MPSC Current Affairs 05 March 2022
भारतीय रेल्वे: रेल्वे मंत्र्यांसह कवच ट्रेनच्या टक्कर संरक्षण प्रणालीची चाचणी
कवच : सिकंदराबाद येथील सनतनगर-संकरपल्ली विभागावर टक्करविरोधी यंत्रणेची चाचणी घेण्यात आली. दोन गाड्या फुल स्पीडवर असूनही टक्कर होण्यापासून रोखणे या यंत्रणेने अपेक्षित आहे.
भारतीय रेल्वेने ‘कवच’ या स्वयंचलित ट्रेन संरक्षण प्रणालीची चाचणी आज दोन गाड्या पूर्ण वेगाने एकमेकांच्या दिशेने धावून एक रेल्वे मंत्री आणि दुसरी रेल्वे बोर्ड अध्यक्षांसह चाचणी केली.
SPAD (धोक्याच्या वेळी सिग्नल पास केला जातो) ची चाचणी करण्यासाठी, ट्रेनने जेव्हा स्टॉप-सिग्नल पास केले तेव्हा काय होते हे पाहण्यासाठी नवीनतम चाचणी रन घेण्यात आली.कवच ही जगातील सर्वात स्वस्त ऑटोमिक ट्रेन टक्कर संरक्षण प्रणाली आहे. कवच म्हणजे चिलखत, जे मध्ययुगीन काळात सैनिकांनी युद्धभूमीत स्वतःचे संरक्षण करण्यासाठी परिधान केले होते.
आत्मनिर्भर भारत उपक्रमाचा एक भाग म्हणून 2022 च्या केंद्रीय अर्थसंकल्पात कवच प्रणालीची घोषणा करण्यात आली. 2022-23 मध्ये सुरक्षा आणि क्षमता वाढवण्यासाठी सुमारे 2,000 किमी रेल्वे नेटवर्क स्वदेशी प्रणाली अंतर्गत आणण्याची योजना आहे.
‘शून्य अपघात’ हे उद्दिष्ट गाठण्यासाठी रेल्वेला मदत करण्यासाठी कवच प्रणाली तयार करण्यात आली आहे. स्वदेशी विकसित ऑटोमॅटिक ट्रेन प्रोटेक्शन (एटीपी) सिस्टीम विहित अंतरावर त्याच मार्गावर दुसरी ट्रेन दिसल्यावर आपोआप थांबण्यासाठी ट्रेन तयार करण्यात आली आहे.
रेड सिग्नलच्या “उडी मारणे” किंवा इतर कोणतीही बिघाड यांसारखी कोणतीही मॅन्युअल त्रुटी लक्षात आल्यावर ही यंत्रणा ट्रेनला स्वतःहून थांबवायला लावेल.
लोको पायलट तसे करण्यात अपयशी ठरल्यास कवच स्वयंचलित ब्रेकच्या वापराद्वारे ट्रेनचा वेग नियंत्रित करेल.
उच्च फ्रिक्वेंसी रेडिओ संप्रेषण वापरून सतत हालचालींच्या अद्ययावततेच्या तत्त्वावर प्रणाली कार्य करते.
TATA IPL 2022: RuPay अधिकृत भागीदार झाला
इंडियन प्रीमियर लीग गव्हर्निंग कौन्सिलने ३ मार्च २०२२ रोजी जाहीर केलेल्या घोषणेनुसार, TATA IPL साठी RuPay अधिकृत भागीदार बनला आहे. RuPay हे नॅशनल पेमेंट कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (NPCI) चे प्रमुख उत्पादन आहे. ही बहु-वर्षीय भागीदारी असेल.
RuPay हे भारतातील पहिले प्रकारचे ग्लोबल कार्ड पेमेंट नेटवर्क आहे. हे नाविन्यपूर्ण वैशिष्ट्यांसह स्वावलंबी कार्ड पेमेंट नेटवर्क प्रदान करते ज्यामुळे ते यशस्वी इंटरऑपरेबल कार्ड बनले आहे.रुपे कार्ड पीओएस उपकरण, एटीएम तसेच ई-कॉमर्स वेबसाइटवर मोठ्या प्रमाणावर स्वीकारले जातात.
TATA IPL 2022 26 मार्च रोजी सुरू होईल आणि 29 मे 2022 रोजी अंतिम सामना खेळवला जाईल.
कोविड-19 संसर्गाच्या प्रसारासाठी मोठा धोका मानला जाणारा हवाई प्रवास टाळण्यासाठी स्पर्धेची 15 वी आवृत्ती जैव-सुरक्षित वातावरणात एकाच केंद्रावर खेळली जाईल.
ही स्पर्धा महाराष्ट्रात मुंबई आणि पुणे येथे खेळवली जाणार आहे. एकूण 70 लीग सामने मुंबई आणि पुण्यातील चार आंतरराष्ट्रीय ठिकाणी खेळवले जातील.
सर्व संघांनी वानखेडे स्टेडियम आणि डीवाय पाटील स्टेडियमवर प्रत्येकी 4 सामने आणि ब्रेबॉर्न स्टेडियम (CCI) आणि MCA आंतरराष्ट्रीय स्टेडियम, पुणे येथे प्रत्येकी 3 सामने खेळण्याची अपेक्षा आहे.
आयपीएलच्या प्लेऑफ सामन्यांचे ठिकाण नंतर ठरवले जाईल.
झापोरिझ्झिया पॉवर प्लांट: रशियाने युक्रेनियन अणुऊर्जा प्रकल्प ताब्यात घेतला
झापोरिझ्झिया न्यूक्लियर पॉवर स्टेशन हा युरोपमधील सर्वात मोठा आणि जगातील सर्वात मोठ्या 10 अणुऊर्जा प्रकल्पांपैकी एक आहे. युक्रेनच्या वीजनिर्मितीपैकी ते एक चतुर्थांश आहे.हे आग्नेय युक्रेन मध्ये स्थित आहे. एनरहोदर शहराजवळ, नीपर नदीवर.
रशियाने युक्रेनच्या झापोरिझ्झिया अणुऊर्जा प्रकल्पावर कब्जा केला आहे, जो युरोपमधील सर्वात मोठा आहे. रशियन सैन्याने केलेल्या गोळीबारानंतर रशियन आणि बचाव करणार्‍या युक्रेनियन सैन्यादरम्यान प्रदेशात तीव्र लढाईची नोंद झाल्यानंतर हे घडले आहे.
अणुऊर्जा प्रकल्प संकुलात आग लागल्याची माहिती मिळाल्यानंतर या लढाईने संभाव्य आण्विक आपत्तीची भीती पसरवली. युक्रेनचे राष्ट्राध्यक्ष वोलोडिमिर झेलेन्स्की यांनी सोशल मीडियावर रशिया युक्रेनमधील अणुऊर्जा प्रकल्पावर गोळीबार करत असल्याचा इशारा दिला आहे.
रशियाने जगातील सर्वात मोठे विमान ‘Mriya नष्ट केले
युक्रेनवर रशियाचे आक्रमण, रशियाने “युक्रेनचे अँटोनोव्ह-225 कार्गो विमान” नावाचे जगातील सर्वात मोठे विमान नष्ट केले. हे विमान कीवच्या बाहेर नष्ट झाले. शस्त्रास्त्र निर्माता युक्रोबोरोनप्रॉमच्या मते, “AN-225 Mriya” पुनर्संचयित करण्यासाठी USD पेक्षा जास्त खर्च येईल आणि त्याला पाच वर्षे लागू शकतात. हे विमान जगासाठी अद्वितीय होते.
सोव्हिएत स्पेस प्रोग्रामसाठी एनर्जीया रॉकेटचे बूस्टर आणि बुरान-क्लास ऑर्बिटर्स एअरलिफ्ट करण्यासाठी विमानाची रचना करण्यात आली होती. हे Myasishchev VM-T पुनर्स्थित करण्यासाठी विकसित केले गेले.
An-225 चे मूळ मिशन आणि उद्दिष्टे जवळजवळ युनायटेड स्टेट्सच्या शटल वाहक विमानाप्रमाणेच आहेत. An-225 चे प्रमुख डिझायनर व्हिक्टर टोलमाचेव्ह होते.
ते 84 मीटर लांब होते आणि ताशी 850 किलोमीटर वेगाने 250 टन माल वाहतूक करू शकत होते.
उज्जैनने 11.71 लाख दिव्यांची रोषणाई करून गिनीज रेकॉर्ड बनवला
मध्य प्रदेशातील उज्जैनने 10 मिनिटांत 11.71 लाख मातीचे दिवे (दिवे) लावून गिनीज रेकॉर्ड बनवला आहे. महाशिवरात्रीनिमित्त ‘शिवज्योती अर्पणम महोत्सवा’चा एक भाग म्हणून दिवे प्रज्वलित करण्यात आले. यासह त्यांनी 03 नोव्हेंबर 2021 रोजी अयोध्या, उत्तर प्रदेश येथे तयार केलेला 9.41 लाख दिव्यांचा पूर्वीचा विक्रम मोडला. उज्जैनला ‘महाकालची भूमी’ म्हणूनही ओळखले जाते. हे प्रमाणपत्र मध्य प्रदेशचे मुख्यमंत्री शिवराज सिंह चौहान यांनी स्वीकारले.
हा शून्य कचरा कार्यक्रम होता. दिव्यांच्या मातीचा वापर मूर्ती तयार करण्यासाठी केला जाणार आहे, तर दिव्यांमध्ये शिल्लक असलेले तेल गोशाळांना अर्पण केले जाणार आहे. आय-कार्डसाठी वापरण्यात येणाऱ्या प्लास्टिकचा वापर सार्वजनिक उद्यानांसाठी खुर्च्या आणि इतर वस्तू तयार करण्यासाठी केला जाईल.
SDG निर्देशांक 2021: भारत 120 व्या स्थानावर
शाश्वत विकास अहवाल 2021 किंवा शाश्वत विकास निर्देशांक 2021 मध्ये भारताला 120 वे स्थान देण्यात आले आहे. या निर्देशांकात, देशांना 100 पैकी गुणांनी क्रमवारी लावली आहे. भारताचा स्कोअर 60.07 आहे. गेल्या वर्षी भारताचा क्रमांक 117 होता. 17 शाश्वत विकास उद्दिष्टे साध्य करण्याच्या दिशेने देशाच्या एकूण प्रगतीचा निर्देशांक मोजतो. या निर्देशांकात फिनलंडने अव्वल स्थान पटकावले आहे.
या क्रमवारीत अव्वल ५ देश आहेत:
फिनलंड;
स्वीडन;
डेन्मार्क;
जर्मनी;
बेल्जियम
ही 17 शाश्वत विकास उद्दिष्टे यूएन जनरल असेंब्लीने सप्टेंबर 2015 मध्ये शाश्वत विकासासाठी 2030 च्या अजेंड्याचा एक भाग म्हणून स्वीकारली होती.
आपल्या जगाचा कायापालट करण्यासाठी 17 शाश्वत विकास उद्दिष्टे (SDGs):
ध्येय 1: गरीबी नाही
ध्येय 2: शून्य भूक
ध्येय 3: चांगले आरोग्य आणि कल्याण
ध्येय 4: दर्जेदार शिक्षण
ध्येय 5: लैंगिक समानता
ध्येय 6: स्वच्छ पाणी आणि स्वच्छता
ध्येय 7: परवडणारी आणि स्वच्छ ऊर्जा
ध्येय 8: योग्य काम आणि आर्थिक वाढ
ध्येय 9: उद्योग, नवोपक्रम आणि पायाभूत सुविधा
ध्येय 10: कमी असमानता
ध्येय 11: शाश्वत शहरे आणि समुदाय
ध्येय 12: जबाबदार उपभोग आणि उत्पादन
ध्येय 13: हवामान कृती
ध्येय 14: पाण्याखाली जीवन
ध्येय 15: जमिनीवर जीवन
ध्येय 16: शांतता आणि न्याय मजबूत संस्था
ध्येय 17: ध्येय साध्य करण्यासाठी भागीदारी