Maharashtracha Bhugol – खनिज संसाधने व ऊर्जा संसाधनेGeography of Maharashtra (Natural Resources and Energy) खनिज संसाधने – आर्थिकदृष्ट्या महत्त्व असलेले भू-पदार्थ, जे जमिनीतून खणून काढावे लागतात, त्यांना खजिन म्हणतात.मूलत: खडक हे खनिजांचे मिश्रण असते. त्यामुळे कोणत्याही प्रदेशात कोणती ना कोणती तरी खनिजे असतातच.खनिजांचे धातू व अधातू असे वर्गीकरण केले जाते. या दोनही प्रकारच्या खनिजांचा वेगवेगळ्या … Read more
Maharashtracha Bhugol – वने व वन्य प्राणीGeography of Maharashtra (WildLife) वने व वन्य प्राणी वन हे खूपच महत्वाचे जैविक नैसर्गिक संसाधन आहे. पर्यावरणाचा समतोल राखण्यासाठी प्रदेशाचा 1/3 भाग वनाखाली असावा असे अपेक्षित आहे. महाराष्ट्रातील वन प्रकार – महाराष्ट्रात वनांचे प्रकार खालीलप्रमाणे आहेत.1) उष्ण प्रदेशीय निमसदाहरित वने2) उष्ण प्रदेशीय आर्द्र पानझडी वने3) उष्ण प्रदेशीय शुष्क पानझडी … Read more
Maharashtracha Bhugol (Jalsinchan)Geography of Maharashtra (Irrigation) जलसंसाधन एखादी प्रदेशातील पाण्याची उपलब्धता ही प्रदेशाच्या हवामानावर अवलंबून असते. आपल्याला पाणी पावसाचे मिळते व पर्जन्य हा वापरण्यायोग्य पाण्याचा पृथ्वीवरील एकमेव स्त्राोत आहे. पर्जन्य हा पाण्याचा स्त्राोत असला तरी पर्जन्य हे संसाधन नव्हे. पर्जन्याद्वारे मिळणारे पाणी एकत्र आणावे लागते, साठवावे लागते व नंतर ते वेगवेगळ्या गोष्टींसाठी पुरवता येते. जल … Read more
Maharashtracha Bhugol (Mruda) Geography of Maharashtra (Soils) प्रदेश संकल्पना प्रदेश म्हणजे काय? याचे अगदी साधे सरळ उत्तर ‘एखाद्या विस्तीर्ण क्षेत्राचा लहानसा भाग’ असे सहजपणे देता येईल. एखादे क्षेत्र जेव्हा प्रदेश म्हणून विचारात घेतले जाते तेव्हा त्यात पुढील गोष्टी असणे अपेक्षित असतात. कमीत कमी एका किंवा जास्त गुणधर्माबाबत क्षेत्रात साम्यता/एकरुपता असणे. क्षेत्रीय संलग्नता. क्षेत्रास सर्वसामान्य व्यक्तिमत्व … Read more
राज्यसेवा परीक्षेला अवघा एक महिना बाकी राहिला असून राज्यसेवा परीक्षेमध्ये भूगोल हा दुसर्‍या विषयांप्रमाणे अत्यंत महत्वाचा विषय आहे. या विषयाचा अभ्यास योग्य पद्धतीने व विश्‍लेषण करुन केला त कोणत्याही शाखेच्या उमेदवारांना हमखास गुण मिळवूण देणारा, असा हा विषय आहे. भूगोलाचा अभ्यासक्रम आणि मागील परीक्षांमध्ये भूगोलावर विचारले जाणारे प्रश्‍न लक्षात घेऊन भारताचा भूगोल आणि प्राकृतिक भूगोल … Read more
आजच्या या आपल्या लेखात आपण भूगोल या विषयाचा आढावा घेणार आहोत. त्या सोबतच भूगोल या विषयाचे घटक-उपघटक व मागील आयोगाच्या राज्यसेवा पूर्व परीक्षांना आलेल्या प्रश्‍नांचा देखील आढावा घेणार आहोत. राज्यसेवा पूर्व परीक्षा 2018 च्या दृष्टीने भूगोल हा अत्यंत महत्त्वाचा विषय आहे. भूगोल या विषयांचे सर्वसाधरणपणे 15 ते 18 प्रश्‍न विचारले जात असतात. भूगोल या विषयाचा … Read more
महाराष्ट्र राजकीय व प्रशासकीय प्रश्नसंच – २ । एकूण १५ प्रश्‍न
महाराष्ट्र राजकीय व प्रशासकीय प्रश्नसंच – १ । एकूण १५ प्रश्‍न
परिविक्षाधीन उपजिल्हाधिकारी अजित थोरबोले यांनी अपलोड केलेल्या भूगोल विषयाच्या नोट्स खास ‘मिशन एमपीएससी’च्या विद्यार्थ्यांसाठी येथे उपलब्ध करून देत आहोत.