MPSC Current Affairs 08 March 2022
श्रम आणि रोजगार मंत्रालय राष्ट्रीय करियर सेवा (NCS) ई-बुक लाँच
श्रम आणि रोजगार मंत्रालय ‘आझादी का अमृत महोत्सव’ चा एक भाग म्हणून ७ ते १३ मार्च २०२२ या कालावधीत आयकॉनिक वीक साजरा करत आहे. या प्रसंगी डॉ शशांक गोयल, अतिरिक्त सचिव/महासंचालक, श्रम आणि रोजगार मंत्रालय, यांनी 07.03.2022 रोजी नवी दिल्ली येथील श्रमशक्ती भवन येथे NCS च्या आतापर्यंतच्या प्रवासाला स्पर्श करणारे एक ई-बुक लॉन्च केले. लाँच करताना ते म्हणाले की 20 जुलै 2015 रोजी माननीय पंतप्रधानांच्या हस्ते प्रकल्पाचा शुभारंभ झाल्यापासून तरुणांना अधिकाधिक सेवा देण्यासाठी NCS पोर्टलची व्याप्ती सतत विस्तारत आहे.
नॅशनल करिअर सर्व्हिसेसचे ई-बुक हे प्रकल्पामध्ये सहभागी असलेल्या विविध भागधारकांच्या क्रियाकलापांना एकत्रित करण्याचा एक प्रयत्न आहे आणि NCS पोर्टलच्या स्थापनेपासूनच्या NCS च्या प्रवासाचा, महत्त्वाच्या कामगिरीचा आणि यशोगाथांच्या झलकांचा स्नॅपशॉट प्रदान करतो.
NCS प्रकल्पांतर्गत, NCS पोर्टलवर आतापर्यंत 94 लाखांहून अधिक रिक्त पदे भरण्यात आली आहेत. याशिवाय, NCS प्रकल्पांतर्गत आयोजित केलेल्या रोजगार मेळाव्याद्वारे 2 लाखांहून अधिक नोकरी शोधणाऱ्यांना नोकऱ्या मिळाल्या आहेत.
कामगार आणि रोजगार मंत्रालय राष्ट्रीय रोजगार सेवेच्या परिवर्तनासाठी मिशन मोड प्रकल्प म्हणून राष्ट्रीय करिअर सेवा (एनसीएस) प्रकल्प राबवत आहे जेणेकरुन रोजगार जुळणी, करिअर समुपदेशन, व्यावसायिक मार्गदर्शन, माहिती यासारख्या विविध प्रकारच्या रोजगार-संबंधित सेवा प्रदान करण्यासाठी कौशल्य विकास अभ्यासक्रम, इंटर्नशिप.
ECI इंटरनॅशनल इलेक्शन व्हिजिटर्स प्रोग्राम 2022
व्हर्च्युअल मोडद्वारे IEVP 2022 मध्ये जवळपास 32 देशांतील 150 हून अधिक प्रतिनिधी सहभागी होतात.
भारतीय निवडणूक आयोगाने (ECI) आज जवळपास 32 देश आणि चार आंतरराष्ट्रीय संस्थांमधील निवडणूक व्यवस्थापन संस्था (EMBs) साठी आभासी आंतरराष्ट्रीय निवडणूक अभ्यागत कार्यक्रम (IEVP) 2022 चे आयोजन केले आहे. गोवा, मणिपूर, पंजाब, उत्तराखंड आणि उत्तर प्रदेश विधानसभेसाठी चालू असलेल्या निवडणुकांचे विहंगावलोकन ऑनलाइन सहभागी झालेल्या 150 हून अधिक EMB प्रतिनिधींना सादर करण्यात आले. आजच्या व्हर्च्युअल IEVP 2022 मध्ये भारतातील नऊ देशांतील राजदूत/उच्चायुक्त आणि राजनैतिक कॉर्प्सचे इतर सदस्यही सहभागी झाले होते.
भारत 2012 च्या निवडणुकांपासून आंतरराष्ट्रीय निवडणूक अभ्यागत कार्यक्रमाचे (IEVP) आयोजन करत आहे जिथे आंतरराष्ट्रीय प्रतिनिधींना मतदान केंद्रांना भेट देण्यासाठी आणि प्रत्यक्षपणे निवडणूक प्रक्रिया प्रत्यक्ष पाहण्यासाठी आमंत्रित केले जाते. प्रवास निर्बंधांसह कोविड महामारीच्या काळातही, भारतातील IEVP बंद केले गेले नाही आणि ते नाविन्यपूर्ण आभासी मोडमध्ये आयोजित केले जात आहे.
आंतरराष्ट्रीय प्रतिनिधींना संबोधित करताना, भारताचे मुख्य निवडणूक आयुक्त आणि अध्यक्ष ए-वेब, श्री सुशील चंद्र यांनी निदर्शनास आणले की कोविड-19 महामारीमुळे निवडणुका आयोजित करण्यात अनेक आव्हाने उभी राहिली असूनही, भारताने पुन्हा पाच राज्यांमध्ये 690 मध्ये 183.4 दशलक्ष मतदारांसह निवडणुका घेतल्या आहेत. विधानसभा मतदारसंघ, आमची निवडणूक प्रणाली अधिक समावेशक, प्रवेशयोग्य आणि सहभागी बनवते.निवडणूक आयुक्त श्री राजीव कुमार म्हणाले की, आयोगाचे उद्दिष्ट तीन व्यापक उद्दिष्टांसह काम केले आहे – कोविड सुरक्षित निवडणुका, त्रासविरहित आरामदायी मतदानाचा अनुभव आणि जास्तीत जास्त मतदारांचा सहभाग.
श्री जोंगह्यून चो, महासचिव, असोसिएशन ऑफ वर्ल्ड इलेक्शन बॉडीज, ऑस्ट्रेलिया, भूतान, बांगलादेश, ब्राझील, फिजी, नेपाळ, दक्षिण आफ्रिका, श्रीलंका आणि स्वित्झर्लंड येथील उच्चायुक्त आणि मुत्सद्दी या कार्यक्रमात सहभागी झाले होते.
आंतरराष्ट्रीय महिला दिन २०२२
महिलांनी आतापर्यंत केलेल्या कामगिरीच्या स्मरणार्थ ८ मार्च रोजी जगभरात आंतरराष्ट्रीय महिला दिन साजरा केला जातो.
जागतिक स्तरावर महिलांनी केलेल्या ऐतिहासिक प्रवासाची प्रतिकात्मक आठवण म्हणून दरवर्षी ८ मार्च रोजी जगभरात आंतरराष्ट्रीय महिला दिन साजरा केला जातो. आंतरराष्ट्रीय महिला दिन महिलांच्या राजकीय, सांस्कृतिक आणि सामाजिक-आर्थिक कामगिरीचे स्मरण देखील करतो. आंतरराष्ट्रीय महिला दिन 2022, कृत्ये ओळखण्याव्यतिरिक्त, लिंग-समान जगाची देखील मागणी करतो जे पूर्वाग्रह, रूढी आणि भेदभाव मुक्त आणि समान, वैविध्यपूर्ण आणि सर्वसमावेशक आहे.
आंतरराष्ट्रीय महिला दिन 2022 ची थीम आहे ‘टिकाऊ उद्यासाठी आज लैंगिक समानता’. आंतरराष्ट्रीय महिला दिन 2022 ची थीम UN Women ने घोषित केली आहे.
1945 मध्ये यूएनची सनद, समानतेच्या तत्त्वाची पुष्टी करणारा पहिला आंतरराष्ट्रीय करार बनला परंतु 1975 मध्ये आंतरराष्ट्रीय महिला वर्षात केवळ 8 मार्च रोजी संयुक्त राष्ट्रांनी पहिला अधिकृत आंतरराष्ट्रीय महिला दिन साजरा केला.
राष्ट्रीय लिंग निर्देशांक
NITI आयोगाने आपल्या 2021-2022 च्या ताज्या वार्षिक अहवालात नमूद केले आहे की, राष्ट्रीय लिंग निर्देशांक राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांची प्रगती निश्चित लिंग मेट्रिक्सवर मॅप करण्यासाठी आणि सकारात्मक बदलासाठी पाया तयार करण्यासाठी एक साधन म्हणून काम करेल. हे लिंग संबंधी धोरणात्मक कारवाई आणि वकिलीला समर्थन देईल. हा निर्देशांक शाश्वत विकास उद्दिष्टांच्या चौकटीशी देखील संरेखित केला जाईल.
लैंगिक समानता हा मानवी प्रतिष्ठेचा आणि सन्मानाचा तसेच जागतिक समृद्धीचा मुद्दा आहे. जगभरात अधिक समावेशक अर्थव्यवस्था निर्माण करण्यासाठी आरोग्य, शिक्षण, राजकारण आणि आर्थिक सहभागामध्ये लैंगिक समानता आवश्यक आहे. जगातील निम्मी लोकसंख्या इतर अर्ध्या लोकसंख्येप्रमाणे सहभागी झाली नाही तर शाश्वत विकासाची उद्दिष्टे साध्य करता येणार नाहीत.
वर्ल्ड इकॉनॉमिक फोरमच्या ग्लोबल जेंडर गॅप रिपोर्टमध्ये, भारत 156 देशांपैकी 140 व्या क्रमांकावर 28 स्थानांनी घसरला आहे. अशा प्रकारे, ते दक्षिण आशियातील तिसरे सर्वात वाईट कामगिरी करणारे ठरले. अहवालानुसार, भारताने आजपर्यंत 62.5 टक्के लैंगिक अंतर कमी केले आहे. 2020 च्या अहवालात, 153 देशांमध्ये ते 112 व्या क्रमांकावर होते.
स्त्री मनोरक्षा प्रकल्प
महिला आणि बाल विकास मंत्रालयाने (MoWCD) NIMHANS बेंगळुरूच्या सहकार्याने ‘स्त्री मनोरक्षा प्रकल्प’ सुरू केला आहे. संपूर्ण भारतात महिलांचे मानसिक आरोग्य सुधारण्याच्या उद्देशाने हे सुरू करण्यात आले.हा प्रकल्प OSC (वन-स्टॉप सेंटर) कार्यकर्त्याच्या क्षमता बांधणीवर लक्ष केंद्रित करेल OSC कडे जाणाऱ्या महिलांची प्रकरणे, विशेषत: ज्यांना हिंसा आणि त्रास झाला आहे, त्यांना काळजी आणि संवेदनशीलतेने कसे हाताळायचे याचे तंत्र आणि साधने.
कोविड कालावधीत, वन स्टॉप केंद्रांनी उत्कृष्ट काम केले.सध्या देशात 700 OSC कार्यरत आहेत.जे लोक या OSC मध्ये काम करत आहेत त्यांना सेल्फ डिफेन्स शहीद महिला हेल्पलाइन योग्यरित्या चालवण्याचे प्रशिक्षण दिले जाईल.महिलांना वन-स्टॉप सेंटरमध्ये वैद्यकीय, कायदेशीर आणि गुन्हेगारी समस्यांसाठी मदत मिळू शकते. प्रशिक्षण कार्यक्रम सर्व प्रादेशिक भाषांमध्ये देखील प्रदान केला जाईल जेणेकरून ते समजण्यास सोपे जाईल.निम्हान्सने एक वेबसाइटही तयार केली आहे ज्यामध्ये प्रशिक्षणासंदर्भात बरीच माहिती आहे.
NIMHANS द्वारे रेखांकित केलेला हा प्रकल्प, महिला आणि बाल विकास मंत्रालयाच्या प्रक्षेपित आवश्यकतांच्या आधारे दोन स्वरूपात प्रदान केला जाईल. एका फॉर्मेट अंतर्गत सुरक्षा रक्षक, स्वयंपाकी, मदतनीस, केसवर्कर्स, समुपदेशक, केंद्र प्रशासक, पॅरामेडिकल कर्मचारी इत्यादींसह सर्व OSC कार्यकर्त्यांना मूलभूत प्रशिक्षण मिळेल.
दुसऱ्या स्वरूपांतर्गत, महिलांवरील हिंसाचाराच्या प्रकरणांमध्ये बहु-पिढीचे परिणाम आणि आजीवन आघात यांसारख्या विविध घटकांवर लक्ष केंद्रित करणाऱ्या प्रगत अभ्यासक्रमावर भर दिला जाईल; लैंगिक हिंसाचाराच्या प्रकरणांमध्ये आघात व्यवस्थापित करण्यासाठी मार्गदर्शक तत्त्वे आणि आव्हाने; मानसिक त्रास, विकार आणि आत्महत्येच्या प्रवृत्तीचे मूल्यांकन; आणि समुपदेशनातील नैतिक आणि व्यावसायिक तत्त्वे.
विश्वचषक नेमबाजी स्पर्धा
राही सरनोबत, इशा सिंग आणि रिदम सांगवान या भारतीय त्रिकुटाने विश्वचषक नेमबाजी स्पर्धेतील महिलांच्या २५ मीटर पिस्तूल सांघिक गटात सुवर्णपदकाची कमाई केली. भारताचे हे या स्पर्धेतील तिसरे सुवर्णपदक ठरले.
रविवारी सुवर्णपदकाच्या लढतीत भारताच्या त्रिकुटाने सिंगापूरवर १७-१३ असा संघर्षपूर्ण विजय मिळवला. या लढतीच्या पहिल्या टप्प्यात भारताने १५ पैकी सहा वेळा अचूक वेध साधताना २-० अशी आघाडी मिळवली.
श्रीयंका-अखिलला कांस्य
भारताच्या श्रीयंका सदांगी आणि अखिल शेरॉन या जोडीने ५० मीटर रायफल थ्री-पोजिशन मिश्र सांघिक गटात कांस्यपदक पटकावले. कांस्यपदकासाठी झालेल्या लढतीत श्रीयंका-अखिल जोडीने ऑस्ट्रियाच्या रेबेका कोएक आणि ग्रेनॉट रमप्लेर जोडीवर मोठय़ा फरकाने मात केली.
