारीच्या काळात त्यांचे उत्पन्न दुप्पट केले. तसेच, याच कालावधीत, 2,744 लहान अब्जाधीशांनी गेल्या 14 वर्षांच्या तुलनेत त्यांच्या संपत्तीत अभूतपूर्व वाढ पाहिली.

गरिबीतील ही वाढ जगभरात असमानपणे पसरलेली आहे. उप-सहारा आफ्रिकन राष्ट्रांमध्ये, 40 टक्के ग्राहक खर्च अन्न खर्चावर होतो, तर प्रगत अर्थव्यवस्थांमध्ये, हा आकडा अर्धा आहे. विकसनशील राष्ट्रे कर्जाची पातळी पाहत आहेत जी आतापर्यंत न पाहिलेली होती. जगातील सर्वात गरीब देशांसाठी कर्ज सेवा देण्यासाठी USD 43 अब्ज आवश्यक आहेत.