MPSC Current Affairs | Chalu Ghadamodi | 05 August 2022
भारताने 10 नवीन रामसर साइट्स जोडल्या
भारताने आणखी 10 पाणथळ जागा रामसर साइट्स म्हणून नियुक्त केल्या असून, भारतातील रामसर स्थळांची एकूण संख्या 64 वर पोहोचली आहे.
भारतातील रामसर साइट्सचे एकूण क्षेत्रफळ आता 12,50,361 आहे. भारतातील 10 नवीन रामसर साइट्समध्ये तामिळनाडूमधील सहा आणि गोवा, ओडिशा, मध्य प्रदेश आणि कर्नाटकमधील प्रत्येकी एक समाविष्ट आहे.
भारताने यापूर्वी पाच नवीन रामसर साइट, तामिळनाडूमधील तीन पाणथळ जागा, मिझोराममधील एक आणि मध्य प्रदेशातील एक जागा निश्चित केली होती.
या स्थळांना रामसर स्थळे म्हणून नियुक्त केल्याने रामसर कन्व्हेन्शन, ज्याला द कन्व्हेन्शन ऑन वेटलँड्स असेही म्हटले जाते, अंतर्गत आंतरराष्ट्रीय महत्त्व असलेल्या या पाणथळ जमिनींचे संवर्धन आणि व्यवस्थापन करण्यात मदत होईल.
2 फेब्रुवारी 1971 रोजी रामसर, इराण येथे UNESCO द्वारे रामसर अधिवेशनाची स्थापना करण्यात आली आणि ती 1975 मध्ये लागू झाली. भारताने 1 फेब्रुवारी 1982 रोजी या करारावर स्वाक्षरी केली होती.
कुंथनकुलम पक्षी अभयारण्य: तामिळनाडू
सातकोसिया घाट: ओडिशा
नंदा तलाव: गोवा
मन्नार मरीन बायोस्फीअर रिझर्व्हचे आखात: तामिळनाडू
रंगनाथीतू बी.एस: कर्नाटक
वेंबन्नूर वेटलँड कॉम्प्लेक्स: तामिळनाडू
वेल्लोडे पक्षी अभयारण्य: तामिळनाडू
सिरपूर पाणथळ जागा: मध्य प्रदेश
वेदांतंगल पक्षी अभयारण्य: तामिळनाडू
उदयमार्थंडपुरम पक्षी अभयारण्य: तामिळनाडू
भारताचे ४९ वे सरन्यायाधीश
न्यायमूर्ती उदय यू ललित हे भारताचे ४९ वे सरन्यायाधीश बनणार आहेत. भारताचे सरन्यायाधीश NV रमणा यांनी 4 ऑगस्ट 2022 रोजी न्यायमूर्ती UU ललित यांच्या नावाची त्यांचा उत्तराधिकारी म्हणून शिफारस केली.
भारताचे विद्यमान सरन्यायाधीश NV रमणा 27 ऑगस्ट 2022 रोजी निवृत्त होणार आहेत. भारताच्या नवीन सरन्यायाधीशांचा कार्यकाळ तीन महिन्यांपेक्षा कमी असेल. न्यायमूर्ती एस.एम. सिक्री (1971-1973 मधील सीजेआय) नंतर बारमधून भारताच्या सरन्यायाधीशपदी उन्नत होणारे ते एकमेव दुसरे न्यायाधीश असतील.
उदय उमेश ललित हे भारताच्या सर्वोच्च न्यायालयाचे वरिष्ठ न्यायाधीश आहेत.
न्यायाधीश म्हणून पदोन्नती होण्यापूर्वी ते सर्वोच्च न्यायालयात वरिष्ठ वकील म्हणून प्रॅक्टिस करत होते.
न्यायमूर्ती ललित हे देशातील थेट सर्वोच्च न्यायालयात नियुक्त झालेले सहावे ज्येष्ठ वकील आहेत.
ते 8 नोव्हेंबर 2022 रोजी निवृत्त होणार आहेत.
ते 49 वे CJI म्हणून 74 दिवसांच्या कालावधीसाठी भारताचे सरन्यायाधीश म्हणून काम करतील.
न्यायमूर्ती यूयू ललित जून 1983 मध्ये बारमध्ये रुजू झाले होते.
त्यांनी 1986 मध्ये सर्वोच्च न्यायालयात प्रॅक्टिस सुरू केली होती.
त्यांनी भारताचे माजी ऍटर्नी जनरल सोली सोराबजी यांच्यासोबत 1986 ते 1992 पर्यंत काम केले.
ललित यांची 29 एप्रिल 2004 रोजी सर्वोच्च न्यायालयाचे वरिष्ठ वकील म्हणून नियुक्ती करण्यात आली होती.
नर्मदा नदीवर जगातील सर्वात मोठा फ्लोटिंग सोलर पॉवर प्लांट बांधला जाणार
जगातील सर्वात मोठा फ्लोटिंग सोलर पॉवर प्लांट मध्य प्रदेशातील खंडवा येथील नर्मदा नदीवरील ओंकारेश्वर धरणावर 3000 कोटी रुपयांपेक्षा जास्त खर्च करून बांधला जाईल.
तरंगत्या पॉवर प्लांटमधून 2022-23 पर्यंत सुमारे 600 मेगावॅट वीज निर्मिती अपेक्षित आहे.
भारतातील जगातील सर्वात मोठी तरंगणारी सौरऊर्जा वीज निर्मिती क्षमता वाढवण्यासाठी आणि मध्य प्रदेशातील विजेच्या समस्या सोडवण्यासाठी बांधली जात आहे.
जगातील सर्वात मोठा फ्लोटिंग सोलर पॉवर प्लांट 100 स्क्वेअर किलोमीटरमध्ये पसरलेला असेल.
जलविद्युत प्रकल्पात पाण्यापासून ऊर्जा निर्मितीचा समावेश असेल.
नवीन फ्लोटिंग सोलर प्लांटमुळे औष्णिक वीज केंद्र, जलविद्युत आणि सौर ऊर्जा या तिन्ही गोष्टी असणारा खांडवा हा मध्य प्रदेशातील एकमेव जिल्हा बनणार आहे.
यामुळे एकाच जिल्ह्यातून 4,000 मेगावॅटहून अधिक वीजनिर्मिती शक्य होणार आहे.
44 वे बुद्धिबळ ऑलिम्पियाड
चेन्नईच्या ममल्लापुरम येथे 44 व्या बुद्धिबळ ऑलिम्पियाडमध्ये महिला विभागाच्या चौथ्या फेरीच्या सामन्यात तानिया सचदेवने हंगेरीविरुद्ध भारताचा 2.5-1.5 असा विजय नोंदवला. तिने झोका गालला नमवून निर्णायक गुण तसेच संघासाठी सामना जिंकला. कोनेरू हंपी, द्रोणवल्ली हरिका आणि आर वैशाली यांनी आपापल्या लढतीत बरोबरी साधली.
तानिया सचदेव ही एक भारतीय बुद्धिबळपटू आहे, जिच्याकडे आंतरराष्ट्रीय मास्टर आणि वुमन ग्रँडमास्टरची FIDE शीर्षके आहेत. ती 2006 आणि 2007 मध्ये दोन वेळा भारतीय महिला बुद्धिबळ चॅम्पियन, 2007 मध्ये एक वेळची आशियाई महिला बुद्धिबळ चॅम्पियन आणि 2016, 2018 आणि 2019 मध्ये तीन वेळा आणि सध्याची कॉमनवेल्थ महिला बुद्धिबळ चॅम्पियन आहे.
फॉर्च्यून ग्लोबल 500 यादी
भारतीय वैधानिक विमा आणि गुंतवणूक महामंडळ, लाइफ इन्शुरन्स कॉर्पोरेशन (LIC) नवीनतम फॉर्च्यून ग्लोबल 500 यादीमध्ये मोडले आहे. USD 97.26 अब्ज महसूल आणि USD 553.8 दशलक्ष नफा असलेली देशातील सर्वात मोठी आयुर्विमा कंपनी नुकत्याच प्रसिद्ध झालेल्या फॉर्च्यून 500 यादीत 98 व्या स्थानावर आहे. एलआयसीची ही यादीतील पहिलीच आउटिंग आहे, जी विक्रीनुसार सूचीबद्ध कंपन्यांना स्थान देते.
रिलायन्स इंडस्ट्रीजने 2022 च्या यादीत 51 स्थानांनी झेप घेतली असून 104 व्या क्रमांकावर आहे. रिलायन्स, USD 93.98 बिलियन कमाईसह आणि नवीनतम वर्षात USD 8.15 बिलियन निव्वळ नफा, 19 वर्षांपासून या यादीत आहे.
इंडियन ऑइल कॉर्पोरेशन (IOC) 28 स्थानांनी वाढून 142 व्या स्थानावर तर ऑइल अँड नॅचरल गॅस कॉर्पोरेशन (ONGC) 16 स्थानांनी वाढून 190 वर पोहोचले आहे.
या यादीत टाटा समूहाच्या दोन कंपन्या होत्या – टाटा मोटर्स 370 आणि टाटा स्टील 435 व्या स्थानावर. या यादीत राजेश एक्सपोर्ट्स ही 437 व्या क्रमांकावर असलेली अन्य खाजगी भारतीय कंपनी होती.
स्टेट बँक ऑफ इंडिया (SBI) 17 स्थानांनी वाढून 236 व्या आणि भारत पेट्रोलियम कॉर्पोरेशन लिमिटेड 19 स्थानांनी 295 व्या स्थानावर आहे.
यूएस रिटेलर वॉलमार्टने अव्वल स्थानावर असलेल्या या यादीत नऊ भारतीय कंपन्या आहेत – त्यापैकी पाच सरकारी मालकीच्या आणि चार खाजगी क्षेत्रातील आहेत.
सुरेश एन पटेल यांनी केंद्रीय दक्षता आयुक्त म्हणून शपथ घेतली
दक्षता आयुक्त सुरेश एन. पटेल यांची केंद्रीय दक्षता आयुक्त म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे. या वर्षी जूनपासून ते केंद्रीय दक्षता आयुक्त (CVC) म्हणून कार्यरत आहेत. राष्ट्रपती भवनात राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू यांनी त्यांना केंद्रीय दक्षता आयोगाचे प्रमुख म्हणून शपथ दिली. या समारंभाला पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि उपराष्ट्रपती एम. व्यंकय्या नायडू यांचीही उपस्थिती होती.
माजी भारतीय प्रशासकीय सेवा (IAS) अधिकारी संजय कोठारी यांनी गेल्या वर्षी 24 जून रोजी CVC म्हणून कार्यकाळ पूर्ण केला होता.
केंद्रीय दक्षता आयोगाचे प्रमुख केंद्रीय दक्षता आयुक्त असतात आणि त्यात दोन दक्षता आयुक्त असू शकतात. सध्या आयोगात एकही दक्षता आयुक्त कार्यरत नाही. सीव्हीसी आणि दक्षता आयुक्तांबाबत निर्णय घेण्यासाठी पंतप्रधानांच्या नेतृत्वाखालील तीन सदस्यीय निवड समितीची जुलैमध्ये बैठक झाली होती. पॅनेलवरील इतर दोन सदस्य केंद्रीय गृहमंत्री आणि लोकसभेतील विरोधी पक्षनेते आहेत.
