MPSC Current Affairs 06 मार्च 2022
भारतीय नौदलाने विस्तारित ब्रह्मोस लँड अटॅक क्षेपणास्त्र यशस्वीपणे डागले
भारतीय नौदलाने 5 मार्च, 2022 रोजी स्टेल्थ डिस्ट्रॉयर INS चेन्नई वरून ब्रह्मोस सुपरसॉनिक क्रूझ क्षेपणास्त्रावर विस्तारित पल्ल्याचा जमिनीवर हल्ला करण्याच्या अचूकतेचे यशस्वीपणे प्रात्यक्षिक केले. विस्तारित पल्ल्याचा मार्ग पार करून आणि जटिल युक्ती पार पाडल्यानंतर क्षेपणास्त्राने अचूक लक्ष्य गाठले.
ब्राह्मोस क्षेपणास्त्र आणि आयएनएस चेन्नई या दोन्ही क्षेपणास्त्रे स्वदेशी बनावटीची आहेत आणि भारतीय क्षेपणास्त्र आणि जहाज बांधणीच्या पराक्रमाच्या अत्याधुनिकतेवर प्रकाश टाकतात. ते आत्मनिर्भर भारत आणि मेक इन इंडिया प्रयत्नांसाठी भारतीय नौदलाच्या योगदानाला बळकटी देतात.
ही कामगिरी भारतीय नौदलाची आणखी खोलवर मारा करण्याची आणि समुद्रापासून दूर असलेल्या जमिनीवरील ऑपरेशन्सवर, जेव्हा आणि आवश्यक असेल तेव्हा प्रभाव पाडण्याची क्षमता स्थापित करते.
आयएनएस चेन्नई: INS Chennai
INS चेन्नई (D65) हे भारतीय नौदलाचे कोलकाता-श्रेणीचे स्टेल्थ मार्गदर्शित क्षेपणास्त्र नाशकांचे तिसरे आणि शेवटचे जहाज आहे.[17] ती मुंबई येथे Mazagon Dock Limited (MDL) ने बांधली होती. 17 एप्रिल 2017 रोजी, तामिळनाडूचे तत्कालीन मुख्यमंत्री के. पलानीस्वामी यांच्या उपस्थितीत INS चेन्नई चेन्नई शहराला समर्पित करण्यात आले.
आयएनएस चेन्नईने तिच्या सीलवर तामिळनाडूमध्ये जल्लीकट्टू उत्सवाचे प्रतीक असलेला बैल आहे जिथून ते जहाज त्याचा वारसा जोडते.
भारतीय भूवैज्ञानिक सर्वेक्षण: 172 वा स्थापना दिवस साजरा
भारतीय भूवैज्ञानिक सर्वेक्षण (GSI) ची स्थापना 1851 मध्ये प्रामुख्याने रेल्वेसाठी कोळशाचे साठे शोधण्यासाठी करण्यात आली. गेल्या काही वर्षांमध्ये, GSI हे देशातील विविध क्षेत्रात आवश्यक असलेल्या भू-विज्ञान माहितीच्या भांडारातच विकसित झाले नाही तर आंतरराष्ट्रीय ख्यातीच्या भू-वैज्ञानिक संस्थेचा दर्जाही प्राप्त झाला आहे.
त्याची मुख्य कार्ये राष्ट्रीय भूवैज्ञानिक माहिती तयार करणे आणि अद्ययावत करणे आणि खनिज संसाधन मूल्यांकनाशी संबंधित आहेत. ही उद्दिष्टे भू-सर्वेक्षण, हवाई आणि सागरी सर्वेक्षण, खनिज पूर्वेक्षण आणि अन्वेषण, बहु-अनुशासनात्मक भूवैज्ञानिक, भू-तांत्रिक, भू-पर्यावरण आणि नैसर्गिक धोक्यांचा अभ्यास, हिमनदी, भूकंप टेक्टोनिक अभ्यास आणि मूलभूत संशोधनाद्वारे साध्य केली जातात.
GSI च्या मुख्य भूमिकेमध्ये धोरणात्मक निर्णय, व्यावसायिक आणि सामाजिक-आर्थिक गरजांवर लक्ष केंद्रित करून, वस्तुनिष्ठ, निःपक्षपाती आणि अद्ययावत भूवैज्ञानिक कौशल्य आणि सर्व प्रकारची भूवैज्ञानिक माहिती प्रदान करणे समाविष्ट आहे. जीएसआय भारताच्या पृष्ठभाग आणि उपसफेस आणि त्याच्या ऑफशोअर क्षेत्रांमधून प्राप्त झालेल्या सर्व भूवैज्ञानिक प्रक्रियांच्या पद्धतशीर दस्तऐवजीकरणावर देखील भर देते. ही संस्था भूभौतिकीय आणि भू-रासायनिक आणि भूवैज्ञानिक सर्वेक्षणांसह नवीनतम आणि सर्वात किफायतशीर तंत्रे आणि पद्धती वापरून असे करते.
सुरक्षा हमी वर बुडापेस्ट मेमोरँडम
मेमोरँडमवर स्वाक्षरी करणार्‍यांनी बेलारूस, कझाकस्तान आणि युक्रेन यांना अण्वस्त्रांचा प्रसार न करण्याच्या (NPT) संधिमध्ये प्रवेश मिळण्याच्या बदल्यात सुरक्षा हमी देण्याचे मान्य केले.
हे 1992 च्या लिस्बन प्रोटोकॉल नंतर आले, ज्याने युक्रेन, बेलारूस आणि कझाकस्तानला पहिल्या स्ट्रॅटेजिक आर्म्स रिडक्शन ट्रीटी (START I) मध्ये पक्ष बनवले. अण्वस्त्रांची संख्या कमी करण्यासाठी अमेरिका आणि सोव्हिएत युनियनने 1991 मध्ये केलेला हा करार होता.
करार आणि ज्ञापनाचा परिणाम म्हणून, 1993 ते 1996 दरम्यान, बेलारूस, कझाकिस्तान आणि युक्रेन यांनी त्यांची अण्वस्त्रे सोडली आणि अण्वस्त्र नसलेली राज्ये बनली.
त्या वेळी, युक्रेनकडे जगातील तिसरे सर्वात मोठे अण्वस्त्रे होते.
स्वाक्षरी
मेमोरँडमवर मूळतः रशिया, यूएसए आणि यूके या तीन आण्विक शक्तींनी स्वाक्षरी केली होती.
नंतर, 1992 मध्ये NPT सदस्य बनलेले चीन आणि फ्रान्स देखील स्वाक्षरी करणारे बनले. तथापि, त्यांनी स्वतंत्र कागदपत्रांमध्ये कमकुवत वैयक्तिक आश्वासन दिले.
तरतुदी
रशिया, यूएस आणि यूके यांनी खालील गोष्टींना सहमती दर्शविली:
विद्यमान सीमांमध्ये बेलारशियन, कझाक आणि युक्रेनियन स्वातंत्र्य आणि सार्वभौमत्वाचा आदर करा.
बेलारूस, कझाकिस्तान आणि युक्रेन विरुद्ध धमकी किंवा शक्ती वापरण्यापासून परावृत्त करा.
बेलारूस, कझाकस्तान आणि युक्रेनवर आर्थिक दबाव वापरून त्यांच्या राजकारणावर प्रभाव टाकणे टाळा.
बेलारूस, कझाकस्तान आणि युक्रेन विरुद्ध अण्वस्त्रांचा वापर टाळा.
बेलारूस, कझाकस्तान आणि युक्रेन यांना मदत करण्यासाठी तात्काळ संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषदेची कारवाई करा जर ते “आक्रमकतेच्या कृत्याचे बळी ठरले किंवा ज्यामध्ये अण्वस्त्रे वापरली जातात अशा आक्रमणाच्या धोक्याची वस्तू” बनली.
2022 युक्रेनवर रशियन आक्रमण
नुकतेच रशियाने युक्रेनवर केलेले आक्रमण हे स्मरणपत्राचे उल्लंघन मानले जात आहे. युक्रेनच्या अध्यक्षांनी असा युक्तिवाद केला की बुडापेस्ट मेमोरँडम रशियाच्या जबरदस्तीमुळे सुरक्षिततेची कोणतीही खरी हमी देत नाही.
स्वदेश दर्शन पुरस्कार
नाविन्यपूर्ण दृष्टीकोन, नियोजित उद्दिष्टे साध्य करणे, डिझाइन, नियोजन आणि ऑपरेशन्समध्ये टिकाऊपणाच्या तत्त्वांचा अवलंब, परिधीय विकासामध्ये खाजगी गुंतवणूक आकर्षित करण्याची क्षमता, कार्यक्षम प्रकल्प देखरेख आणि इष्टतम सुनिश्चित करण्यासाठी केलेले प्रयत्न यासारख्या सर्वोत्तम पद्धती ओळखण्यासाठी हे पुरस्कार दिले जातील. ऑपरेशन्स आणि देखभाल
श्रेण्यांबद्दल
सर्वोत्कृष्ट लॉग हट सुविधा, सर्वोत्कृष्ट पर्यटक इंटरप्रिटेशन सेंटर, सर्वोत्कृष्ट कॅफेटेरिया, सर्वोत्कृष्ट MICE सुविधा, सर्वोत्कृष्ट ध्वनी आणि प्रकाश शो, सर्वोत्कृष्ट क्राफ्ट हाट/स्मरणिका शॉप सुविधा, आणि सर्वोत्कृष्ट वॉटरफ्रंट डेव्हलपमेंट अशा विविध श्रेणींमध्ये प्रवेशिका आमंत्रित करण्याचा निर्णय मंत्रालयाने घेतला आहे. (बीच/ नदी/ तलाव इ.).
2014-15 मध्ये सुरू केलेली, स्वदेश दर्शन ही केंद्रीय क्षेत्र योजना आहे. हे भारतात थीम-आधारित पर्यटन सर्किट विकसित करण्याच्या उद्देशाने लॉन्च केले गेले. पर्यटन मंत्रालय या योजनेअंतर्गत सर्किट पायाभूत सुविधांच्या विकासासाठी राज्य सरकारे/केंद्रशासित प्रदेश प्रशासनांना केंद्रीय आर्थिक सहाय्य (CFA) ऑफर करते.
या योजनेंतर्गत पंधरा थीमॅटिक सर्किट ओळखण्यात आले आहेत ज्यात कोस्टल सर्किट, बुद्धिस्ट सर्किट, इको सर्किट, डेझर्ट सर्किट, हिमालयन सर्किट, हेरिटेज सर्किट, नॉर्थ ईस्ट सर्किट, कृष्णा सर्किट, रुरल सर्किट, रामायण सर्किट, सुफी सर्किट, ट्रायक्युल सर्किट, सीपीसी सर्किट. , तीर्थंकर सर्किट, वन्यजीव सर्किट
ISSF विश्वचषक: श्री निवेथा, ईशा, रुचिता यांन महिलांच्या 10 मीटर एअर पिस्तूलमध्ये सुवर्णपदक
भारताच्या श्री निवेथा, ईशा सिंग आणि रुचिता विनेरकर यांनी कैरो, इजिप्त येथे सुरू असलेल्या ISSF विश्वचषक स्पर्धेत महिलांच्या 10 मीटर एअर पिस्तूल सांघिक स्पर्धेत सुवर्णपदक जिंकले आहे. या विजयासह भारत दोन सुवर्ण आणि रौप्यांसह तीन पदकांसह पदकतालिकेत आघाडीवर आहे. जर्मनीच्या आंद्रिया कॅथरीना हेकनर, सँड्रा रीट्झ आणि कॅरिना विमर यांना रौप्यपदकावर समाधान मानावे लागले.
राष्ट्रीय बुद्धिबळ स्पर्धा : नागपूरच्या दिव्याला राष्ट्रीय जेतेपद
नागपूरच्या १६ वर्षीय दिव्या देशमुखने ५८व्या वरिष्ठ राष्ट्रीय अजिंक्यपद बुद्धिबळ स्पर्धेत महिला गटाचे जेतेपद पटकावले. किशोरवयातच राष्ट्रीय स्पर्धा जिंकणारी ती पाचवी बुद्धिबळपटू ठरली आहे.
वसंती (१९७४), जयश्री (१९७५) आणि रोहिणी (१९७६) या खाडिलकर भगिनींव्यतिरिक्त कोनेरू हम्पीने २००३मध्ये असा पराक्रम केला होता. २०१९च्या राष्ट्रीय स्पर्धेत दिव्याने कांस्यपदकाची कमाई केली होती. दिव्याने नवव्या फेरीअंती सर्वाधिक आठ गुण कमावून पहिल्या राष्ट्रीय जेतेपदावर मोहोर उमटवली.नवव्या फेरीत दिव्याने सौम्या स्वामीनाथनला १८ चालींमध्ये बरोबरीत रोखले. महाराष्ट्राच्या साक्षी चितलांगेला दुसऱ्या, तर आंध्र प्रदेशच्या प्रियंका नुटाक्कीला तिसऱ्या स्थानी समाधान मानावे लागले. दिव्याने विविध वयोगटांतील २४ स्पर्धामध्ये भारताचे प्रतिनिधित्व करताना १७ सुवर्ण, पाच रौप्य आणि पाच कांस्यपदकांवर नाव कोरले आहे.
