MPSC Current Affairs 09 March 2022
नारी शक्ती पुरस्कार 2020-2021
नारी शक्ती पुरस्कार 2020-2021: भारताचे राष्ट्रपती राम नाथ कोविंद यांनी 8 मार्च 2022 रोजी आंतरराष्ट्रीय महिला दिनानिमित्त राष्ट्रपती भवनात आयोजित कार्यक्रमात नारी शक्ती पुरस्कार 2020 आणि 2021 प्रदान केले.
महिला सक्षमीकरणासाठी विशेषत: उपेक्षित आणि असुरक्षित महिलांसाठी त्यांच्या अपवादात्मक कार्यासाठी राष्ट्रपतींनी 29 उत्कृष्ठ कामगिरी करणाऱ्या महिलांचा गौरव केला. एकूण, 28 पुरस्कार प्रदान करण्यात आले, 2020 आणि 2021 साठी प्रत्येकी 14 पुरस्कार.
नारी शक्ती पुरस्कार 2020 विजेत्यांची यादी:
अनिता गुप्ता
आरती राणा
इला लोध डॉ
जया मुथू आणि तेजम्मा
जोधाय्या बाई बायगा
मीरा ठाकूर
नसिरा अख्तर, कुलगाम
निवृत्ती राय
पद्मा यांगचन
संध्या धर
सायली नंदकिशोर आगवणे
टिफनी ब्रार
उषाबेन दिनेशभाई वसावा
वनिता जगदेव बोराडे
नारी शक्ती पुरस्कार 2021 विजेत्यांची यादी:
अंशुल मल्होत्रा
बतूल बेगम
कमल कुंभार
मधुलिका रामटेके
नीना गुप्ता
नीरजा माधव
निरंजनाबेन मुकुलभाई कलार्थी
पूजा शर्मा
राधिका मेनन
सतुपति प्रसन्न श्री
शोभा गस्ती
श्रुती महापात्रा
टगे रिता टाके
थारा रंगास्वामी
नारी शक्ती पुरस्कार हा विशेषत: भारतातील महिलांसाठी सर्वोच्च नागरी सन्मान आहे.
हा वार्षिक पुरस्कार आहे जो भारत सरकारच्या महिला आणि बाल विकास मंत्रालयाकडून महिला सक्षमीकरण आणि सामाजिक कल्याणासाठी त्यांच्या अथक सेवेसाठी वैयक्तिक महिला आणि संस्थांना प्रदान केला जातो.
नारी शक्ती पुरस्कार भारताच्या राष्ट्रपतींच्या हस्ते 8 मार्च रोजी नवी दिल्लीतील राष्ट्रपती भवनात आंतरराष्ट्रीय महिला दिनी प्रदान केला जातो.
स्त्री शक्ती पुरस्कार या नावाने 1999 मध्ये नारी शक्ती पुरस्काराची स्थापना करण्यात आली.
2015 मध्ये पुरस्कारांचे नाव बदलण्यात आले आणि त्याची पुनर्रचना करण्यात आली. सहा संस्थात्मक आणि दोन वैयक्तिक श्रेणींमध्ये पुरस्कार प्रदान केले जातात.
123Pay: RBI गव्हर्नरने फीचर फोनसाठी नवीन UPI पेमेंट लाँच
RBI गव्हर्नर शक्तीकांत दास यांनी 8 मार्च 2022 रोजी फीचर फोन UPI123Pay साठी नवीन UPI पेमेंट सेवा लाँच केली. या सेवेचा अंदाजे 40 कोटी फीचर फोन वापरकर्त्यांना फायदा होईल आणि ते सुरक्षित पद्धतीने डिजिटल पेमेंट करण्यास सक्षम होतील.
RBI गव्हर्नरांनी डिजिटल पेमेंटसाठी ‘डिजिसाती’ नावाची 24×7 हेल्पलाइन देखील सुरू केली. नॅशनल पेमेंट्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (NPCI) ने ही हेल्पलाईन स्थापन केली आहे.
फीचर फोनसाठी RBI च्या नवीन UPI पेमेंट सेवेला “123Pay” असे नाव देण्यात आले आहे.
UPI पेमेंट गेटवेमध्ये वापरकर्त्यांसाठी सेवा सुरू करण्यासाठी आणि कार्यान्वित करण्यासाठी तीन-चरण पद्धत समाविष्ट आहे.
ही सेवा इंटरनेट कनेक्शन नसलेल्या साध्या फोनवर काम करेल.
आत्तापर्यंत, UPI वैशिष्ट्ये बहुतेक फक्त स्मार्टफोनवर उपलब्ध आहेत.
नवीन UPI पेमेंट सेवेसह, फीचर फोन वापरकर्ते चार तंत्रज्ञान पर्यायांवर आधारित अनेक व्यवहार करू शकतील- IVR (इंटरॅक्टिव्ह व्हॉइस रिस्पॉन्स) नंबर, मिस्ड कॉल-आधारित दृष्टीकोन, फीचर फोनमधील अॅप कार्यक्षमता आणि प्रॉक्सिमिटी साउंड- आधारित देयके.
वापरकर्ते मित्र आणि कुटुंबीयांना पेमेंट सुरू करू शकतील, वाहनांचे फास्ट टॅग रिचार्ज करू शकतील, युटिलिटी बिले, मोबाइल बिल भरू शकतील आणि खात्यातील शिल्लक तपासू शकतील.
ग्राहक बँक खाती लिंक करू शकतील आणि UPI पिन सेट किंवा बदलू शकतील.
डिजिसारथी 24X7 हेल्पलाइन
था 24×7 हेल्पलाइन कॉलरना वेबसाईट आणि चॅटबॉटद्वारे डिजिटल पेमेंटवर त्यांच्या सर्व प्रश्नांसाठी मदत करेल.
24×7 हेल्पलाइन क्रमांक आहेत- 14431 आणि 1800 891 3333
तरुण महिलांसाठी STEM आणि आर्थिक साक्षरता यावर नारीशक्ती वार्ता
युनिसेफ YuWaah ‘स्टेम आणि तरुण महिलांसाठी आर्थिक साक्षरता’ या विषयावर नारीशक्ती संभाषणाची सोय केली. STEM चा संदर्भ “Science, technology, Engineering आणि Maths” आहे.
YuWaah हे युनिसेफने सुरू केलेले मल्टी-स्टेकहोल्डर जागतिक व्यासपीठ आहे. तरुणांना शिक्षण आणि शिकण्यापासून उत्पादक कार्य आणि सक्रिय नागरिकत्वाकडे जाण्यासाठी तयार करणे हे त्याचे उद्दिष्ट आहे.
हा कार्यक्रम महिला आणि बाल विकास मंत्रालयाच्या ‘आझादी का अमृत महोत्सव’ अंतर्गत आंतरराष्ट्रीय महिला दिन साजरा करणाऱ्या ‘आयकॉनिक वीक’ चा भाग होता.
केंद्रीय महिला आणि बालविकास मंत्री स्मृती इराणी या कार्यक्रमात सहभागी झाल्या होत्या.
भारताच्या विविध भागांतील किशोरवयीन मुलींनी देखील सहभाग घेतला आणि STEM मध्ये लैंगिक समानतेबद्दल त्यांचे अनुभव, आकांक्षा आणि सूचना शेअर केल्या.
सहभागींनी STEM-संबंधित क्षेत्रात करिअर करण्यासाठी तरुण महिलांचे पालनपोषण कसे करावे यावर चर्चा केली.
त्यांनी STEM मधील महिलांच्या सहभागाला प्रोत्साहन देणाऱ्या सरकारी कार्यक्रमांसह भारताच्या आर्थिक वाढीसाठी STEM मधील महिलांच्या सहभागाच्या फायद्यांवरही चर्चा केली.
अखिल भारतीय उच्च शिक्षणावरील सर्वेक्षण (AISHE), 2018-19 नुसार, भारतातील STEM पदवीधरांपैकी सुमारे 43% महिला आहेत, जे जगात सर्वाधिक आहे, परंतु भारतातील STEM नोकऱ्यांमध्ये त्यांचा वाटा केवळ 14% आहे. हे STEM फील्डमध्ये ‘गळती पाइपलाइन’ दर्शवते.
टी राजा कुमार यांची फायनान्शियल अॅक्शन टास्क फोर्सच्या अध्यक्षपदी नियुक्ती
सिंगापूरमधील टी राजा कुमार यांची फायनान्शिअल अॅक्शन टास्क फोर्स (FATF), जगातील अँटी-मनी लाँड्रिंग आणि दहशतवादविरोधी वित्तपुरवठा करणारी संस्था या संस्थेचे अध्यक्ष म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे. त्यांची नियुक्ती 1 जुलैपासून सुरू होणार्‍या दोन वर्षांच्या कालावधीसाठी आहे. FATF पूर्णादरम्यान, त्यांची जर्मनीचे डॉ. मार्कस प्लेअर यांच्यानंतर निवड झाली.
FATF ही G7 द्वारे 1989 मध्ये मनी लॉन्ड्रिंग, दहशतवाद आणि प्रसार वित्तपुरवठा रोखण्यासाठी आणि त्यांचा सामना करण्यासाठी स्थापन केलेली आंतरसरकारी संस्था आहे.
प्रियांका नुटक्की ही भारताची २३ वी महिला ग्रँडमास्टर
19 वर्षीय प्रियांका नुटक्की हिने MPL च्या 47व्या राष्ट्रीय महिला बुद्धिबळ स्पर्धेत तिचा अंतिम WGM-मानक मिळवला आहे. ती भारताची तेविसावी महिला ग्रँडमास्टर बनली. ती आंध्र प्रदेशातील विजयवाडा येथील आहे. प्रियंका नुटक्कीने जानेवारी 2019 मध्ये तिचा पहिला WGM-नॉर्म मिळवला आणि पुढील दोन महिन्यांत तिने 2300 रेटिंग निकष ओलांडले. तथापि, बर्‍याच खेळाडूंप्रमाणे, कोविड -19 साथीच्या रोगाने तिच्या विजेतेपदाच्या आशांना विलंब केला.
9वा भारत-श्रीलंका द्विपक्षीय सागरी सराव SLINEX सुरू
SLINEX (श्रीलंका-भारत नौदल सराव) नावाचा भारत-श्रीलंका द्विपक्षीय सागरी सराव 07 मार्च ते 10 मार्च 2022 या कालावधीत विशाखापट्टणम येथे आयोजित करण्यात आला आहे. या सरावाचा उद्देश आंतरकार्यक्षमता वाढवणे आणि नौदलांमधील परस्पर समन्वय सुधारणे हा आहे. हिंद महासागर क्षेत्रात सामरिकदृष्ट्या महत्त्वपूर्ण असलेले दोन शेजारी देश.
भारतीय नौदलाचे प्रतिनिधित्व आयएनएस किर्च या मार्गदर्शित क्षेपणास्त्र कॉर्व्हेटद्वारे केले जात आहे तर श्रीलंकेच्या नौदलाचे प्रतिनिधित्व SLNS सायुराला हे प्रगत ऑफशोर गस्ती जहाज करेल. श्रीलंकेच्या नौदलाचे प्रतिनिधित्व SLNS सायुराला, एक प्रगत ऑफशोर गस्ती जहाज आणि भारतीय नौदलाचे INS किर्च, एक मार्गदर्शित क्षेपणास्त्र कॉर्व्हेटद्वारे प्रतिनिधित्व केले जाते.
SLINEX चे उद्दिष्ट आंतरकार्यक्षमता वाढवणे, परस्पर समज सुधारणे आणि दोन्ही नौदलांमधील बहुआयामी सागरी ऑपरेशन्ससाठी सर्वोत्तम पद्धती आणि प्रक्रियांची देवाणघेवाण करणे. बंदर टप्प्यात व्यावसायिक, सांस्कृतिक, क्रीडा आणि सामाजिक देवाणघेवाण समाविष्ट आहे. सागरी टप्प्यातील सरावांमध्ये पृष्ठभाग आणि हवाई विरोधी शस्त्र गोळीबार सराव, सीमॅनशिप उत्क्रांती, क्रॉस-डेक फ्लाइंगसह विमानचालन, प्रगत सामरिक युक्ती आणि समुद्रात विशेष सैन्याच्या ऑपरेशन्सचा समावेश असेल.
