MPSC Current Affairs | Chalu Ghadamodi | 18 May 2022
रक्षा मंत्रीने दोन स्वदेशी युद्धनौका लाँच केल्या
MPSC Current Affairs
रक्षा मंत्री श्री राजनाथ सिंह यांनी 17 मे 2022 रोजी माझगाव डॉक्स लिमिटेड (MDL), मुंबई येथे भारतीय नौदलाच्या दोन आघाडीच्या युद्धनौका – ‘सुरत’ आणि ‘उदयगिरी’ लाँच केल्या. ‘सुरत’ हे P15B वर्गाचे चौथे मार्गदर्शित क्षेपणास्त्र विनाशक आहे, तर ‘उदयगिरी’ हे P17A वर्गाचे दुसरे स्टेल्थ फ्रिगेट आहे.
श्री राजनाथ सिंह म्हणाले की, दोन युद्धनौका भारतीय नौदलाच्या शस्त्रागारात सामर्थ्य वाढवतील आणि भारताच्या सामरिक सामर्थ्याचे तसेच आत्मनिर्भरतेच्या सामर्थ्याचे प्रतिनिधित्व करतील. INS उदयगिरी आणि INS सुरत ही भारताच्या वाढत्या स्वदेशी क्षमतेची ज्वलंत उदाहरणे आहेत. या युद्धनौका जगातील सर्वात तांत्रिकदृष्ट्या प्रगत क्षेपणास्त्र वाहक असतील, जे वर्तमान आणि भविष्यातील गरजा पूर्ण करतील.
संपूर्ण जगाच्या अर्थव्यवस्थेसाठी इंडो-पॅसिफिक प्रदेश महत्त्वाचा आहे. भारत या क्षेत्रातील एक जबाबदार सागरी भागधारक आहे. आम्ही सहमती-आधारित तत्त्वे आणि शांततापूर्ण, मुक्त, नियम-आधारित आणि स्थिर सागरी सुव्यवस्थेचे समर्थन करतो. या प्रदेशातील एक महत्त्वाचा देश असल्याने, इंडो-पॅसिफिक खुला, सुरक्षित आणि सुरक्षित ठेवणे हे आपल्या नौदलाचे प्राथमिक उद्दिष्ट आहे.
रक्षा मंत्री यांनी स्वदेशी विमानवाहू वाहक ‘INS विक्रांत’ चा विशेष उल्लेख केला आणि भारतीय नौदलाच्या ‘आत्मनिर्भरता’ मार्गातील हा एक प्रमुख मैलाचा दगड आहे. वाहक हिंद महासागरापासून पॅसिफिक आणि अटलांटिक महासागरापर्यंत भारताची पोहोच वाढवेल अशी आशा त्यांनी व्यक्त केली. ‘आयएनएस विक्रांत’चे कमिशनिंग हा भारतीय संरक्षण इतिहासातील एक सुवर्ण क्षण असेल, असे ते म्हणाले.
भारतातील गहू निर्यात बंदी
भारताने गव्हाच्या निर्यातीवर बंदी घातल्यानंतर 16 मे 2022 रोजी जागतिक गव्हाच्या किमती विक्रमी वाढल्या. भारत हा जगातील दुसऱ्या क्रमांकाचा गहू उत्पादक देश आहे. भारत सरकारने 13 मे 2022 रोजी जाहीर केले की ते गव्हाच्या निर्यातीवर बंदी घालत आहे कारण उष्णतेच्या तीव्र लाटेने देशातील उत्पादन कमी केले आणि देशांतर्गत किमतींमध्ये विक्रमी वाढ झाली.
युरोपीय बाजार उघडताच जागतिक गव्हाच्या किमती प्रति टन ४३५ युरो ($४५३) वर पोहोचल्या. 24 फेब्रुवारी रोजी रशियाच्या युक्रेनवर आक्रमण झाल्यापासून पुरवठा भीतीमुळे जागतिक गव्हाच्या किमती वाढत आहेत. कृषी पॉवर हाऊस म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या युक्रेनचा जागतिक गव्हाच्या निर्यातीत 12 टक्के वाटा आहे.
खराब कापणी आणि खतांच्या कमतरतेसह गव्हाच्या किमती वाढल्याने जागतिक स्तरावर महागाई वाढली आहे आणि गरीब देशांमध्ये दुष्काळ आणि सामाजिक अशांततेची भीती निर्माण झाली आहे. गव्हाच्या निर्यातीवर तात्पुरती बंदी घालताना भारत सरकारने सांगितलेल्या प्रमुख कारणांमध्ये कमी उत्पादन आणि देशांतर्गत गव्हाच्या वाढत्या किंमतींचा समावेश होता. अलिकडच्या आठवड्यात देशांतर्गत आट्याच्या किमती जवळपास 20-40 टक्क्यांनी वाढल्या आहेत.
जागतिक स्तरावर गव्हाच्या किमतीत झपाट्याने वाढ झाल्यामुळे काही शेतकरी सरकारला नव्हे तर व्यापाऱ्यांना विकत होते. यामुळे सरकार चिंतेत पडले कारण त्याचा जवळपास 20 दशलक्ष टनांचा बफर स्टॉक साथीच्या रोगामुळे संपुष्टात आला होता. सात औद्योगिक राष्ट्रांच्या गटाने भारताच्या गहू निर्यात बंदीवर टीका केली आहे, असे म्हटले आहे की अशा उपाययोजनांमुळे वाढत्या वस्तूंच्या किमतींचे “संकट आणखी वाढेल”.
फ्रान्सच्या 30 वर्षांतील पहिल्या महिला पंतप्रधान
एलिझाबेथ बोर्न यांना 16 मे 2022 रोजी फ्रान्सचे राष्ट्राध्यक्ष इमॅन्युएल मॅक्रॉन यांनी त्यांचे नवीन पंतप्रधान म्हणून निवडले होते कारण त्यांनी या वर्षी जूनमध्ये विधानसभेच्या निवडणुकीची तयारी केली होती. सर्वोच्च पदावर महिलेची नियुक्ती होण्याची 30 वर्षांत दुसरी वेळ आहे. फ्रान्सचे माजी पंतप्रधान जीन कास्टेक्स यांनी आदल्या दिवशी आपला राजीनामा सुपूर्द केला, एप्रिल 2022 मध्ये मॅक्रॉनच्या पुन्हा निवडीनंतर मंत्रिमंडळ फेरबदलाचा मार्ग मोकळा झाला.
इमॅन्युएल मॅक्रॉन आणि एलिझाबेथ बोर्न येत्या काही दिवसांत पूर्ण सरकारची नियुक्ती करतील अशी अपेक्षा आहे. तत्पूर्वी, राष्ट्रपतींनी असेही वचन दिले होते की नवीन पंतप्रधान थेट ग्रीन प्लॅनिंगचे प्रभारी असतील जे फ्रान्सच्या हवामान-संबंधित धोरणांच्या अंमलबजावणीला गती देण्याचा प्रयत्न करतात.
एलिझाबेथ बोर्न यांना राज्याच्या कामकाजाविषयीचे सखोल ज्ञान फ्रेंच राष्ट्राध्यक्षांना अधिक कठीण सुधारणांमधून पुढे जाण्यास मदत करेल. बोर्न यांना त्यांच्या सर्वाधिक लढलेल्या निवडणूक प्रतिज्ञा: सेवानिवृत्तीचे वय वाढविण्यावर देखरेख करण्यासाठी फ्रान्सच्या स्नायूंच्या संघटनांवर लक्ष ठेवण्याचे काम सोपवले जाईल. एडिथ क्रेसन या 1991-1992 या काळात समाजवादी अध्यक्ष फ्रँकोइस मिटरॅंड यांच्या नेतृत्वाखाली फ्रान्सच्या पहिल्या महिला पंतप्रधान होत्या.
दक्षिण कोरियाने उबेर कप 2022 जिंकला
बँकॉक, थायलंड येथील इम्पॅक्ट एरिना येथे झालेल्या रोमहर्षक फायनलनंतर कोरियाने गतविजेत्या चीनला हरवून त्यांचे दुसरे उबेर कप जेतेपद पटकावले. कोरियाने दोनदा पिछाडीवरून झुंज देत चीनला प्रसिद्ध सांघिक स्पर्धेत विक्रमी 16 वे विजेतेपद नाकारले जे जवळपास 90 मिनिटे टिकले.
फायनलच्या दुस-या दुहेरी सामन्यात, कोरियाच्या किमी हाय जेओंग आणि कॉंग हेयॉन्ग यांनी पिंग हुआंग आणि ली वेन मेई यांचा सरळ गेममध्ये पराभव करून अंतिम फेरीत निर्णायक फेरी गाठली.
NITI आयोगाने राष्ट्रीय डेटा आणि विश्लेषण प्लॅटफॉर्म सुरू केला
नॅशनल डेटा अँड अॅनालिटिक्स प्लॅटफॉर्म (NDAP) NITI आयोगाने मोफत सार्वजनिक वापरासाठी सुरू केले. डेटा ऍक्सेस करण्यायोग्य, इंटरऑपरेबल, परस्परसंवादी आणि वापरकर्ता-अनुकूल प्लॅटफॉर्मवर उपलब्ध करून, प्लॅटफॉर्म सार्वजनिक सरकारी डेटाच्या प्रवेशाचे लोकशाहीकरण करण्याचा मानस आहे. यामध्ये विविध सरकारी विभागांचे मूलभूत डेटासेट आहेत, त्यांचे आयोजन केले जाते आणि विश्लेषण आणि व्हिज्युअलायझेशन क्षमता प्रदान करते. हे सार्वजनिक पदार्पण ऑगस्ट 2021 मध्ये प्लॅटफॉर्मच्या बीटा रिलीझनंतर होते, ज्याने चाचणी आणि फीडबॅकसाठी थोड्या प्रमाणात वापरकर्त्यांना प्रवेश दिला.
प्लॅटफॉर्मवर होस्ट केलेले डेटासेट सरकार, शैक्षणिक, पत्रकारिता, नागरी समाज आणि कॉर्पोरेट क्षेत्रातील डेटा वापरकर्त्यांच्या गरजेनुसार जुळवून घेतात याची खात्री करण्यासाठी, NDAP एक वापर-केस पद्धत वापरते. सर्व डेटासेट समान स्कीमामध्ये प्रमाणित केले जातात, त्यांना एकत्र करणे आणि क्रॉस-सेक्टरल विश्लेषण करणे सोपे करते.
